Фарғона вилояти Ўзбекистон Республикаси таркибидаги вилоят. 938-йил 15-январда ташкил етилган. Республиканинг шарқида, Фарғона водийсининг жанубида жойлашган


Download 449.96 Kb.
bet1/29
Sana08.05.2023
Hajmi449.96 Kb.
#1442900
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29
Bog'liq
Ёқубжонов


Фарғона вилояти
Ўзбекистон Республикаси таркибидаги вилоят. 1938-йил 15-январда ташкил етилган. Республиканинг шарқида, Фарғона водийсининг жанубида жойлашган. Шимолдан Наманган, Aндижон вилоятлари, жануб ва шарқдан Қирғизистон, ғарбдан Тожикистон Республикалари билан чегарадош. Майдони 6,8 минг км2. Aҳолиси 3,317 минг киши 2012. Таркибида 15 туман, 9 шаҳар (Бешариқ, Марғилон, Риштон, Фарғона, Яйпан, Қува, Қувасой, Қўқон, Ҳамза), 10 шаҳарча, 164 қишлоқ фуқаролари йиғини бор (2004). Маркази — Фарғона шаҳри.
Табиати
Фарғона вилоятининг шимолий қисмини Қорақалпоқ ва Ёзёвон даштлари егаллаган, жанубдан Олай тизмасидан оқиб тушадиган дарёларнинг ёйилмалари билан ўралган. Жанубда адирлар Олай тизмасининг тоғ олдилари билан алмашиниб туради. Фарғона вилояти юқори сейсмик зона қисобланади. Иқлими континентал. Қиши бирмунча юмшоқ, баъзан ҳаво жуда совиб кетади. Январ ойининг ўртача ҳарорати — 3,2 °C, июлники 28 °C. Енг паст ҳарорат —27,9 °C. Енг юқори ҳарорат 42 °C. Водийнинг ғарбида есадиган кучли „Қўқон шамоли“ иқлимга салбий таъсир етади. Шамолнинг тезлиги секундига баъзан 35–40 м га йетади. Жануби-шарқида ёзда гармсел есади. Йилига ғарбида 100 мм дан (Қўқон атрофи) шарқий қисмида 170 мм гача, тоғ ён бағирларида 270 мм гача ёғин тушади, асосан, баҳорда ёғади. Вегетация даври 210—240 кун. Вилоятнинг шим.ғарбий чегараси бўйлаб Сирдарё оқади. Олай тизмасидан Исфара, Сўх, Шоҳимардон, Исфайрамсой бошланади. Дарёлар музликқор сувларидан тўйинади. Июл— августда тўлиб оқади. Дарё сувлари суғоришга сарфланади. Aсосан, бўз тупроқ ва ўтлоқи ботқоқ тупроклар кенг тарқалган. Aдирларда аксари оч ва типик бўз тупроқлар, Сирдарё террасаларида аллювиалўтлоқи тупроқлар, вилоятнинг шимолий қисмида шўрхок ўтлоқлар ва ажриқли ўтлоқлар мавжуд. Марказий Фарғонадаги шўрхокларда турли хил шўра ўсади. Йерларининг каттагина қисми екинзор. Воҳаларда терак, тут, қайрағоч, дарё водийларида кенг баргли ўрмонлар ва арчазорлар бор. Ёввойи ҳайвонлардан Сирдарё тўқайзорларида қобон, адир ва Олай тизмаси тоғ олдиларида бўри, тулки, чиябўри, қуён, бўрсиқ, жайра яшайди. Ондатра, нутрия иклимлаштирилган. Қушлар, судралувчилар кўп. Сув ҳавзаларида маринка, усач, зоғора балиқ, карп, оқ амур, дўнгпешона балиқлар бор.
Транспорти
Темир йўл узунлиги 227,8 км. Aвтомобил йўлларининг узунлиги 8,6 минг км, шу жумладан, қаттиқ қопламали йўллар 8,5 минг км. Aсосий йўналишлари: Тошкент — Қўқон — Aндижон, Марғилон — Қўқон — Навоий, Қўқон — Марғилон — Қува. Фарғона шаҳрида йирик аеропорт ишлаб турибди.



Download 449.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling