Fargonapalitexnikainisituti 73-21oot gurux talabasi Tojimamatov Muhammadning Elektro texnika fanidan tayorlagan slaydi

Fargonapalitexnikainisituti 73-21OOT gurux talabasi Tojimamatov Muhammadning Elektro texnika fanidan tayorlagan slaydi

Mavzu: Energiya Xosil qilishda yangi texnologiyalarni qolash Reja: 1.kirish 2.quyosh energiyasi 3.shomol energiyasi 4xulosa

Kirish. Tabiiy resurslarga boy bo'lgan mamlakatimizda keyingi yillarda energetika sohasini isloh qilishda yangicha echim va texnologiyalarga katta e'tibor qaratilayotgani bejiz emas. 

Ayni paytda O'zbekistonda ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasining qariyb 90 foizi ko'mir, tabiiy gaz va boshqa neft` mahsulotlarini yoqish evaziga olinadi. Bu ortiqcha yo'qotishlar talab etish bilan birga, atrof-muhitga zarar yetkazmasdan qolmaydi.

O'tgan asrning 2-yarmidan boshlab dunyoda elektr energiyasiga bo'lgan ehtiyojning ortishi hamda bu sohada ilm-fanning taraqqiy etishi uning muqobil usullarini rivojlantirishga ham yo'l ochdi.

Bunda suv, shamol, quyosh kabi qayta tiklanuvchi energiya manbalari hisobiga ekologik toza elektr energiyasi olish ko'zda tutiladi.

Quyosh energiyasi. Qayta tiklanadigan energiyalar doirasida quyosh energiyasi eng muhimlaridan biridir, chunki u ko'proq rivojlangan va dunyoning ko'p qismida ishlatilishi mumkinQuyosh energiyasidan foydalanish mumkin bo'lgan energiyadir yorug'lik zarralaridan quyosh energiyasi, keyinchalik elektr energiyasiga aylanadigan energiya ishlab chiqarish mumkin

Quyosh energiyasini yig'ish uchun quyosh radiatsiyasidan yorug'lik fotonlarini ushlab, ularni energiyaga aylantira oladigan quyosh panellari ishlatiladi. Fotovoltaik energiya ishlab chiqarish uchun, Quyosh nurlanishida mavjud bo'lgan yorug'lik fotonlarini olish va undan foydalanish uchun uni elektrga aylantirish kerak.

Bu sodir bo'lganda, fotovoltaik hujayra yuzasida to'plangan elektronlar to'g'ridan-to'g'ri oqim hosil qiladi. Fotovoltaik elementlarning chiqish kuchlanishi juda past (faqat 0,6V) bo'lgani uchun ular ketma-ket ulanadi, so'ngra old tomoni shisha plastinaga o'raladi 

Bir qator fotovoltaik hujayralar birlashtirilib, fotovoltaik modul hosil qilish uchun yuqoridagi materiallar bilan qoplangan. Ushbu darajada siz allaqachon quyosh panellariga o'tish uchun mahsulotlarni sotib olishingiz mumkin. Texnologiya va foydalanish turiga qarab, modul 0,1 kvadrat metr (10 vatt) dan 1 kvadrat metr (100 vatt) gacha bo'lgan sirt maydoniga ega, ko'rsatilgan o'rtacha qiymat va dasturga qarab 12 V, 24 V yoki 48 V.

Shamol energiyasi. Harakatlanuvchi havo massalarining energiyasi juda katta. Shamol energiyasi zaxiralari sayyoramizning barcha daryolaridagi gidroenergetika zahiralaridan yuz baravar ko'pdir. Shamollar doimo va er yuzida hamma joyda esadi - yozgi jaziramada kerakli salqinlikni keltiradigan engil shabadadan behisob zarar va vayronagarchilik keltiradigan kuchli bo'ronlargacha.

20-asr texnologiyasi shamol energiyasi uchun mutlaqo yangi imkoniyatlarni ochib berdi, uning vazifasi boshqacha bo'ldi - elektr energiyasini ishlab chiqarish. Asrning boshlarida N. E. Jukovskiy shamol turbinasi nazariyasini ishlab chiqdi, uning asosida eng zaif shabadadan energiya olishga qodir bo'lgan yuqori samarali qurilmalarni yaratish mumkin edi

Ko'p sonli shamol turbinalari ishlab chiqilgan. Oqim yo'nalishi bo'yicha aylanish o'qining yo'nalishiga qarab, shamol turbinalarini quyidagilarga bo'lish mumkin: Shamol oqimining yo'nalishiga parallel ravishda gorizontal aylanish o'qi bilan; shamol yo'nalishiga perpendikulyar gorizontal aylanish o'qi bilan (suv g'ildiragiga o'xshash); shamol oqimining yo'nalishiga perpendikulyar bo'lgan vertikal aylanish o’qi bilan

Xulosa .quyosh panelari yordamida elektr energiya oliah bizga katta miqdorda Komir neft va gaz zahirasini saqlap qolish va tabiatni ortiqcha ifloslantirmaslika olip keladi mamoli tarafi quyosh panelari qimatligidir uning harajati ortacha 10 yilda qoplap ketiladi.shamol energiyasi uham katta energiya beradi lekin uni bizda qolash biroz qiyin chunki bizda doimiy shamol bolmaydi