Farg’ona politexnika inistituti 99-21 guruh talabasi CHG va MG fanidan tayyoorlagan TAQDIMOT ISHI Reja: Reja: 1. Koordinatalar usuli. - 2.Arxitektorlar usuli.
- 3.Plani tushirilgan va yon devor usuli.
- 4.Koordinatalar usulining asosiy mohiyati nimada?
- 5.Koordinatalar usulida tasvir qanday yasaladi? (6.14-rasm misolida)
- Nima sababdan arxitektorlar usuli deyiladi?
- 6.Plani tushirilgan va yon devor usulida tasvir yasash qachon, kim tomonidan taklif etilgan?
PERSPEKTIVA YASASH USULLARI. ARXITEKTORLAR USULI. - PERSPEKTIVA YASASH USULLARI. ARXITEKTORLAR USULI.
- Obyektlarni perspektivada tasvirlashda kartina ko‘chib yuradi, ya’ni kartina obyektga nisbatan qulay vaziyatda joylashtiriladi. Shunda obyektning perspektivasi uning plani(ustdan ko‘rinishi) va fasadi(olddan ko‘rinishi)ga binoan bajariladi. Tasvirlashning quyidagi usullaridan foydalaniladi: 1. Arxitektorlar usuli. 2. Plani tushirilgan va yon devor usuli. 3. Radial- nurlar izi usuli. 4. To’rlar usuli. 5. Koordinatalar usuli.
- Obyektning berilgan plani va fasadi bo’yicha uning perspektiv tasvirini yasash: -Obyektning fasadiga nisbatan ufq chizig‘i tanlab olinadi. -Obyektning planiga nisbatan kartina izi KH qulay vaziyatda joylashtiriladi. -Kartinaga nisbatan ko‘rish nuqtasi, ya’ni optimal ko‘rish burchagi () ta’minlanadigan masofada tanlab olinadi.
- Ko‘p qavatli binoning perspektivasini yasash. Bino oldida pastroq qurilma mavjud. Oldin asosiy bino perspektivasi yasab olinadi. Keyin qo‘shimcha qurilma yasaladi.
Perspektiva fransuzcha so‘z b o ‘lib, la perspektive — uzoqqa qarash, yunonchasiga esa perspictor — oyna orqali to ‘g‘ri va aniq ko‘rayapman degan m a’noni bildiradi. Agar markaziy proyeksiyalash insonning ko‘rish xususiyati talablariga moslashtirilsa, yasalgan tasvir yaqqol va ishonchli chiqadi. Bu talablar proyeksiyalanuvchi obyektlarning bir-biriga nisbatan o‘zaro joylashuvi va ular orasidagi masofalar bilan bog‘liqdir. Demak, insonning ko'rish xususiyatini hisobga olgan holda markaziy proyeksiyalash usulida bajarilgan tasvir perspektiva deb ataladi. - Perspektiva fransuzcha so‘z b o ‘lib, la perspektive — uzoqqa qarash, yunonchasiga esa perspictor — oyna orqali to ‘g‘ri va aniq ko‘rayapman degan m a’noni bildiradi. Agar markaziy proyeksiyalash insonning ko‘rish xususiyati talablariga moslashtirilsa, yasalgan tasvir yaqqol va ishonchli chiqadi. Bu talablar proyeksiyalanuvchi obyektlarning bir-biriga nisbatan o‘zaro joylashuvi va ular orasidagi masofalar bilan bog‘liqdir. Demak, insonning ko'rish xususiyatini hisobga olgan holda markaziy proyeksiyalash usulida bajarilgan tasvir perspektiva deb ataladi.
Perspektivaning geometrik apparati: H — gorizontal tekislik, ya’ni narsalar tekisligi. Yer shartli ravishda narsalar tekisligi deb qabul qilingan. K — kartina tekisligi. U har doim //narsalar teklisligiga nisbatan perpendikular yoki qiya olinishi mumkin. Kartinadagi narsalarning tasviri perspektiv tasvir deb ataladi. Yoki qisqacha perspektiva deyiladi. KH~ kartina asosi. U kartinaning narsalar tekisligi bilan kesishgan chizig‘i. S — ko‘rish nuqtasining fazodagi geometrik o ‘rni. U ning balandligi perspektiv tasvirlar yasovchi (kuzatuvchi)ning qayerdan qarab bajarishiga bog‘liq. Sj — ko‘rish nuqtasi S ning H dagi asosi. P — kartinaning bosh nuqtasi. Bu nuqta S ko‘rish nuqtasidan kartinaga o ‘tkazilgan perpendikular to‘g‘ri chiziq orqali aniqlanadi. Y a’ni S dan К ga o ‘tkazilgan perpendikular chiziqning К bilan kesishgan nuqtasidir. U — ufq tekisligi. S k o ‘rish nuqtasi orqali К kartinaga perpendikular qilib o‘tkaziladi. h — ufq (gorizont) chizig'i. U ufq tekisligining К bilan o ‘zaro kesishgan chizig'i. - Perspektivaning geometrik apparati: H — gorizontal tekislik, ya’ni narsalar tekisligi. Yer shartli ravishda narsalar tekisligi deb qabul qilingan. K — kartina tekisligi. U har doim //narsalar teklisligiga nisbatan perpendikular yoki qiya olinishi mumkin. Kartinadagi narsalarning tasviri perspektiv tasvir deb ataladi. Yoki qisqacha perspektiva deyiladi. KH~ kartina asosi. U kartinaning narsalar tekisligi bilan kesishgan chizig‘i. S — ko‘rish nuqtasining fazodagi geometrik o ‘rni. U ning balandligi perspektiv tasvirlar yasovchi (kuzatuvchi)ning qayerdan qarab bajarishiga bog‘liq. Sj — ko‘rish nuqtasi S ning H dagi asosi. P — kartinaning bosh nuqtasi. Bu nuqta S ko‘rish nuqtasidan kartinaga o ‘tkazilgan perpendikular to‘g‘ri chiziq orqali aniqlanadi. Y a’ni S dan К ga o ‘tkazilgan perpendikular chiziqning К bilan kesishgan nuqtasidir. U — ufq tekisligi. S k o ‘rish nuqtasi orqali К kartinaga perpendikular qilib o‘tkaziladi. h — ufq (gorizont) chizig'i. U ufq tekisligining К bilan o ‘zaro kesishgan chizig'i.
- ETYIBORINGIZ UCHUN RAXMAT
Do'stlaringiz bilan baham: |
