Anorganik kimyo
Download 5.87 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3-rasm . Eruvchanlik egri chiziqlari.
N „ , + 3H„ . 2 N H 1(, AH = - 9 2 kJ 2 (g )
2 (g ) 3 (g )
haroratni yoki bosimni oshirsak, muvozanat qaysi tom onga siljiydi? Sanoatda am m iak olinishi yuqori h a ro ratd a (400—500°C) olib borilishi nim a bilan tushuntiriladi? 24. Agar reaksiyaning faollanish energiyasini 4 kJ/m olga kamaytirilsa, 298 К haroratda reaksiya tezligi necha m arta ortadi? 25. H a ro rat 280 К dan 300 К gacha oshirilganda, reaksiya tezligi 10 m arta oshgan b o ‘lsa, reaksiyaning faollanish energiyasini hisoblang. 26. О
+ N O <-> 0 2 + N O j re ak siy an in g fa o lla n is h e n e r giyasi 10 k J /m o l. H a ro ra tn i 27°C d a n 37°C g ac h a o sh irilsa, reaksiya tezligi necha m arta ortadi? 27. A + В <-» AB reaksiyaning 298 К haroratdagi stan d art G ibbs energiyasining o'zgarishi — 8 8 k J/m o lg a teng. Reaksiyaning m uvozanat konstantasini ham da А, В, AB m oddalarning m uvozanat konsentratsiyasini hisoblang. 28. Quyidagi reaksiyalarning 298 К dagi m uvozanat k onstantalarini hisoblang: a ) H20,g, + C O (g) -> C 0 2(g) + Н ад b) C 0 2
d) N 2(g) + 3H 2(g) - 2 N H 3(g) 30. 4HC1(J) + 0 2(g) -4 2 H 20 (g) + 2C l2(g) reaksiyaning m uvozan at konstantasi 1 ga teng b o'ladigan haroratni aniqlang.
Ikki v a u n d a n o rtiq k o m p o n e n tla r d a n v a u la rn in g o ‘z a ro t a ’sir m a h s u lo tla rid a n tash k il to p g a n g o m o g e n siste m ag a e r itm a d ey ilad i. E r itm a la r tirik o ig a n iz m la r h a y o tid a m u h i m a h a m iy a tg a eg a. M a s a la n , q o n , lim fa , v a s o 'la k su y u q lik la ri e r itm a la rd ir. E r itm a la r k im y o v iy b irik m a la r va o d d iy m e x a n ik a ra la s h m a la r o 'r ta s id a o ra liq h o la tn i eg a lla y d i. E r itm a la r k im y o v iy b irik m a la rg a o 'x s h a s h b i r jin s li, y a ’ni g o m o g e n b o 'la d i. E rish ja r a y o n i k im y o v iy re a k s iy a g a o 'x s h a s h issiq lik y u tilish i yoki c h iq is h i b ila n r o 'y b e ra d i. E ritm a la r k im y o v iy b irik m a la rd a n fa rq qilib ta rk ib i o 'z g a r u v c h a n b o 'lib , h a m e ritu v c h i h a m e r ig a n m o d d a x o s sa la rin i n a m o y o n q ila d i. E rig a n m o d d a n i e r itu v c h id a n fiz ik a v iy u s u ld a a jra tib o lis h m u m k in . B u x o ssa la ri b ila n e ritm a m e x a n ik a ra la sh m a g a o 'x sh a y d i. E r itm a ta y y o r la s h .ja r a y o n id a a g re g a t h o la ti o 'z g a r m a y d ig a n k o m p o n e n t e ritu v c h i h is o b la n a d i. E r itm a la r d a b ir k o m p o n e n t ik k in c h is id a m o le k u la la r, io n la r, y o k i a to m la r h o la tid a b i r jin s li m u h it hosil qilib tarq alg an d ir. E ritm a la r gaz, suy u q va q a ttiq h o la td a u c h r a y d i. G a z la rn in g e r itm a la r i. E rig a n m o d d a v a e r itu v c h i h a m g a z b o 'l g a n a r a la s h m a s ifa tid a h a v o n i o lish m u m k in . H a v o ta r k ib id a h a jm j i h a t id a n 78% a z o t, 2 0 — 21 % k islo ro d , q o lg a n q o 's h im c h a la r u g le ro d (IV ) o k sid i, suv b u g 'i v a b o s h q a la r b o 'lis h i m u m k in . G a z l a r a r a la s h m a s in in g u m u m iy b o s im i u la rn in g p a rs ia l b o s im i d e y ila d i. U m u m iy p a rsia l b o s im ta s h k il e tu v c h ila r n in g p a rs ia l b o s im la ri y ig 'in d isig a ten g b o 'la d i. H a r o r a t k o 'ta r ils h i b ila n g a z la rn in g e ru v c h a n lig i k a m a y a d i, c h u n k i g a z lra n in g e rish ja r a y o n i e k z o te rm ik ja ra y o n d ir . G a z la r e ru v c h a n lig in in g b o sim g a bog'liq lig i G e n ri q o n u n i b ilan ifo d ala n ad i. O 'z g a r m a s h a r o r a td a g a z la rn in g e ru v c h a n lig i u n in g b o s im ig a t o 'g 'r i p ro p o r s io n a l: С = к p bunda: С — gazning eruvchanligi; к —G en ri doimiysi; p — gazning bosimi.
G e n r i — D a lt o n q o n u n i. A g a r b i r o r s u y u q lik d a g a z la r n i n g a ra la s h m a s i e risa , h a r b ir a lo h id a g a z n in g e ru v c h a n lig i s h u g a z n in g p a rsia l b o sim ig a t o ‘g ‘ri p ro p o r s io n a l b o ‘lad i. G e n r i q o n u n i u n c h a y u q o r i b o ‘lm a g a n b o s im d a v a k o n - s e n tra ts iy a d a o ‘rin li b o 'lib , e ritu v c h i va e r ig a n m o d d a n in g o ra s id a o ‘z a ro t a ’sir r o ‘y b e rm a y d i d e b h is o b la n a d i. S e c h e n o v q o n u n i. E r itm a d a e le k tr o litn in g k o n s e n tra ts iy a s i o rtis h i b ila n g a z n in g u n d a e ru v c h a n lig i k a m a y a d i: N = N 0 -e~ kC bunda: TV — gazning toza erituvchidagi eruvchanligi; к — S ech en ev konstantasi, gaz va elektrolitning tabiatiga va h a ro ra tg a b o g liq b o 'lg a n k attalik ; С — ele k tro lit k o n sen tra tsiy a si, N — g azn in g e le k tro lit e rit- m asidagi eruvchanligi. E le k tro lit e r itm a la r id a g a z la rn in g e ru v c h a n lig in in g k a m a y is h i g id rata tsiy ag a b o g 'liq d ir. G id ra ta ts iy a tu fay li suv m o le k u la la ri io n la r a tr o f id a b o g 'la n ib q o la d i v a s h u tu fa y li g a z la rn in g e r u v c h a n lig i k a m a y a d i. S u y u q e r i t m a l a r . S u y u q e r it m a l a r o d a td a g i s u y u q lik la r g a o 'x s h a s h o 'z ig a x o s s tru k tu ra g a ega. S u y ltirilg a n e r itm a la r n in g x o ssa la ri e ritu v c h in ik ig a o 'x s h a b k etsa, k o n s e n trla n g a n e r it m a l a r n in g x o ssa la ri e rig a n