4. Auditor tomonidan aniqlangan firibgarlik xolatlariga auditorning munosabati
Auditorlar masuliyati va istemolchilar kutushlari bilan bogliq firibgarliklarni muhokama qilish. Firibgarlik tarqalishini etiborga olib, auditor faoliyati firibgarlikni aniqlash bilan bogliqligini hisosobga olish lozim. 2010 yil oktyabr oyida Audit sifatining markazi (CAG) Moliyaviy firibgarlikni jilovlash va aniqlash 2 xarakat uchun platforma nomli xujjatni nashr qildi. CAG firibgarlik bilan bogliq masulikni tashqi auditorni jamiyatga kiritgan xissasini yaxshilash va auditor kasbiga bolgan xurmatni oshirish uchun mazkur xujjatni yaratdi. Shu bilan birga CAG fiibgarlikni oldini olish va aniqlash faqat tashqi auditorning ishi bolmasligini tani oldi. Firibgarlikni odini olishda va aniqlashda auditorlik tekshiruvi xisobotini kutgan barcha tomonlar katta rol oynashi lozimligi qayd qilingan.
CAG maruzasida moliyaviy xisobot jarayonida ishtirok etuvchi shaxslar (boshqaruv, audit boyicha qomita, ichki audit, tashqi audit, tartiblashtiruvchi organlar) uchun moliyaviy xisobot tayyorilashda moliyaviy riskni kamaytirish boyicha uchta yol korsatilgan.
Mazkur shaxslar tashkilot tepasida kuchli etikaga oid tushuncha xukum surishi, bu manaviyat korporativ madaniyatga shu jumladan firibgarlik riskini boshqarish samarali dasturiga ham kirib borishi kerakligini tan olishi lozim.
Mazkur shaxslar moliyaviy xisobotni tayyorlash va baholashda xolisonalikni kuchaytiruvchi kasbiy tanqidiy yondoshuvni amalga oshirishi lozim.
Mazkur shaxslar moliyaviy xisobotni tayyorlash jarayoniga jalb etilganlar ortasida kuchli muloqat nixoyatda muhim ekanligini esda tutishi lozim.
Audit standartlari auditorlardan mohirona amalga oshirilgan firibgarliklarni aniqlashni talab qilish mumkin emasligi togrisidagi tushunchani aks etardi. Shu bilan birga jamoachilik RSAOV korsatmasida belgilanganidek auditorlar quyida korsatilgan ahamiyatli firibgarliklarni aniqlab, ular togrisida malumot berish kerakligin kutushadi.
Investorlar va jamiyatnining mustaqil auditorlik kompaniyalariga ishonchini tiklash RSAOVning vazifasidir. Shubha yoqqi, buxgalteriya bilan bogliq bolgan majoralar va auditdagi nomuvoffiqlar jamiitning auditga bolgan ishonchini ancha susaytirib yubordi. Firibgarlikni aniqlash auditlashtirilgan moliyaviy xisobot istemolchilarining oqilona kutishini oqlashdir. Jamiyat firibgarlik natijasida moliyaviy malumot jiddiy ravishda ozgarmaganligini kutadi va u nga ishonch bilan qaraydi. Agar mustaqil auditor xech qanday kafolat bermasa bunday hisobot jamiiyat uchun oz ahamiyatini yoqotadi.
Auditorlarga istemolchilar tomonidan yuborilgan xatning mazmuni tushunarli: auditorlar firibgarlikni aniqlash uchun masliyatni oz zimmasiga olishi va moliyaviy xisobotda ahamiyatli firibgarlik unsurlari yoq ekanligi togrisida ishonchga kafolat berishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |