Фарғона давлат университети


Download 23.65 Kb.
Sana13.04.2023
Hajmi23.65 Kb.
#1350513
Bog'liq
kurs ishi


ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ФАРҒОНА ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ

СИРТҚИ БЎЛИМ


Мусиқий таълим йўналиши

КУРС ИШИНИ ЁЗИЛИШИ БЎЙИЧА


УСЛУБИЙ ТАВСИЯ

Кириш
Курс иши, олий ўқув юртлари бакалавриат йўналишларида талабаларнинг мустақил равишда амалга оширадиган якуний илмий-ижодий иши булиб хисобланади. Курс ишни бажаришдан куйидаги мақсадлар кўзда тутилади:
Талабанинг соҳа бўйича эгаллаган билим, кўникма, малакаларини, уларни амалда қўллай олиш даражасини аниқлаш, синаш.
Олинган назарий ва амалий билимларни янада мустахкамлаш, кснгайтириш; уларни муайян илмий, ижтимоий- гуманитар ва маданий вазифаларни хал этишда куллаш.
Ижодий ишлаш, муаммонинг куйилиш жараёнидан бошлаб, уни тула нихоясига етказиш буйича хулосалар чикариш, қарорлар қабул қилишга бўлган масъулият хиссини шакллантириш.
Замонавий ишлаб чиқариш, фан-техника ва маданият ривожи шароитида талабаларнинг мустақил ишлашга тайёргарлигини таъминлаш.
Ижтимоий-гуманитар фанлар буйича амалга оширилган малакавий ишлар имкон қадар шу фанлар юналишларининг энг сўнгги ютукларини акс эттириши лозим. Умуман, малакавий ишлар талабани бакалавр даражасидаги олий маълумотли мутахассис сифатида тайёрлаш ишининг хотимаси булиб, уни шу сохадаги масалаларни фаннинг сунгги ютуклари, шунингдек, илмий-техник тараққиёт даражасида хал қила олувчи билим, кўникма ва малакаларга эга беўлганлигини кўрсатади. Шунга мувофик, курс ишининг мазмуни, шакли, хажми ва жихозланишига нисбатан муайян талаблар қўйилади.

Курс иши (лойиҳаси) таркиби, уларга қўйиладиган талаблар.

Таълим бўйича назарий ва амалий билимларни мустаҳкамлаш ва кенггайтириш, олинган билимларни муайян илмий, амалий вазифаларини ҳал этишда қўллаш. Талабаларни илмий изланиш фаолиятни асосий малакаларига эга бўлиш.
Курс ишининг тузилиши , ҳажми ва талаблар.
Титул варағ, мундарижа, кириш, курс ишининг асосий қисми, хулоса, фойдаланган адабиётлар рўйҳати, иловалар.
Матн, мавзуга оид бжўлса жадваллар, иллюстрация материаллари ва иловалар билан бирга, билан 20–30 сахифани ташкил этади. Ўнгдан – 3 см, чапдан-1 см, юқоридан -2,5 см, пастдан-2,5 см жой қолдирилади. Сарлавҳа ва сарлав ҳаалар асосий материалдан 3 интервал ҳажмда ажратилади ва босма ҳарфлар билан ёзилади.
Мусиқа ўқитувчисига педагогика ва мусиқа санъатини ажратмаган ҳолда юқори малакали маҳорат тавсифида кўрсатилгандек кенг мажмуавий тайёрганликни кўриш талаб этилади. Курс ишининг мазмуни олий таълим муассасасида олган педагогик тайёргарлигига якун ясайди. Курс ишида талаба, ўзлаштирган фаннинг назарияси миқёсидаги билимларини интеграция (Ўзаро боғлиқлик ҳолда) қилиш қобилиятини кўрсата олиши лозим.

Талабанинг соҳа бўйича эгаллаган билим, кўникма, малакаларини, уларни амалда куллай олиш даражасини аниклаш, синаш.


Олинган назарий ва амалий билимларни янада мустахкамлаш, кснгайтириш; уларни муайян илмий, ижтимоий- гуманитар ва маданий вазифаларни хал этишда куллаш.
Ижодий ишлаш, муаммонинг куйилиш жараёнидан бошлаб, уни тула нихоясига етказиш буйича хулосалар чикариш, карорлар кабул килишга булган масъулият хиссини шакллантириш.
Замонавий ишлаб чикариш, фан-техника ва маданият ривожи шароитида талабаларнинг мустакил ишлашга тайёргарлигини таъминлаш.
Ижтимоий-гуманитар фанлар буйича амалга оширилган малакавий ишлар имкон кадар шу фанлар юналишларининг энг сунгги ютукларини акс эттириши лозим. Умуман, малакавий ишлар талабани бакалавр даражасидаги олий маълумотли мутахассис сифатида тайёрлаш ишининг хотимаси булиб, уни шу сохадаги масалаларни фаннинг сунгги ютуклари, шунингдек, илмий-техник тараккиёт даражасида хал кила олувчи билим, куникма ва малакаларга эга б>ълганлигини курсатади. Шунга мувофик, малакавий ишнинг мазмуни, шакли, хажми ва жихозланишига нисбатан муайян талаблар куйилади.
Курс ишига рахбарлик
Малакавий ишларга рах,барлар ушбу олий укув юртининг (кафедранинг) профессорлари, доцентлари, илмий даражага эга булган ходимлари, улар етарли булмаган такдирда эса бошка муассаса, корхона, ташкилотларнинг шу хилдаги ёки шунга тенглаштириладиган даражадаги юкори малакали мутахассислари сафидан тайинланади.
Ижтимоий-гуманитар фанлар буйича малакавий ишларга рахбарлик килувчи шахслар узларининг сохдлари билан бирга демократик тараккиёт мезонларини ифода этувчи умумфалсафий методологик тамойилларни, миллий истиклол гояси ва миллий мафкура тамойилларини чукур билиши ва амалда шу тамойиллар билан шартланувчи долзарб муаммоларни белгилай олиши лозим.
Малакавий иш рах,бари куйидаги ишларни амалга оширади:
топшириқ беради;
ишнинг бажарилиш жадвалини режалаштиради;
асосий адабиётлар, маълумотлар, архив материаллари хдмда мавзу буйича бошка манбаларни тавсия этади;
талабалар билан консультациялар отказади;
ишнинг бажарилиш жараёнини назорат этади;
талаба бажарган малакавий ишнинг сифатига, муаллифлигига жавоб беради, мавзуларнинг кайтарилишига, кучирилишига юл куймайди;
иш якунлангач. талаба бажарган малакавий иш юзасидан хулоса ёки такриз такдим этади.
Малакавий иш берилган топширикқ асосида шахсан талаба томонидан бажарилади. Кафедра тавсиясига мувофик айрим хрлларда малакавий иш чет тилларнинг бирида х,ам бажарилиши мумкин. Чет тилида бажарилган ишга давлат тилида аннотация илова этилади ва химоя вактида таржима таъминланади.