m o d d a g a o 'x s h a b k e tish i a n iq la n g a n . S u y u q m o d d a la r n in g su v d a e ru v c h a n lig i tu rlic h a b o ‘lad i. B a ’zi s u y u q lik la r m a s a la n : s p irt, g lits irin s u v d a c h e k s iz e riy d i. B a ’z ila ri esa m a ’lu m m iq d o rd a eriydi. M a sa la n — fe n o l sovu q su v d a oz eriydi. H a ro ra t k o 'ta rilg a n d a u n in g eru v ch an lig i o rta d i. 66,45°C d a n y u q o ri h a ro ra td a esa u n in g e ru v c h a n lig i ch ek siz b o 'la d i. B u h a ro ra tn i k ritik e ris h h a r o ra ti d e y ila d i. Q a ttiq v a s u y u q m o d d a la r n in g e ru v c h a n lig ig a b o s im t a ’s ir e tm a y d i, ch u n k i u la rn in g h ajm i b o sim ta ’sirid a deyarli o 'z g a rm a y d i. G e n r i- D a lto n v a S e c h e n e v q o n u n la rin in g tib b iy o td a g i a h a - m iy a ti. I n s o n o r g a n iz m id a g a z la rn in g q o n d a e ris h i, q o n d a n tu rli o rg a n la rg a b o r is h i s o d ir b o 'la d i. A g a r o rg a n iz m d a q o n b o s im i o 'z g a r is h i b ila n q o n d a g i g a z la rn in g e ru v c h a n lig i o 'z g a r s a , b u o g 'i r aso ratla rg a olib keladi. Suv o s tid a ish lay d ig an g 'o w o s la r d a k e c h a d ig a n k esso n kasalligi a n a s h u G e n r i q o n u n ig a a m a l q ila d i. D e n g iz s a th id a n 40 m p a s td a u m u m iy b o s im o d a td a g id a n 4 m a r ta o rtib , q o n d a g i b o s im h a m s h u n c h a m a rta k o ‘p a y a d i. A g a r g ‘o w o s te p a g a te z k o 'ta rils a , u n in g b o sim i ju d a tez p a stg a tu sh a d i. G a z la rn in g eru v c h a n lig i b u h o la td a k e s k in k a m a y ib q o n d a g a z la rn in g p u fa k c h a la r i p a y d o b o 'la d i. B u p u fa k c h a la r to m ir la rn in g tiq ilish i va to 'q im a la r n in g z a ra rla n is h ig a va h a tto o ‘lim g a olib kelishi m u m k in . B u q o n u n a s o s id a q o r a s o n ( g a n g r e n a ) k a s a llig id a o ‘lg a n to 'q im a la r d a g i m ik ro b la rn i b o s im o s tid a c h iq a r ib y u b o ris h u su li is h la b c h iq ilg a n . B u n in g u c h u n b e m o r y u q o ri b o s im li b a r o k a - m eralarg a joylash tirilib u n g a kislorod bilan boyitilgan h avo q o 'sh ilad i. D a v o la s h p a y tid a t o 'q i m a l a r n i n g k is lo ro d b ila n t a ’m in la n is h i y a x s h ila n ib k u tilg a n n a tija g a o lib k elad i. S e c h e n e v q o n u n ig a k o 'r a q o n d a k is lo ro d v a u g le ro d (IV ) o k s id n in g e ris h ig a n a f a q a t e le k tro litla r, b a lk i o q s illa r, lip id la r va b o s h q a m o d d a la r h a m k u c h li t a ’s ir e tish i m u m k in . S h u n in g u c h u n h a m q o n d ag i o 'z g a ris h la r s h ifo k o rla m in g d o im iy n a z o ra tid a b o 'lis h i tab iiy . 