Farg’оna davlat universiteti harbiy ta’lim fakulteti o`t ochish tayyorgarligi fanidan konspekt

Mustaqil tayorgarlikga vazifalar:
- «Portlovchi moddalar va pirotexnik tarkiblar, ularning vazifasi, klassifikatsiyasi, asosiy xossalari va qo‘llanishi o‘rganish. 112-120 betlarni o‘qib mustaxkamlash;
- «Qo‘l oskolkali granatalar va kumulyativ granatalarni imkoniyatlari to‘liq o‘rganish 121-130 betlarni o‘qib mustaxkamlash.
Tekshirish uchun savollar.
1. RKG-3 qo‘l granatalarining umumiy ma’lumotlari.
2. RKG—3 granatasining tuzilishi.
3. Granatalarning vazifasi va tuzilishi.
4. Brizant (Parchalovchi) portlovchi moddalar
5. Portlovchi moddalar.


Mavzu 3. Portlovchi moddalar va qo‘l granatalari (4 soat).
Mashg‘ulot 1 (2-soat, ma’ruza). Portlovchi moddalar va pirotexnik tarkiblar, ularning vazifasi, klassifikatsiyasi, asosiy xossalari va qo‘llanish sohasi. Oskolkali qo‘l granatalar va kummulyativ granatalar. Portlatkichlar, jangovar va imitatsion zapallar, ularning tuzilishi va ishlashi. Ko‘rikdan o‘tkazish va otishga tayyorlash. Otish tartibi, qoidalari va usullari.
Mashg‘ulot 2 (2/2-soat, amaliy). Ukuporkalash va markirovkalash.
Portlatkichlar, jangovar va imitatsion zapallar, ularning tuzilishi va ishlashi. O‘q-dorilar bilan muomala qilish qoidalari. O‘q-dorilarni tashish, saqlash tartibi, avtomobilga yuklash normalari. O‘q-dorilarni ko‘rikdan o‘tkazish va foydalanishga topshirish. Granatalar va o‘q-dorilar bilan muomala qilishda xavfsizlik choralari.
Portlovchi moddalar – bu shunday moddalarki katta bo‘lmagan tashqi ta’sir ostida (portlash, urish, sanchish, olov uchquni, qizishi va b.) tez ximik o‘zgarib zudlik bilan issiqlik chiqarib qizigan gazlar bosimini hosil qiladi va shuning oqibatida portlash va uloqtirish yuzaga keladi.
Portlovchi moddalar o‘q otar qurollarni otish vaqtida va nishonlarni yakson qilishdagi energiya manbai hisoblanadi.
Portlovchi moddalarda o‘z portlash xususiyatiga ko‘ra ikki bosqich kuzatiladi: yonish va portlash. Talablardan kelib chiqib bir portlovchi modda yonishi ham portlashi (detanatsiya) mumkin. Agar portlash tezligi doimiy va maksimal bo‘lsa bu jarayon detonatsiya deb ataladi.ортлаши мумкин. ширилади.ларни яксон қилишдаги энергия манбаи ҳисобланади.
Portlovchi moddalar qo‘llanish sohasiga qarab to‘rt guruhga bo‘linadi:
1.Initsiruyushie (birlamchi qo‘zgatuvchi);
2.Brizantnli (ikkilamchi parchalovchi);
3.Metatelniy (uloqtiruvchi)
4.Pirotexnik tarkib