Диетотeрапия —

10-парҳезнинг тахминий таомномаси (1627—2000 ккал)

Таомларнинг номи	Маҳсули, г
Биринчи нонушта:
Творогли пудинг	150
Сутли манни бўтқа (1/2 порция)	150
Сутли чой	200
Иккинчи нонушта:
Олмалар	100
Тушки овқат:
Гўштсиз сабзавотли перловкали шўрва (1/2 порция)	250
Сувда пиширилган гўшт сабзили пюре билан	55/150
Олмали компот	200
Тушлик:
Олма	100
Наъматак дамламаси	200
Кечки овқат:
Сувда пиширилган балиқ пишган картошка билан	85/150
Мевали палов (1/2 порция)
Сутли чой	200
Кечқуруига:
Қатиқ	180
Бир кунга:
Буғдойли ёки кепакли оқ нон	250
Шакар	50
Сариёғ	20

10а-ПАРҲЕЗ


Кўрсатмалар. II—III босқичдаги юракетишмовчилиги касаллигида.
Тайинлашдан мақсад. Ош тузи ва суюқлик кескин чекланган, энергетик қий-мати камайган парҳез.
Таркиби. Оқсиллар 50—60 г. Улардан 40 г ҳайвон оқсиллари, ёғлар 50 г улар-дан 20 г ўсимлик мойи, углеводлар 300 г улардан 60—80 г шакар ва бошқа ши-ринликлар. Чекланмаган суюқликнинг умумий миқдори 0,6 литргача чекланади. Рацион оғирлиги 2 кг Энергетик қиймати 1850—1900 ккал.
Пазандалик ишлови. Барча таомлар тузсиз сувда ва эзилтириб пиширилган ҳолда тайёрланади, овқат маҳали туз қўшилмайди, беморнинг ўзига ҳам туз берилмайди.
Овқат кунига 6 маҳал қабул қилинади.
Овқатнинг ҳарорати 50 °С дан ошмаслиги лозим.


Тавсия қилинган махсулот ва таомлар рўйхати
Нон ва нон маҳсулотлари. 1 ва 2 навли ундан тайёрланган буғдойли тузсиз нон, кепакли нон, ёғсиз печенье, қотирилган оқ нон.
Шўрвалар таъқиқланади. Бироқ қувватсиз беморларга шифокор кўрсатмаси бўйича ёрмалар қўшилган, эзилтириб пиширилган сутли, мевали ва сабзавотли шўрвалар (200 мл) тайинланиши мумкин. Яхна овқатлар таъқиқланади. 10 а парҳезнинг маҳ-сулот ва таомлар тўплами 10 парҳезники сингари. 10-а парҳезнинг 10 парҳездан фарқи — энергетик қиймати камроқ, унда туз ва суюқлик чекланган бўлиб, овқат-лар эзилтириб пиширилган ҳолда берилади.


10а-парҳезнинг тахминий таомномаси (2039 ккал)

Таомларнинг номи	Маҳсули, г
Биринчн нонушта:
Эзилтириб пиширилган гречкали бўтка	280
Сут (1/2 стакан)	100
Иккинчи нонушта:
Печда пиширилган шакарли олма	120
Тушки овқат:
Сувда пиширилган гўштдан бефстрагонов	55/100
Сувда пиширилган картошка	150
Олмали компот	200
Тушлик:
Ивитилган данаксиз туршак	50
Кечки овқат:
Сабзи-олмали юмалоқ котлет печда пиширилган	230
Кечқурунга:
Наъматак дамламаси	200
Бир кунга:
Буғдойли тузсиз нон	150
Шакар	50
Сариёғ	20

10 ва 10а-парҳезларнинг овқат рационлари яхши диуретик таъсир кўрсатиб, алмашинув жараёнларининг меъёрлашишига ёрдам беради, юрак, жигар, бўйрак-ларнинг функционал ҳолатини яхшилайди. Махсус пазандалик ишлов (таомларга нордон ёки ширин таъм бериш, баъзи бир хушбўй моддалар — ванилин, лимон, долчин ва ҳ.к. ларни қўшиш), ош тузи кам бўлган маҳсулотлар тўплами, таомлар-нинг тузсиз рационга ўрганишни осонлаштиради.

Қон айланиш етишмовчилигининг II—III босқичларида даволаш курсини 10а-парҳезидан бошлаш тавсия қилинади, сўнгра эса, қон айланиш етишмовчилиги-нинг белгилари камайганда, беморлар 10-парҳезга ўтказилади. Ушбу ўтказиш «зиг-заг» услубида амалга оширилади, аввал 10-парҳез 1—2 кунга 10 а-парҳез фонида, сўнгра аста-секин беморни 10-парҳезда бўлишини кўпайтириб, 10а-парҳезда бўлиш вақги қисқартирилади. Даволаш охирида кўп ҳолларда 10-парҳез асосий бўлиши зарур, Юа-парҳез эса қисқа муддат (1—3 кун) га тайинланади.
Қон айланиш етишмовчилигининг II ва III босқичларида беморларда перифе-рик шишлар йўқолгунча ва унинг аъзоларда туриб қолиш ҳоллари камайгунча туз-сиз парҳез тайинланади. Бироқ шу даврда ҳам хлор етишмовчилигини олдини олиш учун беморларга 7—10 кун мобайнида кунига 1 марта 3—5 гр туз бериш зарур.
Енгил овқатланадиган кунлари маҳсулотларни ҳазм қилишга беморнинг диди, даво самарасига қараб белгиланади. Контраст кунларни 10 кунда бир марта тайин-лаш мумкин, зарур ҳолларда ҳафтасига 2 мартагача.