Мавзу танлаш ва режа тузиш


Курс ишлар мавзуси муаммонинг замонавий холатини. фан, таълим, маданиятнинг истикболий ривожини акс эттириши керак. Ижтимоий-гуманитар фанлар буйича ганланадиган мавзулар методологик жихдтдан миллий истиклол гояси ва миллий мафкура тамойилларига моэ булмоги лозим.
Мавзулар кафедра томонидан белгиланади, факультет ёки ОУЮ Илмий Кенгаши томонидан тасдикланади. Мавзулар битирув курсининг бошида эълон килинади. Талабаларга мавзуларни танлаш хукуки берилади. Талаба узининг кизиккан муаммоси буйича ёки талабанинг укиши учун контракт маблагини туловчи буюртмачи ташкилот зарурий асослар билан малакавий ишлар мавзуси буйича уз вариантларини таклиф этишлари хам мумкин.
Курс иш мавзуси ва рах,бари кафедранинг такдимномаси буйича ректорнинг буйруги билан расмийлаштирилади.
Рах,бар малакавий ишнинг мавзусига мувофиқ талабага қилинадиган ишлар бўйича топшириқлар беради. Бу топшириклар, купинча, календарь режа сифатида тузиб чикилади. Календарь рсжани ра\бар талаба билан биргаликда тузади. Календарь режада бажариладиган ишлар муддати аник курсатилади. (Календарь режа намунаси “Иловалар”даги 1- иловада берилган).
Режада муддатларни белгилашда малакавий ишнинг оққа кучирилган нусхаси ҳимоядан камида 15 кун олдин тайёр булиши лозимлиги эътиборда турилади. Режа кафедра мудири томонидан тасдикланади. Талаба календарь режа асосида иш олиб боради. Талаба календарь режадаги хар бир банд буйича ишнинг бажарилиши хдкида рахбарга мунтазам ахборот бериб боради. Айни ҳолда рах,бардан унинг кафедрадаги навбатчилик кунларида (ёки бошка кунларда) маслахатлар олади. Талаба белгиланган муддатларда рахбарга, кафедра мудирига ёки факультет деканига ҳам хисоботлар бериши мумкин. Тасдиқланган мавзу ва режани асоссиз ўзгартиришларга йўл кўйилмаслиги лозим.
Илмий адабиётлар билан ишлаш
Курс ишни бажариш, одатда, мавзуга оид илмий адабиётларни ўрганишдан бошланади ва бутун иш жараёнида унга амал к,илинади. Талаба шу максадда сохага оид илмий журналларнинг бир неча йиллигини куриб чикади, зарур булган маколаларни синчиклаб илмий адабиётларни кузатиб, улардаги керакли адабиётларни чукур тахлил килади. Зарур булганда архив материалларини х,ам караб чикади. ОЎЮнинг электрон кутубхонасидаги материалларни ёки интернет тармоти орқали бошқа материалларни хам кузатиши мумкин. Талаба уз мавзусига тегишли булган чет тилларидаги, хусусан, рус тилидаги материалларни хам урганмоги лозим. Шундагина бажариладиган ишнинг сифати, савияси юқори булади.
Талаба уз жажжи тадкикотининг фалсафий методологик асосларини белгилаш максадида умумфалсафий макомдаги адабиётларни, миллий истиқлол И ояси ва миллий мафкурага дойир адабиётларни хам урганиб, улардан фойдаланмоги лозим. Бу масала, айникса, ижтимоий-гуманитар фанлар буйича бажариладиган ишлар учун мухим хисобланади.
Талаба курс ишига тегишли адабиётларни туплаб, библиография тузиши, улардаги мавзуга дойр адабиётларни йигиб саралаши, тизимлаштириши, умулаштириши, тегишли илмий хулосалар чикариши, хал қилинмаган муаммоларни белгилаши лозим.
Адабиётлар билан ишлашнинг мухим боскичи уни батафсил урганиб чиқиш ва тахлил қилишдир. Бунда танланган адабиётни ўкиб, уни хар томонлама тахлил килиш керак бўлади.
Адабиётлардан олинган маьлумотларни карточкаларга ёзиб бориш лозим. Бу иш натижаларни, фикр - мулохазаларни тез солиштириб куриш ва киска муддат ичида илмий хулоса чикариш имконини беради.

Изланишни амалга ошириш ва ёзиш


Илмий изланишни амалга ошириш учун тупланган фактлар (мисоллар), материаллар сараланади, Курс ишнинг боблари ёки қисмлари буйича тизимлаштирилади. Илмий адабиётларни урганиш бўйича қилинган маълумотлар, ёзилган карточкалар ҳам худди шу хилда тизимлаштирилади. Фактлар тайёр бўлгач, уларнинг илмий тахдилига дойр масалаларда онгда нисбий бир тухтамга келингач, ишни ёзиш бошланади.
Ишни ёзишда, даставвал, тахминий режа тузиб олинади, бу режа кейинчалик мундарижага айлантирилиб, ишнинг бош кисмига жойлаштирилади. (Мундарижа намунаси 2-иловада берилган).
Малакавий иш куйидаги режа асосида ёзилади:
Кириш.
Қисмлардан иборат бўлган асосий қисм.
Хулоса.
Иловалар (Мусиқий нота ёзувлари, расмлар)
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати.
Сўз боши ўрнидаги ишнинг умумий тавсифида мавзунинг долзарблиги, ишнинг объекти, максад ва вазифалари, методологияси ва методлари, илгари сурилаётган янги фикрлар, таклифлар, ишнинг ахдмияти, кулланиш имкониятлари баён этилади.
Киришда ишда куйилаётган масаланинг фанда урганилиш даражаси, унга дойр асосий адабиётлар обзори, ишнинг мазкур илмий юнилашдаги урни кабиларга эътибор каратилади. Айрим ишларда сузбошидаги масалалар алох,ида ажратилмай, кириш киэм и таркибида х,ам берилавериши мумкин.
Режани ўз ичига олувчи асосий киэмда тадкикот гоялари, натижалари акс эттирилади. Боблар параграфлардан (фаэллардан) ташкил топган булади. Хар бир боб умумлашган хулосалар билан якунлади.
Ишнинг хулоса кисмида талаба кулга киритган натижалар келтирилади, илмий, илмий-методик ва амалий тавсиялар берилади.
Фойдаланилган адабиётлар руйхатида адабиётларни, фикримизча, уч турга ажратиб бериш максадга мувофикдир. Булар: методологик адабиётлар, илмий адабиётлар, иллюстратив макомдаги адабиётлар. Методологик адабиётларга фалсафий, ижтимоий-икдисодий тараккиётга дойр (Президент асарлари), шунингдек, миллий истикдол гояси, миллий мафкурага дойр адабиётлар киритилади. Илмий адабиётларга илмий монографиялар, журнал ва тупламлардаги илмий маколалар киритилади. Иллюстратив макомдаги адабиётларга эса фактик манбаларга ишора килувчи адабиётлар-бадиий асарлар, газеталар, архив материаллари, кулёзма асарлари ва шу кабилар киритилади. (Фойдаланилган адабиётлар руйхати намунаси 3- иловада берилган).
Баъзи ишларда, урни билан, “Иловалар” хам берилади. Иловаларда ишга алокадор схемалар, чизмалар, матнлар, лугатлар ва бошка шу каби материаллар келтирилади.
Малакавий ишнинг бажарилиш холати хакида талаба деканат белгилаган муддатларда илмий рахбарга ва кафедра мудирига хисоботлар бериб боради. Кафедра мудири малакавий ишнинг тайёрлик холатини белгилайди.
Талаба курс ишнинг муаллифи сифатида танланган карорнинг, чикарилган хулосанинг тугрилигига, унинг топширикка мувофиклигига, малакавий ишда кучирмачилик холатининг юклигига шахеан жавоб беради.
Ҳимоя ишларини у ўтказиш ва Ҳимоя қилиш

Муайян қонун-қоидалар асосида расмийлаштирилган малакавий иш талаба томонидаи рахбарга топширилади. Рахбар ишни куриб чикиб бу хакдаги уз хулосасини ёзма шакллантиради. Рахбар хулосасида талабанинг мавзуни танлашда онгли катнашганлиги, адабиётлар билан ишлаш малакасига эгалик даражаси, мустакил ишлай олганлик даражаси, ишни юкори савияда расмийлаштириш малакаларини эгаллаганлик даражаси, талабанинг хулосаларида илгари сурилган янги гоялар ва бошка шу каби ижобий томонлар уз ифодасини топмоги лозим. Раҳбар


узининг хулоса-такризини кафедра мудирига такдим этади. Кафедра мудири ишни рахбарнинг хулосаси асосида кафедра йигилишида мухокамага куяди. (Иш бундан илгари тугарак, семинарларда хдм мухокама килиниши мумкин). Кафедра йигилиши талаба томонидан ёзилган курс ишини комиссиясида хиимоя килишга киритиш хакида қарор қабул килади. Агар кафедра мудири талабанинг бажарган ишини копикарсиз бахолаб, уни химояга куйиш мумкин эмас деб хисобласа, масала кафедра йигилишида рахбар иштирокида мухокама килинади. Кафедра йигилишининг бу хакдаги баённомаси факультет декани томонидан тасдик учун ректорга такдим этилади.
Химояга киритилган малакавий ишлар такризга юборилади. Такризчилар, одатда, битирувчиларни истеъмол килувчи сода мутахассисларидан танланади. ОУЮнинг шу сохага мансуб профессор-укитувчилари дам такризчи сифатида катнашавериши мумкин. Такризчининг такризида ишнинг назарий хдмда амалий ахамияти, ютук ва камчиликлари, талабларга жавоб бериш- бермаслиги, талабанинг назарий билимларни амалда куллай олиш кобилияти даражаси, ишнинг умумий савиясига берилган бахо (аъло, яхши, коникарли. коникарсиз ёки 100 баллик тизимда шунга мувофик баллар) кабилар акс этмоги лозим.
Сунгра расмий такризчига суз берилади. У иш хдкидаги узининг хулосаларини, ишнинг ютук ва камчиликларини баён этади. Кейин яна битирувчига суз берилади, у такризчининг фикрларига у3 муносабатларини билдиради. Кейин мажлис катнашчиларидан баъзилари иш хакида фикрлар билдириши мумкин. Лозим топилса, химоя охирида суз яна битирувчига берилади. У сўзга чиққанларнинг нуткдаридаги айрим бахсли уринларни ойдинлаштириши мумкин. Х,имоя натижаси ўша куниёқ; қарорлар расмийлаштирилиб, эълон қилинади. Малакавий ишлар 100 баллик системада бахоланади. Унда 85-100 % гача “аъло”; 71-85 % гача “яхши”; 55-71% гача “коникарли”; 55% дан кам балл туплаганлар “қоникқарсиз” бахоланадилар.



Download 23.65 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling