Farmatsevtika in st it u t I talabalari uchu n 0 ‘quv adabiyoti
Suv molekulasidagi kimyoviy bogManishlar sxemasi
Download 48 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- E le k tr o n b u lu tla rin in g q o p la n ish ch e g a r a si a to m m ark azlarin i
- я-boglnnish hosil bolishining sxem asi. O d d iy b ogM am in g h a m m a s i 8-b ogM an ish sh a k lid a boM adi.
- 5-bogManish hosil bolishining sxem asi. p - p p - d d - d
- Yechish
- METALL BO G ‘LANISHI Metallardagi kimyoviy boglanish metall bogfilanishidir.
Suv molekulasidagi kimyoviy bogManishlar sxemasi. 175 E lek tron bulutlarining bir-birini q op lash shakliga qarab kovalent bogM anish sig m a (8 ), pi (я ) va d elta (A) bogM anishlarga boMinadi. E le k tr o n b u lu tla rin in g q o p la n ish ch e g a r a si a to m m ark azlarin i tu ta s h tir u v c h i c h iz iq d a y o ts a , b u n d a y bogM an ish 5-b ogM an ish d e y ila d i ( 7 4 - rasm ). 75- rasm. я-bog'lnnish hosil bo'lishining sxem asi. O d d iy b ogM am in g h a m m a s i 8-b ogM an ish sh a k lid a boM adi. E le k tr o n b u lu tla r in in g q o p la n ish c h e g a ra si a to m m ark azlarin i tu ta s h tir u v c h i c h iz iq n in g ikki y o n tarafid a y o ts a , b u n d a y bogM a n ish i n - bogM anish d e y ila d i. л -b ogM an ish n i faqat p va d e le k tr o n b u lu tla r ig in a h o sil q ila d i ( 7 5 - rasm ). p - p 74- rasm. 5-bogManish hosil bo'lishining sxem asi. p - p p - d d - d 71- bogM anish tark ib id a q o ‘sh yoki u c h la m a c h i b o g ‘ tu tg a n m o le k u la la rd a k u zatilad i. K arrali b o g ‘n in g bittasi 5 -b o g ‘ boMib, q o lg an lari 7 t- b o g ‘ boMadi. M a sa la n , e tile n m olekulasida uglerod a to m la ri o 'r ta s id a b itta 8 va b itta n- b o g ‘ bor: H 2C = C H 2. A tse tile n d a esa uglerod a to m la ri o rasidag i b o g 'n in g bittasi 8 , ikkitasi Tc-bog‘dir: Н С ^ я С Н 5 X u d d i sh u n in g d e k , a zo t m o le k u la sid a a to m la r orasida b itta a va ikkita rcbogM arbor: N = TlN 5 8 - b o g ‘ hosil boMishida gibridlangan va gibridlanm agan o rb ita l la r q a tn a sh ish i m u m k in . it— b o g 'n i faq at g ib rid la n m a g a n o rb ita lla rg in a hosil q ilad i. Д - bogM anish p a ra lle l tekislikda y o tg an e le k tro n b u lu tlarin in g t o ‘rtta jo y d an b ir-b irin i q o p lash i n a tija sid a hosil boMadi (76 - rasm ). 76- rasm. A - bogManish hosil boMishining sxemasi. K o v alen t bogManish va m o le k u la la r tuzilishini kvant m exa- nikasi asosida tu sh u n tirish n in g ikki xil, valent bogManish va m o le kulyar o rb ita llar usuilari m avjud. Y u qo rid a kovalent bogM anishining hosil boM ishiga v a le n t bogM anish usuli (V B U ) n u q tai n a z a rid a n q a ra ld i. V B U n in g m o h iy ati q u y id ag ic h a: 1. Ikki a to m orasida kovalent b o g ‘ hosil boMishi u c h u n ularda juftlashm agan elektronlar boMishi zarur. Bu elektronlar um um lashgan elektron juftin i hosil qilishi n atijasida kovalent bog' shakllanadi. 177 U m um lashgan elektron jufti d astlab b ir atom ga tegishli b o 'lib (d o nor). ikkinchi a to m n in g b o 's h orbitali (akseptor) hisobiga h am kovalent b o g 'lan ish hosil b o 'lad i (d o n o r-a k se p to r bog'lanish). 2. K o v a le n t b o g 'la n is h d a e le k tro n b u lu tla rin in g b ir-b irin i q op lash darajasi q a n c h a k a tta b o 'ls a , b o g ' s h u n c h a m u sta h k a m bo'ladi. K ovalent bog'lanish elek tro n bulutlarining qoplash darajasi k a tta b o 'la d ig a n y o 'n a lis h d a (gibrid o rb ita llar) vujudga keladi. M iso l: Si F 4 m o lekulasi, SiF62_ io n in in g hosil b o 'lis h m exa- nizm ini tu sh u n tirin g . C F62_ ioni hosil b o 'la d im i? Yechish: “ Si a to m in in g e le k tro n form ulasi I s 2 2s 2 2p6 3s 2 3p2. V alent o rb ita llard a e le k tro n la rn in g taqsim lanishi: 3 d Q o 'z g 'a lg a n h olatga o 'tg a n d a u n in g elek tro n form ulasi Is 2 2s 2 2p 6 3s' 3 p 3 V alent o rb ita lla rd a e le k tro n la rn in g taq sim la n ish i: 3s 3p * i t T t T o 'r tta ju ftla sh m a g a n e le k tro n i hisobiga Si to 'r tta fto r a to m - larini b irik tirib , S iF 4 m o lek u lasin i hosil qiladi. S iF 4 m olek ulasiga ikkita fto rid ioni F" ( I s 2 2s 2 2 p 6) birikishi m u m k in . K rem n iy ato m in in g b o 'sh orbitallariga ftorid ionining tayyor elektron juftlari joylashad i. Si a to m i a k sep to r, F" ioni d o n o r b o 'lad i: SiF62_ K re m n iy g a o 'x s h a sh u g le ro d n in g a to m i h a m t o 'r t t a fto r a to m in i b irik tirib , CF_, m o lek u lasin i hosil qiladi. L ekin uglerod a to m in in g ta sh q i p o g 'o n a s id a b o 's h o rb ita lla r y o 'q lig i u c h u n C F 62~ io n i hosil b o 'lm a y d i. V alent bogM anish usuli k islo ro d n in g p a ra m ag n it xo ssalarin i, m o le k u ly a r v o d o ro d H J. geliy H e7 io nlari hosil b o 'la olishligini ' a sh u n g a o 'x sh a sh b ir q a n c h a h o d isa la rn i izohlab b era o lm a d i. 178 Bu va bu nga o 'x sh a sh h o d isa la rn i izohlash u c h u n m o lek u ly ar o rb ita lla r (M O ) usuli ishlab ch iq ild i. M O usuli V B U ni ink or e tm a y d i, uni to 'ld ira d i. M o le k u ly a r o rb ita lla r u su lin in g m o h iy a ti q u y id ag ic h a: 1. M olekula hosil b o 'lg an d a e le k tro n la r a to m orbitallardan (A O ) M O ga o 'ta d i. H a r b ir M O o 'z in in g kvant sonlari bilan belgilanadi. M O ga n isb atan h a m Pauli p rin sip i, X und qoidasini q o 'llash o 'rin lid ir. M O larda ju ftla sh m a g a n elek tro n la rn in g m avjudligi m o leku lanin g p ara m ag n it xossali (m ag n it m ay d o n ig a to rtilish ) b o 'lish ig a sabab b o 'la d i. Ju ftlash m ag an e le k tro n la r b o 'lm a sa , m olekula d iam agn it xossaga ega b o'lad i (m agnit m aydoniga tortilm aydi). 2. Kim yoviy bog' hosil b o 'lish in in g asosiy sharti elektronlarning A O lard a n M O larga o 'tg a n d a u lar en e rg iy ala rin in g kam ayish i h iso b la n a d i. B u n d a u m u m la s h g a n e le k tro n ju ftlik hosil b o 'lish i sh a rt em as. M o lek u ly ar o rb ita lla r ikkiga: b o g 'lo v c h i va b o 's h a sh tiru v c h i orbitallarga b o 'lin ad i. E lektron A O d a n bog'lovchi M O ga o 'tg a n d a u n in g energiyasi k a m a y a d i, b o 's h a sh tiru v c h i o rb ita lg a o 'tg a n d a esa en erg iy asi o rta d i. B o g 'lo v c h i o rb ita ld a g i e le k tro n la r soni b o 's h a s h tiru v c h i o rb ita ld a g i e le k tro n la r s o n id a n k o 'p b o 'ls a , k im y o v iy b o g ' hosil b o 'la d i. A to m la r orasidagi kim yoviy b o g 'la r so n in i (N ) to p ish u c h u n b o g 'lo v c h i o rb ita llard a g i e le k tro n la r s o n id a n ( n c b o g 'l) b o 's h a s h tiru v c h i o rb ita lla rd a g i e le k tro n la r so n in i ( n* b o 's h ) ay irib, ikkiga b o 'lis h kerak: Ж, 11 c b o g' n c bo'sh M O usulida kim yov iy b o g 'la r so n i kasr son b o 'lis h i h a m m u m k in . A to m la r o rasid ag i kim yo v iy b o g 'la r soni q a n c h a k o 'p b o 'lsa , bog' uzunligi s h u n c h a q isq a, b o g 'lan ish energiyasi sh u n c h a k a tta , y a ’ni kim yoviy b o g ' s h u n c h a m u sta h k a m b o 'la d i. Misol: M O usuli b ilan H e 2 m o lek u ly ar io n in in g hosil b o 'lish i, H e 2 m o lek u lasin in g h osil b o 'la olm aslig in i izohlang. 179 Yechish: H e 2 m oleku ly ar io n H e ato m ig a H e + — ioni birikishi n a tija sid a h osil b o 'lad i: H e + H e = H e ; H e a to m n in g e le k tro n fo rm u la si Is 2, io n in ik i esa I s '; s— o rb ita lla r faq a t b itta b o g ‘ h o sil q ilish d a q a tn a s h a d i. U n g a b itta 8 bog'lovchi va bitta 8 bo'sh ash tiru v ch i orbital m os keladi. E lektronlar d a s tla b b o g 'lo v c h i o r b ita lg a o 't a d i , c h u n k i b u n d a u la r n in g e n e rg iy a s i k a m a y a d i (7 7 - ra s m ). He^ m o le k u ly a r io n h o sil b o 'lis h in i q u y id ag ic h a tasv irla sh m u m k in : B og'lovchi orbitalda ikkita ele k tro n , b o 'sh a sh tiru v c h i o rb italda esa b itta e le k tro n joylashg an . D e m a k , He^ m o lek u ly ar io n b a rq a r o r b o 'lib , b o g 'la r soni 0 ,5 ga te n g , H e 2 m o le k u ly a r io n n in g e le k tro n fo rm u lasi (сть°8‘ I s 2) (a bosh I s ) . H e 2 m olek u lasi hosil b o 'lis h i m u m k in em a s, c h u n k i b u h o ld a b o g 'lo v c h i va b o 's h a sh tiru v c h i o rb ita ld a g i e le k tro n la r so n i o 'z a ro te n g b o 'la d i. M o lek u la e n e rg e tik jih a td a n b e q a ro r. B o g 'la r so n i ( 0 ) ga te n g b o 'la d i. Ik k in c h i d a v r e le m e n tla rid a kim yoviy b o g ' hosil b o 'lis h id a b irin c h i p o g 'o n a d a jo y la sh g a n e le k tro n la r q a tn a s h m a y d i. H e + H e -> H e } . He A O ,T + ■ a B O ' S H J S , a b o g ' j s 2 71- rasm. H eJ molekulyar ioni hosil boMishining energetik sxemasi. 180 M o le k u la n in g e le k tr o n f o r m u la s id a u la r K h a rfi b ila n belgilanadi. K isilorod m olekulasi hosil boM ishida a to m n in g tashq i p o g 'o n a sid a g i 2 s 2 2 pA elek tro n lar ish tiro k etadi. s p o g 'o n ad ag i e le k tro n la rn in g ikkitasi b o g 'lo v c h i o rb ita lg a o 'ts a , ikkitasi b o ' sh a sh tiru v c h i o rb ita lg a o 'ta d i. D e m a k , k islo ro d a to m la rin in g 2s pog'on achasidag i elektronlari am ald a kim yoviy b og' hosil bo'lishid a ishtirok etm ayd i. K im yoviy bog' p p o g 'o n a c h a elektronlari hisobiga hosil b o 'la d i. p e le k tro n b u lu tla ri a to m la r o ra sid a u c h ta kim yoviy bog': b itta 8 va ikk ita n b o g ' hosil q ilishi m u m k in . S h u n in g u c h u n M O larda ularga b itta 8 va ikkala n b og 'lo v ch i va shun ch a b o 'sh a sh tiru v c h i o r b ita lla r m o s kelad i. E le k tr o n la r d a s tla b b o g 'lo v c h i orbitallarg a o 'ta d i. O rtiq c h a ikkita e le k tro n b o 'sh a sh tiru v c h i o rb i tallarg a X u n d q oid asig a b in o a n jo y la s h a d i (7 8 - rasm ). S x e m ad a n k o 'r in ib tu rib d ik i, k islo ro d m o lek u lasid a kim yoviy b o g 'la r so n i 2 ga ( ( 6 — 2 ) 2 = 2 ) te n g b o 'lib , m o le k u la d a 2 ta ju ftla sh m a g a n e le k tro n b o r. S h u n in g u c h u n kisloro d p a ra m a g n it xossaga ega b o 'la d i. K isloro d m o le k u la sin in g e le k tro n form ulasi: 0 2 [K K ( 8 bog‘ 2s ) 2 ( 8 bo-sh 2s ) 2 ( S 1"»* 2 p , ) 2 ( л ^ ' 2 p , . ) 2 (я * * 2p ^ ) 2 (nhl,‘sh 2 p y) ‘ (7ibo'sh 2 p z) ‘. A O M O A O 0 0 2 0 7l B 0G‘2p* 78- rasm. Kislorod molekulasi hosil bo'lishining energetik sxemasi. 