Fargʻona davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti biologiya yoʻnalishi 21. 54-guruh talabasi Alijonova Zilolaxonning genetika va genomika fanidan tayyorlagan slayd taqdimoti

Mavzu: Jins bilan birikkan holda va belgilarning birikkan holda irsiylanishi. Krossingover jarayoni

Reja:

1.Jinsga birikkan belgilarning irsiylanishi

2. Belgilarning birikkan holda irsiylanishi

3. Krossingover

Mendel olib borgan tajribalar chatishtirishda qaysi belgili oʻsimlikni urugʻchi, qaysi belgili oʻsimlikni changchi sifatida olinishidan qat’iy nazar birinchi avlodda bir xil natija ya’ni donning sariq rangi yashil rangi ustidan, gulning qizil rangi oq rangi ustidan dominantlik qilishi aniqlangan. Biroq keyinchalik ayrim jinsli organizmlarni chatishtirish boʻyicha oʻtkazilgan tajribalar ba’zi holatlarda belgilar jinsga birikkan holda avloddan-avlodga oʻtishini ya’ni toʻgʻri va retsiprok chatishtirish bir xil natija berishini koʻrsatdi

• Mendel olib borgan tajribalar chatishtirishda qaysi belgili oʻsimlikni urugʻchi, qaysi belgili oʻsimlikni changchi sifatida olinishidan qat’iy nazar birinchi avlodda bir xil natija ya’ni donning sariq rangi yashil rangi ustidan, gulning qizil rangi oq rangi ustidan dominantlik qilishi aniqlangan. Biroq keyinchalik ayrim jinsli organizmlarni chatishtirish boʻyicha oʻtkazilgan tajribalar ba’zi holatlarda belgilar jinsga birikkan holda avloddan-avlodga oʻtishini ya’ni toʻgʻri va retsiprok chatishtirish bir xil natija berishini koʻrsatdi

Shunga binoan ba’zi genlar jinsiy xromosomalarda joylashgan boʻlsa kerak, degan taxmin ilgari surildi va uning toʻgʻriligi tajribalar asosida isbotlab berildi.

• Shunga binoan ba’zi genlar jinsiy xromosomalarda joylashgan boʻlsa kerak, degan taxmin ilgari surildi va uning toʻgʻriligi tajribalar asosida isbotlab berildi.
• T.Morgan va uning shogirdlari drozofila meva pashshasida ayrim genlar jinsga birikkan holatda irsiylanishini kashf etdi. Bu hodisa irsiyatning xromosoma nazariyasi ning yaratishda dastlabki poydevor boʻldi.

Morgan tajribalarini birida drozofilaning koʻz rangini irsiylanishi oʻrganildi. Koʻzning qizil rangi dominant, oq rangi esa retsessiv ekanligi maʼlum boʻldi. Chatishtirish uchun olingan urgʻochi qizil koʻzli gomozigota drozofila genotipi Xw+Xw+, oq koʻzli erkakniki XwY boʻladi.

• Morgan tajribalarini birida drozofilaning koʻz rangini irsiylanishi oʻrganildi. Koʻzning qizil rangi dominant, oq rangi esa retsessiv ekanligi maʼlum boʻldi. Chatishtirish uchun olingan urgʻochi qizil koʻzli gomozigota drozofila genotipi Xw+Xw+, oq koʻzli erkakniki XwY boʻladi.
• Ularni oʻzaro chatishtirish natijasida F1 dagi urgʻochi va erkak drozofilalarning koʻzi qizil boʻladi. Bunga sabab, qizil rangni ifoda qiluvchi gen urgʻochi organizm jinsiy hujayralarida erkak organizmdagi koʻzning oq rangini ifodalovchi genga nisbatan ikki hissa koʻpligidir.