6 . 1 . E r i t m a l a r k o n s e n t r a t s i y a s i E ritm a n in g yoki e ritu v c h in in g h a jm yoki m assa b irlig id a erigan m o d d a m iq d o rig a k o n se n tra tsiy a d e b atala d i. E r itm a d a e rig a n m o d d a m iq d o ri k o 'p b o 'ls a , b u n d a y e ritm a k o n s e n tr la n g a n , o z b o 'ls a , s u y u ltirilg a n e r itm a h is o b la n a d i. K o n - s e n tra ts iy a n i ifo d a la s h n in g b ir n e c h a u su llari m a v ju d . 1. E rig a n m o d d a m a s s a s in in g e r itm a n in g u m u m iy m a ss a sig a n isb a ti e rig a n m o d d a n in g m a s s a u lu s h in i k o 'r s a ta d i:
bunda: W — erigan m oddaning massa ulushi; C, % — erigan m oddaning % lardagi massa ulushi; /и, — erigan m odda massasi, g; m2 — eritm aning massasi, g. 2. B ir litr eritm ad a erigan m o d d a m iq d o rig a m o la r k o nsentratsiya d eyiladi: К ’ М V b u n d a: Ст — m o la r k o n s e n tra ts iy a ; т — e rig a n m o d d a m assasi, g; M — erigan m odda m olar massasi, g/m ol; n — erigan m odda miqdori, mol. 0 ,5 M N a O H — b u ifo d a m o la r k o n s e n tra ts iy a s i 0 ,5 m o l/1 b o 'lg a n n a tr iy g id ro k s id e ritm a s i e k a n lig in i b ild ira d i. 3. B ir k ilo g ra m m e r itu v c h id a e rig a n m o d d a m iq d o rig a m o l a r k o n s e n tra ts iy a n i ifo d a la y d i:
b u n d a: С — m o la r k o n sen tra tsiy a , m ol/k g ; m — erig an m o d d a m a s sasi, g; M — erig an m o d d a m o lar m assasi, g /m o l; g — eritu v c h i m assasi, g. 4. B ir litr e r itm a d a e rig a n m o d d a ek v iv ale n t m iq d o rig a n o rm a l (e k v iv a le n tn in g m o la r ) k o n s e n tra ts iy a d e y ila d i: C „ = “
bunda: С — erigan m oddaning normal konsentratsiyasi yoki ekvivalentning m olar konsentratsiyasi; E — erigan m oddaning ekvivalent massasi, g/m ol. 0,5 n H 2 S 0 4 — b u ib o ra bir litrd a 0 ,5 ek v iv ale n t m iq d o r (2 4 ,5g) H 2
4 b o 'lg a n e r itm a n i ifo d ala y d i. 5. E r i g a n m o d d a n i n g m o l a r u l u s h i d e b , e r ig a n m o d d a m iq d o r in in g e r itm a d a g i b a r c h a m o d d a l a r m iq d o rla ri y ig 'in d is ig a n is b a tig a a y tila d i. M o la r u lu s h q u y id a g ic h a a n iq la n a d i: N = — H— - vVn = —— — . П + H q n + n о bunda: N — erigan m odda m olar ulushi; N 0 — erituvchining m o lar ulushi; n — erigan m o d d a m iqdori, mol; n 0 — erituvchi m iqd ori, mol. 6 . B ir m illilitr e r itm a d a e rig a n m o d d a m illig r a m m la r s o n ig a t i tr d e y ila d i: T _ c m M . T _ Cn M 1000 ’
1000 E r itm a n in g h a jm i, z ic h lig i v a m a ssa si q u y id a g ic h a o 'z a r o b o g ‘liq: bunda: m — eritm a massasi, g; V — eritm a hajmi, ml; p — eritm a zichligi, g/m l.
