01 умичт ўқув қул
Ekstraktsiya jarayoniga turli omillarning ta’siri
Download 4.51 Mb. Pdf ko'rish
|
5 Osimlik moylari ishlab chiqarsih texnologiyasi o’quv qo’llanma
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yanchilma namligining ta’siri.
- Haroratning ekstraktsiya jarayoniga ta’siri
- Erituvchining harakatlanish tezligi va rejimi
|
9.2.Ekstraktsiya jarayoniga turli omillarning ta’siri Ekstraktsiya jarayoniga yanchilma namligi, harorati, erituvchi miqdori, harakatlanish tezligi va rejimi, mahsulot va erituvchi miqdorlarining o’zaro nisbati kabi texnologik parametrlari ta’sir etadi. Yanchilma namligining ta’siri. Yanchilma namligi uning erituvchi tomonidan hо’llanishini qiyinlashtiradi, mahsulotning gel qismi shishib uning g’ovakligi kamayadi. Natijada mahsulot ichiga erituvchining о’tishi qiyinlashadi. Namlik yuqori bо’lganda, zarracha ichidagi diffuzion jarayon qiyin kechadi. Yanchilma namligi past bo’lganda mayda zarrachalar miqdori oshadi, yanchilma qavatining o’tkazuvchanligi kamayadi. Mana shu sabablarga kо‘ra, ekstraktsiya 128 qilinadigan xom ashyoning namligi optimal qiymatga ega bо’lishi lozim. Masalan, kungaboqar kunjarasi uchun namlik 7…9% atrofida bо’lishi kerak, paxta chigiti kunjarasining 1-3 navlari uchun 6…7%, 4-navlar uchun 4,5…5,5 % bо‘lishi kerak. Haroratning ekstraktsiya jarayoniga ta’siri. Harorat oshganda moyning qovushqoqligi pasayadi, molekulalarning kinetik energiyasi ortib boradi, natijada ekstraktsiya jarayonining tezligi ham ortadi. Lekin ekstraktsiya jarayonining haroratini cheksiz oshirish mumkin emas. Yuqori haroratda ekstraktsion benzin qaynab ketishi oqibatida katta miqdorda benzin bug’i hosil bо’lishi mumkin. Shuning uchun ekstraktsiya jarayonining harorati erituvchining qaynash haroratiga yaqin bо’lishi kerak. Masalan, A markali benzin ishlatilganda erituvchi va mahsulotning harorati 50…55 0 C atrofida, B markali benzin ishlatilganda – 55…60 0 C bо‘lishi kerak. Erituvchining harakatlanish tezligi va rejimi molekulyar va konvektiv diffuziya jarayoniga ta’sir etadi. Erituvchi tez harakatlanganda ekstraktsiyalanadigan material ichidagi mistsellaning va tashqi muhitdagi mistsellaning kontsentratsiyalari orasida farqi ortadi. Natijada ekstraktsiya jarayoni tezlashadi. Ekstraktsiyalanayotgan xom ashyo erituvchiga botib turishi hamda erituvchi va xom ashyo bir-biriga qarama-qarshi harakatlanadigan usulida ekstraktsiya qilinganda mistsellaning kontsentratsiyalari orasida farqi yuqori bo’ladi. Erituvchini harakatining tezlashishi mistsellaning kontsentrasiyaga teskari ta’sir etadi. Download 4.51 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|