Жавоб: Бу саволга казуал талқин тарзида жавоб бераман. Хўш, у менинг жавобимни батафсилроқ ва аниқроқ очиб беради. Ҳуқуқ нормаларини шарҳлаш – бу ҳуқуқ нормаларининг Мақсади

Ўзбекистон Республикаси Конституцияси 2-моддаси талабларига кўра, “Давлат халқ иродасини ифода этиб, унинг манфаатларига хизмат қилади. Давлат органлари ва мансабдор шахслар жамият ва фуқаролар олдида масъулдирлар”, деб белгиланган. Яъни, давлат Сиз-у бизнинг манфаатларимизга хизмат қилиши аниқ белгиланган. Шу билан бирга,
20-моддада “Фуқаролар ўз ҳуқуқ ва эркинликларини амалга оширишда бошқа шахсларнинг, давлат ва жамиятнинг қонуний манфаатлари, ҳуқуқлари ва эркинликларига путур етказмасликлари шарт”лиги белгиланган, яъни, Сиз-у бизнинг манфаатларимиз давлатнинг манфаатларига путур етказмаслиги шартлиги белгиланган.
Эътибор берган бўлсангиз, Асосий қонуннинг мазкур иккита моддаси бир бирига қарши келаётгандек. Демак давлат Сиз-у бизнинг манфаатларимиз учун хизмат қиладими ёки “ўзининг” манфаатлари учунми деган табиий савол тўғилади.
Савол.
1. Мазкур ҳолатда муаллиф шарҳлашнинг қандай усулини қўлланди?
2. Шарҳлашнинг қандай усуллари бор ва уларнинг бир биридан фарқини таҳлил қилинг.
3. “Давлат манфаатлари”нинг рўйхати бирор бир норматив-ҳуқуқий ҳужжатда белгиланганми?
4. Ҳуқуқдаги коллизия дегани нима?

Жавоб:
1. Бу саволга казуал талқин тарзида жавоб бераман. Хўш, у менинг жавобимни батафсилроқ ва аниқроқ очиб беради.
2. Ҳуқуқ нормаларини шарҳлаш – бу ҳуқуқ нормаларининг Мақсади, мазмун ва моҳиятини аниқлаш ҳамда тушунтиришга йўналтирилган фаолият.


Шарҳлаш – муайян фаолият, жараён (ақлий-иродавий, ташкилий) бўлиб, у ўз ичига иккита мустақил жиҳатни, яъни англаб олиш (ўзи учун) ва тушунтиришни (бошқалар учун) қамраб олади.
Ҳуқуқ нормаларини шарҳлаш қуйидаги бир қатор хусусиятлар билан тавсифланади:

• 
  Биринчидан, мазкур фаолият натижасида ҳар қандай ёзма
  

Манбаларнинг эмас, балки ҳуқуқ нормаларининг мазмун ва моҳияти шарҳланади;

• 
  Иккинчидан, ҳуқуқ нормаларини шарҳлаш ҳуқуқий тартибга солишнинг зарурий шарти сифатида майдонга чиқади;
  
• 
  Учинчидан, қонунда белгиланган ҳолларда мазкур фаолият ваколатли давлат органлари томонидан амалга оширилади;
  
• 
  Тўртинчидан, шарҳлаш натижаларига мажбурийлик туси
  

бериладиган бўлса, махсус ҳуқуқий (шарҳлаш) ҳужжатлар
билан мустаҳкамлаб қўйилади.