A g a r e r itm a n in g z ic h lig i, m a s sa u lu s h i m a ’lu m b o 'ls a , u n in g k o n s e n tr a ts iy a la r in i q u y id a g i f o r m u l a l a r y o r d a m i d a a n iq la s h m u m k in . D o rix o n a la rd a m assa ulushlari m a ’lu m b o 'lg a n ikkita e ritm a d a n m a ’lu m m iq d o r u c h in c h i m a ssa u lu s h li e r itm a n i ta y y o rla sh u c h u n aralashtirish q o id asi q o 'llan ilad i. B u q o id a g a b in o a n b irin c h i u stu n g a m av ju d ik k ita e r itm a n in g m assa u lu s h la ri y o z ila d i. T a y y o rla s h im iz lo zim b o 'lg a n u c h in c h i e r itm a n in g m a ssa u lu s h i m av ju d e r itm a la r m assa u lu sh la ri q iy m a tla ri o ra sid a b o 'lis h i sh a rt, y a ’ni w, > w 3 > wr 2 - u s tu n g a ta y y o rla n is h i k e ra k b o 'lg a n e r itm a n in g m a ssa u lu s h i (vv3) y o z ila d i. 3 -u s tu n g a esa d ia g o n a l b o 'y ic h a m a ssa u lu s h la ri o ra sid a g i fa rq y o z ila d i. H o sil b o 'lg a n s o n la r 1- va 2 - e r itm a la r n i q a n d a y m a s s a n is b a td a a r a la s h tirg a n d a 3- e r itm a h o sil b o 'lis h in i k o 'rsa ta d i: M is o l. 300g 5% li n a triy x lo rid e r itm a s in i ta y y o rla sh u c h u n 2 0
% li v a 2 % li e r itm a la r d a n n e c h a g r a m m d a n o lish k erak ? Y e c h ish : b u n in g u c h u n 20% va 2% q iy m a tla rn i W x va W 2 la m in g o 'r n ig a q o 'y a m iz . T ay y o rla n ish i k erak b o 'lg a n e ritm a 5 % ni W3 ning o rn ig a yozam iz. S h u n d a sx em a quyid agi k o 'rin is h g a keladi: D e m a k , e r itm a la r 3:15 y o k i 1 :5 n is b a td a a ra la s h tirilis h i k erak . 5% li e r it m a d a n 6 g ta y y o r la s h u c h u n 1 g 20% li e r itm a h a m d a m = p V; r m w% p 10 W% p 10. ~ r,
J E W% 1000 5-2=3 5 g 2 % li e r itm a ta la b q ilin a d i. 300 g 5% li e r itm a ta y y o rla s h u c h u n k e ra k li e r itm a la r n in g m a ss a si ju d a o s o n h is o b la n a d i: 6 g
1 g 6 g 5 g 300 g
x 300 g
x x = 3 0 0 :6 = 5 0 g 20 % li; x = 1 5 0 0 :6 = 2 5 0 g 2% li k e ra k 6 . 2 . E r u v c h a n l i k . E r i s h m e x a n iz m i A yni h a r o r a t d a m a ’lu m e ritu v c h id a e ris h i m u m k in b o 'lg a n m o d d a m iq d o ri e r u v c h a n lik d e y ila d i. B iro r b ir e r itu v c h id a m o d d a n in g e ris h i o ‘z - o ‘z ic h a b o rib , b u n d a A G < O, s h u n in g u c h u n ja ra y o n o ‘z - o ‘z ic h a b o ra d i. 20°C d a 100 g e r itu v c h id a 10 g o r tiq m o d d a e risa , b u m o d d a y a x sh i e riy d ig a n h is o b la n a d i. X u d d i s h u s h a r o itd a 0,01 — 1,0 g a tro f id a e ris a , q iy in e riy d ig a n d e y is h m u m k in . A g a r s h u s h a r o itd a 0,01 g d a n k a m e ris a , a m a liy j i h a t d a n erim a y d ig a n h iso b la n a d i. U m u m a n e rim a y d ig a n m o d d a b o 'lm a y d i. K o 'p q a ttiq m o d d a l a r n in g e r u v c h a n lig i h a r o r a t o r t i s h i b ilan o r ta d i (3 - r a s m ) . S h u n in g u c h u n h a r o r a tn in g p a s a y is h i e r u v c h a n lik n in g k a - m a y is h ig a va h a r o r a t k a m a y g a n sari k ris ta lla n is h g a o lib k e la d i. G la u b e r tu z in in g e r u v c h a n lig i h a r o r a t o rtis h i b ila n a w a l o r tib , N a 2
4 1 0 H 20 h o s il b o 'lis h i h is o b ig a k eyin b o 'ls a k am ay a d i. E r i s h j a r a y o n i m u r a k k a b f i z i k - k im y o v iy j a r a y o n d i r . E r ig a n m o d d a m o le k u la la ri b ila n e ritu v c h i m o le k u la la r i n i n g o 'z a r o t a ’s ir i n i s o l v a tl a n is h d ey ilad i. Bu t a ’s irla n is h m a h s u lo tla ri esa s o lv a tla r d e y ila d i. A g a r e r itu v c h i suv b o 'l s a , b u ja r a y o n g id r a tla n is h , m a h s u lo t e sa g id r a tla r d e y ila d i. E ritu v c h i v a e rig a n m o d d a ta b ia tig a b o g 'liq h o ld a so lv a tla rn in g h o s il b o 'lis h i t u r l i c h a b o 'l i s h i m u m k in . M a s a la n : e r iy d ig a n m o d d a io n tu z ilis h li ( N a C l) ,
e ritu v c h i esa q u tb li tu z ilis h li ( H 2 0 ) b o ‘ls a , e rish ja r a y o n in i q u y i d a g ic h a ta sv irla sh m u m k in : E ritu v c h i m o le k u la la ri b ila n io n la r o 'r ta s id a d o n o r - a k s e p to r t a ’sirla sh u v b o 'lis h i m u m k in . M a sa la n : S p irtn in g su v d a e ris h id a esa d ip o l-d ip o l t a ’sirlash u v k u z a tila d i. Q a ttiq m o d d a n in g e r is h j a r a y o n in i ik k ita j a r a y o n l a r n i n g y ig 'in d is i d e b q a r a s h k erak . B irin c h is i q a ttiq m o d d a n in g m o le - k u la la rg a y o k i io n la rg a p a r c h a la n is h id ir . B u ja r a y o n e n d o te r m ik b o 'lib , issiqlik y u tilish i b ila n b o ra d i. Ik k in c h is i — m o le k u la yoki io n la rn in g su v b ila n t a ’s irla s h ib g id ra tla r h o sil q ilis h id ir. B u ja ra y o n e k z o te rm ik b o 'lib , issiq lik a jra lib c h iq is h i b ila n b o ra d i. Q ay si ja r a y o n n in g u lu s h i k a tta lig ig a q arab , q a ttiq m o d d a erig a n d a issiqlik yutilishi yoki c h iq ish i m u m k in . B a ’zi q a ttiq m o d d a la r ( K O H , N a O H ) e r ig a n d a issiq lik c h iq a d i. B a ’z ila ri ( N H 4 N 0 3, N H 4 C1) e rig a n d a esa issiq lik y u tila d i. G i d r a tl a r b e q a ro r m o d d a la r b o 'lib , o s o n p a r c h a la n a d i. E rit m a la r b u g 'la tilg a n d a , u la r p a r c h a la n ib , e r ig a n m o d d a a jra lib c h iq a d i. B a ’z a n g id r a tla r b ir m u n c h a b a r q a r o r b o 'lib , su v q a ttiq m o d d a ta rk ib ig a k irad i. B u n d a y m o d d a la r n i k ris ta llo g id ra tla r d eb , k rista llo g id ra t ta rk ib id a g i su v n i esa k rista lliz a tsiy a suvi d e b a ta la d i. M a s a la n : C u S 0 4 5 H 20 — m is k u p o ro si M o d d a la rn in g u yoki b u e ritu v c h id a erish x ossasiga eru v c h a n lik d e y ila d i. E ru v c h a n lik a w a la m b o r e ritu v c h i va e riy d ig a n m o d d a la r ta b ia tig a b o g 'liq . M a s a la n , n a triy x lo rid s u v d a y a x sh i e riy d i, le k in b e n z o ld a e rim a y d i. Y o g ' esa suv da e rim a y d i, lek in b e n z o ld a yaxshi eriydi. E ru v c h an lik h a ro ra tg a v a bo sim g a b o g 'liq . N H
3 + H 20 = N H 4 0 H
N a , C 0 3 1 0 H 20 — k ristall so d a M g S 0 4 7 H 20 — ta x ir tu z A g a r m o d d a s h u e r itm a d a o r tiq c h a e rim a s a , b u n d a y e r itm a to 'y in g a n e ritm a deyiladi. A g a r m o d d a e ritm a d a y a n a erisa, b u e ritm a to 'y in m ag an eritm a deyiladi. T o 'y in g a n e ritm ad a c h o 'k m a b ilan e ritm a o 'r ta s id a m u v o z a n a t q a r o r to p a d i. T o 'y i n g a n e r itm a n i c h o 'k - m a s id a n a jra tib o lib , o z g in a b u g 'la tib yoki b iro z s o v u tib o 't a to 'y i n g a n e r itm a o lis h m u m k in . O 't a t o 'y i n g a n e r itm a d a e r ig a n m o d d a m iq d o ri t o 'y i n g a n e r itm a d a g id a n k o 'p r o q b o 'la d i. O 't a to 'y in g a n e ritm a b e q a ro r b o 'lib , c h a y q a tilg a n d a y o q o rtiq c h a e rig a n m o d d a d a rro v c h o 'k m a g a tu s h a d i. E ru v c h a n lik 100 g e r itu v c h id a e r ib , to 'y in g a n e r itm a h o s il q ila d ig a n m o d d a n in g g r a m m la r so n i b ila n o 'lc h a n a d i. 6 . 3 . E r i t m a l a r n i n g f iz ik - k i m y o v iy x o s s a l a r i Id e a l e r itm a la r . Id e a l e r itm a la r d e b , k o m p o n e n tla r i q o 's h i l - g a n d a b ir xil v a tu r li m o le k u la la r o ra s id a g i o 'z a r o t a ’s ir k u c h la r i te n g b o 'lg a n e r itm a la r g a a y tila d i. Id e a l e r itm a la r h o sil b o 'l i s h i d a issiq lik a jra lib c h iq is h i y o k i y u tilis h i, s h u n ig d e k h a jm o 'z g a r is h i k u z a tilm a y d i. A g a r e r itm a A va В k o m p o n e n tla r d a n ta sh k il to p g a n b o 'ls a , A — A, B — B v a A — В m o le k u la la r o ra s id a g i o 'z a r o t a ’s ir te n g k u c h lid ir. Id e a l e r itm a la r n in g x o ssalari a lo h id a k o m p o n e n tla r x o s s a la r id a n fa rq q ilm a y d i. B u e r it m a l a r V a n t - G o f f va R a u l q o n u n la rig a b o 'y s u n a d i. O sm o s v a o s m o to k b o sim . T u rli k o n s e n tra ts iy a li ikki e r itm a n i o 'z a r o a r a la s h tirils a , d iffu z iy a ja r a y o n i o q ib a tid a m a ’lu m v a q td a n s o 'n g u la rn in g k o n s e n tra ts iy a s i te n g la s h a d i. A g a r tu rli k o n s e n tr a t siyali ikki e ritm a o 'r ta s ig a y a rim o 'tk a z g ic h p a r d a q o 'y ils a , d iffu z iy a a so sa n b ir y o 'n a lis h d a r o 'y b e ra d i. Y a rim o 'tk a z g ic h p a r d a tirq ish la ri n ih o y a td a k ic h ik b o 'l i b , u n d a n fa q a t e r itu v c h i m o le k u la la rig in a o 't a o la d i, e rig a n m o d d a m o le k u la la ri esa o 'tm a y d i. E ritu v c h i m o le k u la la ri a s o s a n k o n s e n tra ts iy a s i k a m e r itm a d a n k o n s e n t r a t siyasi k o 'p e ritm a g a o 'ta d i. N a tija d a k o n se n tra tsiy a si y u q o ri e r itm a n in g sath i b alan d lash ib , konsentratsiyasi o z eritm an in g sath i pasay adi. E ritu v c h i m o le k u la la r in in g y a r im o 'tk a z g ic h p a r d a o rq a li b i r to m o n la m a difFuziyasiga o sm o s deyiladi. O sm o s h o d is a s in i to 'x ta tis h u c h u n y u q o ri k o n s e n tra ts iy a li e r itm a g a b e rilis h i z a r u r b o 'lg a n b o s im o s m o tik b o sim d e y ila d i.
|
ma'muriyatiga murojaat qiling