Harid buyumlarining narxlari.
Siz biror martaolayotgan buyumingizning o`lchovi kichrayganu, narxi esa o`sha-o`sha bo`lgan
vaziyatni kuzatganmisiz? Siz yangi texnologik maxsulotlarni oldingisiga qaraganda unchalik qimmat
bo`lmagan narxda sotib olganmisiz? Bularning barchasi sizning milliy pul birligining sotib olish
quvvati.
Inflyatsiya
Ko`pchilik mamlakatlar to`qnash keladigan muammolarning biri bu inflyatsiyadir. Inflyatsiya
bu narxlarning umumiy bosqichlaridan oshishidir. Inflyatsiya davrida sotib olish quvvati pasayadi.
Agar narxlar o`tgan yil hisobida 5%ga oshgan bo`lsa, 100$ narxdagi buyumlarni endi bu yil 105$
narxda sotib olishingiz mumkin bo`ladi. Bu esa xizmatlar va mahsulotlarni sotib olish uchun ko`proq
pul talab etadi. Inflyatsiya asosan o`zgarmas miqdordagi oylik oladigan inoslarga sezirarli ta’sir etadi.
Inflyatsiya sababli, nafaqadagi odamlar va kimning maoshi o`zgarmaydigan bo`lsa oldingiga nisbatan
kamroq maxsulot yoki xizmatlar bilan cheklanishga to`g`ri keladi.
Inflyatsiya sabablari
Inflyatsiyaning bir turi, tovar yoki xizmatga bo`lgan talab miqdori yetkazib berish qobiliyatiga
nisbatan yuqori bo`lganda namoyon bo`ladi. Katta miqdordagi olingan qarz yoki ishlab topilgan pul
miqdori cheklangan tovarlarga sarflanganda, narxlar oshadi. Oylik
maoshining
oshishiga
qaramasdan, maxsulot va tovarlar narxi odatda shunchalik tez o`sishadi, oylikka yashovchilar hech
qachon yetishib olisholmaydigan. Ko`pchilik insonlar inflyatsiyani zararli deb o`ylashadi. Haridorlar
sotib olayotgan buyumlariga qimmatroq narxda to`lov qilishlariga to`g`ri keladi. Shu sababli, ishchilar
o`zlarining odatiy turmush tarzini saqlab qolish uchun ko`proq pul topishlariga to`g`ri keladi. Ishlab
chiqaruvchilar o`zlari sotayotgan xizmat va maxsulotlarni qimmatroq narxlashlari mumkin. Agar ish-
haqqi narxlarga nisbatan tezroq osha boshlasa, biznesmenlar kamroq ishchilarni yollashga to`g`ri
keladi va ishsizlik o`sa boshlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |