Favqulodda vaziyatlarda fuqaro muhofazasi
vaqtida olib borilishi lozim bo'lgan profilaktika ishlarni
Download 3.49 Kb. Pdf ko'rish
|
|
vaqtida olib borilishi lozim bo'lgan profilaktika ishlarni qoniqarli boshqarilmasligi sababli qishki sovuq kunlarda isitish uchun kuchli bosimda beriladigan issiq suvlar ta’sirida quvurlarning yemirilishi, ventillarning buzilishi, ishlamasdan qolishi tufayli sodir etiladigan avariyalar. Oldini olish bo'yicha chora-tadbirlar: Yordam chi tarmoqlar evaziga m uhandislik tarmoq- larining barqarorligini ta’minlash. Texnik hujjatlarda ko'rsatilgan me’yor talablari bo'yicha rejaviy-profilaktik ko'rik va texnik ta’mirlash ishlarini o'z vaqtida o'tkazish, barcha xavfsizlik choralariga amal qilish, qolaversa, barcha xizmat muddati talablariga rioya qilish va hk. Himovasi: 0 ‘zbekiston Respublikasi favqulodda vazi yatlarda ularning oldini olish va harakat qilish davlat tizimi to ‘g ‘risida VM ning 23.12.97-y. dagi 558-sonli qaroriga muvofiq Kommunal xizmat k o‘rsatish vazirligi, mahalliy hokimiyat organlari bilan birgalikda iste’molchilarni hamda, birinchi navbatda, FV zonalaridagi h ayotiy ta ’m inot obyektlariga xizmat qiluvchi muhandislik tarmoqlarini uzluksiz ish faoliyatini ta’minlash tadbirlarini ishlab chiqish va amalga oshirish» vazifalari yuklatiladi. Bundan tashqari, maishiy-texnik xizmatlari, shaharlarni, turar joylarni va hududlarni FV dan muhandislik himoya qilish xizmatlari. F V larda aholining xa tti-h a ra ka tla ri va fa o liy a t qoidalari a) Ogohlantirish: «Favqulodda vaziyatlar monitoringi va ulami oldindan bashorat qilish tabiiy ofatlarn i, texnogen avariya va halokatlarni tekshirish va nazorat qilish maxsus xizmatlari tomonidan amalga oshiriladi». «Favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish b o ‘yicha maxsus vakolatli davlat boshqaruv organi bu Favqulodda Vaziyatlar Vazirligidir». Favqulodda Vaziyatlar Vazirligiga: - favqulodda vaziyatlarning oldini olish, bunday vazi yatlarda aholi hayoti va sog ‘lig‘ini, moddiy va m a’naviy b o y lik la m i m uhofaza q ilish , shuningdek, favq u lod da vaziyatlar oqibatlarini bartaraf etish va zararni kamaytirish yuzasidan choralar ishlab chiqadi hamda amalga oshiradi; - aholi va hududni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida maxsus dasturlar ishlab chiqilishi va ilmiy tadqiqotlar amalga oshirilishini tashkil etadi; - o ‘z vakolati doirasida vazirliklar va idoralar, korxona, muassasa va tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolar uchun bajarilishi majburiy bo‘lgan qarorlar qabul qiladi; - ishlab chiqarish va ijtimoiy obyektlar bo‘yicha loyihalar va qarorlar yuzasidan davlat ekspertizasi o ‘tkazilishida ishtirok etish; - aholini va hududlarni favq u lod da vaziyatlardan muhofaza qilish tadbirlarining bajarilishi ustidan davlat nazoratini amalga oshiradi; - baho berish, taxminlash va tavsiyalar; - aholi va hududlarni FV dagi xatti-h arak atlarga tayyorlash; -tashkiliy, muhandislik-texnik tadbirlar majmui; - xabar qilish. b) Yordam berish: Transport, energetika va maishiy tizim lardagi sodir etilgan FV dagi asosiy qoidalar: - yuqorida ko'rsatilgan barcha FV da eng asosiysi, vahimaga va sarosimaga tushmaslik; - sodir etilgan FV haqida kerakli tez yordam xiz- matlariga, m a’muriy organlarga zudlik bilan xabar qilish: - kerakli tez yordam xizmati, ma’muriy organ xodimlari kelgunga qadar, imkoni bor bo'lgan qo'l osti qurollaridan foydalanish; - transport halokatlari va boshqa h alokatlar sodir etilganda, albatta, tibbiy yordam chaqirmoqlik lozim, kerak bo'lsa, kasalxonaga zudlik bilan yuborish kerak; - transportlarda har doim, birinchi tez tibbiy yordam dori qutichalari mavjudligi. FV haqidagi ma’lumotlar shuni ko'rsatadiki, texnogen turlardagi FV lar yil sayin ortib bormoqda. Bu borada ogoh lantirish ishlarini takomillashtirib borishning ahamiyati katta. O 'zbekiston hududida bir necha m inglab transport halokatlari, energetika va maishiy xizmat tizimidagi FV lar sodir etilm oq da va ularning soni yildan y ilga ortib bormoqda. Shu boisdan ham sodir etilish ehtimoli bo'lgan FV ni taxminlash, baho berish, ularning xarakterlarini, kenglik jihatdan aholi va hududlarga ta’sir qilishini aniqlash lozim. Ushbu yo'nalishdagi chora va tadbirlarni ko'rmaslik barcha ta sh k ilo t Fuqaro m u h ofazasi rahbarlarining kamchiligidir. Ilg'or davlatlarning ma’lumotlariga ko'ra sodir etilgan FV ni bartaraf etishga ketadigan m ablag'larning 1/10 qismini, ularning oldini olish ishlariga sarflash davlatga va fuqarolarga bir necha bor arzon tushadi va m aqsadga muvofiq keladi. Shuni doim o yodda tutmoq zarurki, har bir ofatni, halokatni bartaraf etishdan uning oldini olish, ogohlantirish ming marta afzal, arzon va xavfsizdir . Fuqarolarni va ishchi-xizm atchilarni fuqaro m uho fazasiga tayyorlash kurslarida FV ning oldini olish chora- tad b irlariga o'rgatish q on unlarning 1, 2, 4, 13, 16 moddalarida sodda va aniq holatda bayon etilgan. 7.5. Energetika tizimidagi avariyalar Hozirgi paytda elektr energiyasi ishlab chiqaruvchi va uni taqsimlovchi yagona elektr tizimiga biriktirilgan issiqlik va gidroelektr stansiyalari, issiqlik elektr markazlari ishlab turibdi va yangilari qurilayapti. Bularning ichida eng keng tarqalgani turbinali issiqlik elektr stansiyalaridir. Ular rivojlangan yoqilg'i xo'jaligiga (ko'm ir om bori, mazut idishlari, gaz kom unikatsiyalari), y oq ilg 'in i yoq ish ga tayyorlash bo'limlariga (ko'mirni kukun xoliga keltirib maydalash, mazutni qizdirish), bosimi 12,74 MPa (130 kgk/ sm2) gacha va harorati 560°S va undan yuqori bo'lgan bug' olish uchun mo'ljallangan qozon agregatlariga egadir. Hosil bo'lgan bug'lar turbogeneratorlarga uzatilib, u yerda elektr toki olin ad i va taqsim lash uskunalari yok i b ev o sita oshiruvchi transformatorlarga so'ngra elektr energiyasini uzatish simlariga tarqatiladi. Z am onaviy elektr stansiyalari m ashina zallarining uzunligi 200 m dan ortiq, balandligi 30-40m, kengligi esa 30-50m atrofida bo'ladi. Qozonxona sexining balandligi 80m gacha bo'lishi mumkin. Ochiq maydonlarda suyuq yoqilg'ini saqlash idishlari guruh-guruh tarzida joylashtiriladi. Suyuq yoqilg'ilar yer usti va yer osti metall va temirbeton idishlarda saqlanadi. Bu