Фармацевтик биоэтиканинг тарихи ва замонавий холати

Бордию инсон ва унинг эҳтиёжлари диққат марказида турган, фақат инсон қимматга эга, бинобарин, инсон фақат одамлар олдидагина маънавий бурчлидир, деб эътироф этилган бўлса, бундай фалсафий концепция антропоцентризм деб аталади. Ниҳоят, инсон ер юзидаги барча тирик мавжудотлар олдида маънавий бурчли, барча жонзотлар, ҳайвонлар ва ўсимликларни авайлаб асраши лозим, деб эътироф этилган бўлса, бундай дунёқараш биоцентризм деб аталади, яъни «биос» – ҳаёт, тириклик диққат марказида туради.

• Бордию инсон ва унинг эҳтиёжлари диққат марказида турган, фақат инсон қимматга эга, бинобарин, инсон фақат одамлар олдидагина маънавий бурчлидир, деб эътироф этилган бўлса, бундай фалсафий концепция антропоцентризм деб аталади. Ниҳоят, инсон ер юзидаги барча тирик мавжудотлар олдида маънавий бурчли, барча жонзотлар, ҳайвонлар ва ўсимликларни авайлаб асраши лозим, деб эътироф этилган бўлса, бундай дунёқараш биоцентризм деб аталади, яъни «биос» – ҳаёт, тириклик диққат марказида туради.

Антропоцентризм асрлар мобайнида инсониятнинг етакчи дунёқараши бўлиб келди. Инсон ер юзидаги бошқа барча тирик мавжудотларга қарши қўйилди, фақат инсоннинг манфаатлари ва эҳтиёжларигина муҳим, қолган мавжудотлар мустақил қимматга эга эмас, деб қаралди. «Ҳамма нарса инсон учун» сўзлари мазкур дунёқарашнинг моҳиятини ифода этади. Антропоцентризм дунёқараш концепцияси сифатида антик даврда юзага келди. Қадимги Грецияда бир нечта фалсафий мактаблар мавжуд бўлиб, улардан бири – Аристотел асос солган мактаб одамлар ўртасидаги тэнгсизликнинг, жумладан, қулдорликнинг қонунийлигини эътироф етар, одамлар билан ҳайвонлар ўртасида катта фарқ мавжуд деб қарар, ҳайвонлар инсоннинг равнақи учун яратилган деб ҳисоблар эди.

• Антропоцентризм асрлар мобайнида инсониятнинг етакчи дунёқараши бўлиб келди. Инсон ер юзидаги бошқа барча тирик мавжудотларга қарши қўйилди, фақат инсоннинг манфаатлари ва эҳтиёжларигина муҳим, қолган мавжудотлар мустақил қимматга эга эмас, деб қаралди. «Ҳамма нарса инсон учун» сўзлари мазкур дунёқарашнинг моҳиятини ифода этади. Антропоцентризм дунёқараш концепцияси сифатида антик даврда юзага келди. Қадимги Грецияда бир нечта фалсафий мактаблар мавжуд бўлиб, улардан бири – Аристотел асос солган мактаб одамлар ўртасидаги тэнгсизликнинг, жумладан, қулдорликнинг қонунийлигини эътироф етар, одамлар билан ҳайвонлар ўртасида катта фарқ мавжуд деб қарар, ҳайвонлар инсоннинг равнақи учун яратилган деб ҳисоблар эди.