Farg`ona davlat unversiteti Harbiy ta`lim fakulteti 4 – bosqich 19. 113 guruh talabasi

HARBIY TOKSIKOLOGIYA.
Zaharlovchi moddalar va ularni joylarga etkazish
vositalari kimyoviy qurollar deyiladi
Birinchi jaxon urushi tugagandan so‗ng tuzilgan
Versal shartnomasiga «urushda bo„g„uvchi, zaharlovchi
va shunga o„xshash gazlarni, shuningdek har qanday
suyuqliklar, moddalarni qo„llashni taqiqlash» haqidagi
modda kiritildi (Versal shartnomasining 171- bandi).
Ikkinchi jahon urushiga (1941 - 1945 yillar) nemis
fashistlari qurolli kuchlarida yuqori zaharlovchi xususiyatga
ega bo‗lgan fosfororganik moddalardan tabun va zarin
sintez qilingan va etarli miqdorda ishlab chiqilgan edi.
Ammo urushda fashistlar Germaniyasini mag‗lubiyatga
uchraganligi sababli ularning kimyoviy qurolni ko‗llash
rejasi barbod bo‗ldi.
Zaharlovchi moddalar tasnifi.
Kimyoviy qurol sifatida qo‗llaniladigan zaharlovchi
moddalarning toksikologik, taktik va kimyoviy tasniflari keng
Maruzani asosiy
qisimlarini
o`quvchilarga
yozdirish
O‘quvchilar
o‗zlariga
konspeklashtir
iboladilar.
68
qo‗llaniladi.
I. Toksikologik (klinik) tasnif. Zaxarlovchi moddalar
ta‘siri natijasida paydo bo‗lgan klinik simptomlarga
(belgilar), patologik jarayonning xususiyatiga, tibbiy yordam
ko‗rsatish, davolash usullari xamda tashkiliy ishlarning
umumiyligiga (tibbiy saralash, evakuatsiya) qarab
zaharlovchi moddalar o‗xshash guruhlarga uyushtiriladi.
1. Nervlarni falajlovchi ZMlar: zarin, zoman, V
Ular organizmga kirganda fermentlarni o‗ldirib,
hamma asab tolalarida impulslarni o‗tishini sekinlatib,
to‗xtatishadi va natijada organizm falajlanadi.
Zarin - kuchli zaharlovchi modda bo‗lib, uchuvchan,