idishlar standart o'lchamdagi (6 x 1,5m va 2,5 x 1,5m) po'lat listlardan tayyorlanadi. Bu o'lchamlarni bilish idish hajmini to'g'ri hisoblash va shunga qarab yong'inni o'chirish uchun zarur bo'lgan kuch va vositalarni to'g'ri taqsimlash imkonini beradi. Po'lat silindr idishlar asosan qobig'ining konstruksiyasi va hajmi bilan farq qiladi va quyidagi hajmlarga ega bo'ladi: 100, 200, 300, 400, 500, 700, 1000, 2000, 3000, 5000, 10000, 20000, 30000 va 50000 kub.m. 5000 dan 30000 kub.m gacha bo'lgan hajmdagi idishlar ikki o'lchamda tayyorlanadi. 5-jadval Yer usti metall idishlarning asosiy o‘lchamlari quyidagi jadvalda keltirilgan Idish Idish Idish Idish hajmi, m3 diametri, m balandligi,m yuzasining maydoni, m2 700 10,4 8,16 86 1000 12,3 8,90 119 2000 15,2 11,90 181 3000 19,0 11,90 283 5000 28,8 (2 0 ,9 ) 11,9(14,9) 4 0 8 (3 4 3 ) 10000 34,2(28,5) 11,9(18,0) 9 18 (6 3 8 ) 20000 4 5 ,6 (3 9 ,9 ) 11,9(18,0) 1532(1250) 30000 4 7 ,4 (5 5 ,6 ) 11,9(18,0) 1764(1632) 40000 53,3 18,0 2238 50000 60,7 18,0 2892 100000 88,7 18,0 6179 120000 92,3 18,0 6691 Bir guruhdagi qopqog‘i suzib yuruvchi yer usti idishlar orasidagi masofa idish diametrining yarmiga teng qilib o lin a d i, lekin 20m dan o sh m a slig i kerak. P o n to n li id ish lard a bu m asofa 0,6 diam etr, muqim q o p q o q li id ishlarda-0,75 diam etr qilib olinad i, lekin chaqnash h arorati 318°K va undan kichik b o 'lg a n n eft m a h su lo tla rin i saqlashda 30m dan ortm asligi; ch aq n ash h arorati 318°K va undan yuqori b o 'lg a n n eft m ah sulotlarini saqlashda 0,5 diametr qilib olinadi, lekin 20m dan ortmasligi lozim. Er osti idishlari bir-biridan 2m oraliqda joylashtiriladi. Gruhlar orasidagi masofa yer ustki idishlar uchun 40m, yer ostki idishlar uchun-15m olinadi. Er ustki idishlar guruhi, usti bo'yicha eni 0,5m li marza bilan yoki suyuqlik quyilganda paydo bo'lishi mumkin bo'lgan gidrostatik bosimga chiday oladigan devor bilan o'rab qo'yiladi. Bunda tashqi devorning balandligi quyilishi mumkin bo'lgan suyuqlik sathidan 0,2m baland, lekin hajmi 10000 kub. m idishlar uchun lm dan kam bo'lmagan va undan ortiq hajmdagi idishlar u ch u n -l,5 m , dan kam bo'lmagan devor quriladi. Hajmi 20000 m 1 bo'lgan bir guruhdagi idishlar bir-biri bilan ichki marzalar bilan yoki balandligi 0,9-1,3m li devor bilan ajratib quriladi. Marzalarning ustidan o'tish uchun alohida turgan idishga kamida ikkita va bir guruhdagi idishlarga esa kamida to'rtta narvon qo'yiladi. Bevosita idishlarning oldida zadvijkalarni va quduqlar, zadvijkalar b oshqarish kam erasi esa m arzaning tashqi tarafida joylashtiriladi. Tem ir y o 'l sistern a la riga y o q ilg 'in i q o 'y ish esta - kadalari poyezd tarkibi uzunligidan kamida 30m uzunroq qilinadi, bu y on g'in chiqqanda vagonni uzib q o'yish imkonini beradi. YONG'INNI 0‘CHIRISH HARAKATI 9-rasm. Y o ng'i nni o'chirish taktikasi Yong'inning rivojlanish va o'chirishning o 'zig a x o s tomonlari E l e k t r s t a n s i y a l a r i n i n g q o z o n x o n a s i d a y o q i l g ‘ i k o ‘ p m i q d o r d a b o ' l i s h i m u m k i n . K o ‘ m i r n i k u k u n l a s h b o ' l i m i d a k o ' m i r k u k u n i p o r t l a s h i m u m k i n . S u y u q y o q i l g ‘ i - m a z u t i s h l a t i l g a n h o l d a , q u v u r l a r d a g i b o s i m Z M P a ( 3 0 k g k / s m 2) , h a r o r a t 1 2 0 ° S v a u n d a n o r t i q b o ‘ l i s h i m u m k i n . S h u n i n g u c h u n b u q u v u r l a r n i m a x s u s q o b i q i c h i d a j o y l a s h t i r i l a d i . Q u v u r l a r o r a s i d a g i m a s o f a a v a r i y a l i h a j m l a r b i l a n t a ’ m i n l a n a d i . L e k i n s h u n g a q a r a m a s d a n , k o m u n i - k a t s i y a l a r n i n g b u z i l i s h i , m a z u t n i n g s e x p o l i g a o q i b c h i q i s h i v a u n i n g b u g ‘ l a r i a l a n g a l a n i b k e t i s h h o l l a r i t e z - t e z b o ‘ l i b t u r a d i . B u h o l l a r d a a l a n g a j u d a t e z s u r a t d a k a t t a m a y - d o n l a r n i v a h i m o y a l a n m a g a n m e t a l l k o n s t r u k s i y a l a r i n i n g v a q o z o n a g r e g a t l a r i n i n g k a r k a s i 1 0 - 1 2 d a q i q a i c h i d a d e f o r m a t s i y a l a n i s h i m u m k i n . B u n d a y o n g ‘ i n n i o ' c h i r i s h u s u l i m u h i m r o l o ' y n a y d i ( 9 - r a s m ) . M a s h i n a z a l l a r i y o n u v c h i m o d d a l a r k o ‘ p b o ' l g a n b o ‘ l i m l a r g a k i r a d i . U l a r d a m a s h i n a m o y l a r i , g e n e - r a t o r l a r n i n g m o y l a s h t u z i l m a l a r i , g e n e r a t o r l a r c h u l - g ‘ a m l a r i n i n g i x o t a l a r i v a b o s h q a a p p a r a t m o s l a m a l a r j o y l a s h g a n . T u r b o g e n e r a t o r l a r m a s h i n a z a l l a r i d a b a l a n d l i g i p o l s a t h i d a n 8 - 1 0 m b o ' l g a n m a x s u s m a y d o n l a r g a o ' r n a t i l a d i . G e n e r a t o r l a r n i n g m o y l a s h t i z i l m a s i p o l s a t h i d a j o y l a s h g a n , h a j m i 1 0 - 1 5 t li m o y b i l a n t o ' l d i r i l g a n i d i s h l a r , m o y n i s o ' r i b b e r u v c h i n a s o s l a r v a u z a t i s h q u v u r l a r i d a n i b o r a t b o ' l i b , u n d a m o y n i n g b o s i m i 1 , 4 M P a ( 1 4 k g . k / s m 2) g a c h a b o r i s h i m u m k i n . S h u n i n g u c h u n m o y l a s h t i z i l m a s i d a b i r o r b i r b u z i l i s h b o ' l s a , a l a n g a t e z l i k b i l a n p a s t d a j o y l a s h g a n m o y i d i s h i g a y e t i b b o r i s h i m u m k i n . M o y l a s h t i z i l m a s i q u v u r i d a m o y k a t t a b o s i m d a b o ' l g a n l i g i s a b a b l i , b i r o r b u z i l i s h b o ' l s a , k u c h l i a l a n g a t i l i o t i l i b , m a s h i n a z a l i m e t a l l k o n s t r u k s i y a l a r i n i n g d e f o r m a t s i y a l a n i s h i g a v a n a t i j a d a , t o m n i n g v a b o s h q a k o n s t r u k s i y a l a r n i n g b u z i l i b t u s h i s h i g a o l i b k e l i s h i m u m k i n . Y o n g ' i n p a y t i d a m a s h i n a z a l i d a g e n e r a t o r l a r v o d o r o d l i s o v u t g i c h l a r b i l a n t a ’ m i n l a n g a n l i g i s a b a b l i p o r t l a s h h a m b o ' l i s h i m u m k i n . B u e s a m o y l a s h t i z i l m a s i n i i s h d a n c h i q a r i s h i v a y o q i l g ' i p o l g a t o ' k i l i b , q o ' s h n i a g r e g a t l a r n i , k a b e l t u n n e l l a r i n i h a m a l a n g a o s t i d a q o l i s h i g a o l i b k e l i s h i m u m k i n . Y o n g ' i n p a y t i d a k a t t a b o s i m o s t i d a t u r g a n i d i s h l a r v a q u v u r l a r p o r t l a s h i e h t i m o l d a n x o l i e m a s . E n e r g e t i k a k o r x o n a l a r i n i n g b a r c h a k a b e l x o n a l a r i k a b e l y a r i m q a v a t l a r i , t u n e l l a r , k a n a l l a r v a g a l e r e y a l a r g a b o ' l i n a d i . K a b e l g a l e r e y a l a r i v a y a r i m q a v a t l a r i a s o s a n e l e k t r s t a n s i y a l a r i d a , k a b e l t u n e l l a r i v a k a n a l l a r i e l e k t r s t a n s i y a l a r d a v a b o s h q a e n e r g e t i k k o r x o n a l a r d a b o ' l a d i . K a b e l x o n a l a r i d a c h i q q a n y o n g ' i n n i o ' c h i r i s h d a m u q i m s u v y o k i k o ' p i k u s k u n a l a r i d a n , b u g ' v a i n e r t g a z l a r d a n f o y d a l a n i l a d i . M u q i m s u v y o k i k o ' p i k u s k u n a l a r o ' t o ' c h i r u v c h i m a s h i n a l a r d a q o ' l l a n a d i g a n u s k u n a l a r d i r . K a b e l x o n a l a r i d a y o n g ' i n l a r y u q o r i h a r o r a t , q i s q a t u t a s h u v p a y t i d a e r i g a n m e t a l l p a r c h a l a r i n i n g o t i l i s h i , o ' t n i n g v a t u t u n n i n g t e z t a r q a l i s h i b i l a n x a r a k t e r l a n a d i . G o r i z o n t a l k a b e l t u n e l l a r i d a k a b e l l a r b o ' y l a b a l a n g a n i n g t a r q a l i s h t e z l i g i k u c h l a n i s h o s t i d a g i k a b e l l a r d a 0 , 5 - 0 , 8 m / m i n , k u c h l a n i s h s i z k a b e l l a r d a 0 , 1 5 - 0 , 3 m / m i n . h a m d a k a b e l y a r i m q a v a t l a r i d a k u c h l a n i s h o s t i d a 0 , 2 - 0 , 8 m / m i n . n i t a s h k i l e t a d i . K a b e l x o n a l a r i d a h a r o r a t n i n g k o ' t a r i l i s h t e z l i g i m i n u t i g a 3 5 - 4 0 ° S n i t a s h k i l q i l a d i . T u n e l l a r d a k a b e l i x o t a l a r i d a n t a s h q a r i , q u v u r l a r d a g i 3 5 - 4 0 ° S d a v a b o s i m o s t i d a b o ' l g a n t r a n s f o r m a t o r m o y l a r i h a m y o n i s h i m u m k i n . B u t u n n e l l a r d a a v a r i y a p a y t l a r i d a y o n a y o t g a n m o y n i s h a b b o ' y l a b o q i b y o n g ' i n m a y d o n i n i o z v a q t i c h i d a k o ' p a y t i r i b y u b o r a d i . K a b e l x o n a l a r i d a g i y o n g ' i n l a r e n e r g i y a k o r x o n a s i n i n g b o s h q a b i n o v a t a q s i m l a s h x o n a l a r i g a t a r q a l i s h x a v f i p a y d o q i l i s h i h e c h g a p e m a s . E l e k t r p o d s t a n s i y a l a r i d a y o n g ' i n l a r t r a n s f o r m a t o r l a r d a n , m o y l i o ' c h i r g i c h l a r d a n v a k a b e l x o ' j a l i g i d a n c h i q i s h i m u m k i n . Y i r i k p o d s t a n s i y a l a r , k a t t a h a j m d a g i t r a n s - f o r m a t o r m o y i g a e g a b o ' l g a n m a x s u s m o y s t a n s i y a l a r i g a e g a d i r . T r a n s f o r m a t o r l a r d a y o n g ' i n n i n g r i v o j l a n i s h i o ' t n i n g q a y e r d a n c h i q q a n l i g i g a b o g ' l i q b o ' l a d i . Q i s q a t u t a s h u v p a y t i d a e l e k t r y o y i n i n g t r a n s f o r m a t o r m o y i g a t a ’ s i r i n a t i j a s i d a u n i p a r c h a l a b , y o n u v c h i g a z l a r a j r a t i b c h i q a r a d i , b u l a r t r a n s f o r m a t o r n i n g p o r t l a s h i g a v a y o n a y o t g a n m o y n i n g o q i b c h i q i s h i v a a t r o f g a s a c h r a b a l a n g a n i n g t a r q a l i s h i g a s a b a b b o ' l i s h i e h t i m o l d a n x o l i e m a s . T r a n s f o r m a t o r l a r o ' r n a t i l g a n k a m e r a l a r d a g i y o n g ' i n l a r t a q s i m l o v c h i u s k u n a v a k a b e l x o n a l a r i y o k i t u n n e l l a r i g a t a r q a l i b , q o ' s h n i u s k u n a v a t r a n s f o r m a t o r l a r g a h a m a l a n g a n i t a r q a l i s h x a v f i n i t u g ' d i r a d i . T r a n s f o r m a t o r x o n a l a r i d a g i y o n g ' i n n i n g k o ' l a m i h a r b i r t r a n s f o r m a t o r d a y o k i r e a k t o r d a 1 0 0 t g a c h a m o y b o ' l i s h i d a n h a m b i l s a b o ' l a d i . * G i d r o s t a n s i y a l a r d a k o ' t a r u v c h i t r a n s f o r m a t o r l a r b e v o s i t a s t a n s i y a b i n o s i o l d i d a , o c h i q t a q s i m l o v c h i u s k u n a l a r s t a n s i y a g a y a q i n y e r d a j o y l a s h t i r i l a d i , b u l a r g a e n e r g i y a t u n n e l l a r d a n o ' t g a n m o y t o ' l d i r i l g a n k a b e l l a r o r q a l i u z a t i l a d i . I s s i q l i k e l e k t r s t a n s i y a l a r i d a , e k s p l u a t a t s i y a v a q t i d a k o ' p i n c h a y o n g ' i n l a r y o q i l g ' i i d i s h l a r i g a s u y u q y o q i l g ' i q u y i s h v a q t i d a u l a r n i n g t o ' l i b t o s h i b k e t i s h i d a n v a u n i n g h u d u d g a o q i b , t a r q a l i b k e t i s h i d a n p a y d o b o ' l a d i . B u n d a y h o l l a r d a u n i o ' c h i r i s h u c h u n s e p i l g a n s u v v a m o y a r a l a s h m a s i m a r z a l a r d a t o ' p l a n i b , u l a r u s t i d a n t o s h i b b o s h q a h u d u d l a r g a h a m t a r q a l i b , q o ' s h i m c h a q i y i n c h i l i k l a r p a y d o q i l a d i . E n g x a v f l i h o l l a r d a n b i t t a s i i d i s h l a r d a n b i r i b i r d a n y o r i l i b , u n d a g i h a m m a y o q i l g ' i o q i b c h i q i b , m a r z a d a n o q i b t u s h g a n i d i r . B u n d a y t o ' s a t d a n y o r i l i s h d a s u y u q l i k t o ‘ l q i n z a r b i d a n x o h l a g a n k o n s t r u k s i y a d a g i m a r z a h a m b u z i l i s h i m u m k i n . S u y u q l i k n i n g t a r q a l i s h k o ‘ l a m i i d i s h n i n g h a j m i g a b o g ' l i q b o ‘ l i b , b a ’z a n u b i r n e c h a m i n g k v . m n i t a s h k i l q i l i s h i m u k i n . B u n d a y y o n g ‘ i n l a r n i b a r t a r a f q i l i s h u c h u n y o n g ‘ i n m u h o f a z a s i n i n g k a t t a k u c h l a r i n i s a f a r b a r q i l i s h v a k a t t a h a j m d a g i o ‘ t o ' c h i r i s h v o s i t a l a r i z a x i r a s i g a e g a b o ‘ l i s h t a q o z o e t i l a d i . I d i s h l a r d a g i n e f t m a h s u l o t l a r i n i n g y o n i s h i b i l a n b i r g a k e c h a d i g a n e n g x a v f l i v a z i y a t l a r d a n b i r i , i d i s h o s t i d a g i s u v n i n g q a y n a b , y o q i l g ' i b i l a n y o n a y o t g a n i d i s h d a n o t i l i b c h i q i s h i d i r . K o ' p l a b o ‘ t o ' c h i r i s h t a j r i b a l a r i k o ‘ r s a t a d i k i , b u n d a y h o l l a r d a , o ‘ n l a b t o n n a y o n a y o t g a n s u y u q l i k n i 1 6 0 m g a c h a o t i l i s h i y o n g ‘i n m a y d o n i n i o s h i r i b y u b o r a d i v a b o s h q a y o q i l g ‘i i d i s h l a r i d a h a m y o n g ‘ i n c h i q i s h i g a o l i b k e l a d i . Y o n a y o t g a n n e f t m a h s u l o t i s a n o a t k a n a l i z a t s i y a s i g a t u s h i b , o ‘ z y o ' l i d a g i a p p a r a t v a u s k u n a l a r d a h a m y o n g ' i n p a y d o q i l i s h i e h t i m o l i b o r . Y o n a y o t g a n s u y u q l i k n i n g o t i l i s h i v a s a c h r a s h i n a t i j a s i d a o ‘ t o ‘ c h i r i s h m a s h i n a l a r i h a m y o n i s h i , o d a m l a r o ‘ l i s h i , y o n g ' i n d a n t a r q a l a y o t g a n n u r l i i s s i q l i k d a n e s a a p p a r a t v a u s k u n a l a r p o r t l a s h i , p i r o v o r d i d a , y o n g ‘ i n v a z i y a t i y a n a d a m u r a k k a b l a s h i b , x a v f o r t i s h i m u m k i n . B u n d a y y o n g ‘ i n l a r n i b a r t a r a f q i l i s h — b u m u r a k k a b , k o ‘ p q i r r a l i j a r a y o n b o ‘ l i b , u n d a u s k u n a l a r n i , q u v u r l a r n i , i d i s h l a r n i h i m o y a l a s h i s h l a r i , y e r d a v a i d i s h d a a l a n g a g a q a r s h i k u r a s h i s h b i l a n b i r g a l i k d a o l i b b o r i l a d i . ( l O - r a s m ) N e f t m a h s u l o t l a r i b i l a n b o g ‘ l i q b o ‘ l g a n k o ‘ p l a b y o n - g ‘ i n l a r n i n g p a y d o b o ‘ l i s h i v a r i v o j l a n i s h i n i n g u m u m i y q o n u n i y a t l a r i n i o ‘ r g a n i s h , i l m i y - t a d q i q o t i s h l a r i n i b u b o r a d a g i n a t i j a l a r n i t a h l i l q i l i s h , u l a r n i n g y u q o r i d a g i m a n t i q i y c h i z m a g a a m a l q i l i s h l a r i s h a r t l i g i n i k o ‘ r s a t a d i . I s h l a b c h i q a r i s h k o r x o n a s i d a y o n g ‘ i n n i n g p a y d o b o M i s h i v a r i v o j l a n i s h i s a b a b l a r i d a n ( y a s h i n , z i l z i l a , b o ‘ r o n т ----------о - — N M ------ — EI IYO __________ TYO NZ — PZ----- ----YOZ — OT MZ Download 3.49 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|