181 Kimyoviy bog‘ hosil bo'lishida faqat 2- pog'ona elektronlari qatnashayotganligini e ’tiborga olib ham da bo'shashtiruvchi orbitalni yulduzcha bilan belgilab, m olekulaning elektron formulasini ixchamroq ko'rishinda yozish mumkin: O , [ KK(5 s) 2 ( 8; У (8 р У ( п р У ( np )2 ( л*ру )• ( 7t*z )>]. ION BO G‘LANISH Ionlar orasida elektrostatik tortishuv tufayli vujudga keladigan bog'lanish ion bog’lanish deyiladi. Ion bog'lanish elektromanfiyligi bir-biridan keskin farq qiladigan elementlar orasida vujudga keladi. Masalan, ishqoriy metallar va galogenlar orasida. 1.01 2,83 NaCl farqi 1,72 — ion bog'lanish; 2.1 2,83 HCI farq 0,73 — qutbli kovalent bog'lanish', 2.1 2,1 H: H (H 2) farq 0 — qutbsiz kovalent bog'lanish. Ion bog'lanish kovalent bog'lanishdan farq qilib, yo'nalishga va to'yinuvchanlikka ega emas. M a’lum bir ion qarama-qarshi zaryadli ionni istalgan bir yo'nalishda tortadi. Ion bog'lanishi to'yinuvchanlikka ega emas deganda ma’lum bir ionning bir vaqtning o'zida qarama-qarshi zaryadli ionlarning bir nechasiga tortilib tura olish xossasi tushuniladi. Masalan, NaCl kristallini olsak bitta N a+ ioni 6 ta xlor ionlari bilan, bitta СГ ioni esa 6 ta N a+ ioni bilan o'ralgan bo'lib, ular orasidagi tortishuv kuchlari teng qiymatlidir. Ion bog'lanishli birikmalarda barcha ionlar o'zaro chambarchas bog'lanib ketgan bo'ladi. Shuning uchun ion bog'lanishli birikmalar qattiq kristall moddalardir. Qutbli kovalent bog'lanishli birikmalarda turli molekulalarning qarama-qarshi qutblari orasida tortishuv kuchlari vujudga keladi. Ammo bu tortishuv kuchlari ionlar orasidagi tortishuv kuch- laridan bir necha marta kuchsizdir. Shuning uchun qutbli kovalent bog'lanishli birikmalar suvuq (H ,0 ) yoki oson suvuqlanadigan gaz moddalaridir (N H ,. HF, HCI, H,). 182 METALL BO G ‘LANISHI Metallardagi kimyoviy bog'lanish metall bogfilanishidir. Metall atomlarining tashqi pog'onasida oz sondagi elektronlar bo'lib, bo'sh orbitallari ko'p bo'ladi. Tashqi pog'onadagi elektronlar barcha atomlar uchun umumlashgan holatga o'tib, hamma atomlarni o'zaro bog'lab turadi. Soddalashtirilgan holda metallni umumlashgan elektronlar (elektron gazi) yordamida bir-biri bilan bog'langan zich kationlar to'plam i deb faraz qilish mumkin. Umumlashgan elektronlar butun metall hajmi bo'ylab erkin hara katlana oladi. Metallaming o'ziga xos xususiyatlari — bolg'alanuvchanlik, yuqori darajali elektr va issiqlik o'tkazuvchanligi, ularda metall bog'lanish mavjudligi bilan izohlanadi. VODOROD BO G'LA NISH Vodorod bog'lanish — molekulasida vodorod atomi elektro- manfxyligi katta element (ftor, kislorod, azot, xlor, oltingugurt) bilan bog'langan molekulalar orasida vujudga keladigan qo'shimcha bog ‘lanishdir. Vodorod bog'lanish kimyoviy bog'lanishga nisbatan 15—20 marta kuchsiz bo'lib, u uch nuqta yordamida ifodalanadi: H - O . . . H - 0 H - F . . . H - F H H Vodorod bog'lanish hosil bo'lishiga sabab, umumlashgan elektron juftining elektromanfiyligi katta element atomi tomon siljshi natijasida vodorodning musbat zaryadi ochilib qolishidir. Vodorodning musbat zaryadi qo'shni molekulaning umumlash- magan elektron juftini o'ziga tortadi. Natijada vodorod bog'lanish yuzaga keladi. Elementning elektromanfiyligi qancha katta bo'lsa, vodorod bog'lanish shuncha kuchli bo'ladi. Masalan, suv (H ,0) va vodorod sulfid (H ,S ) m olekulalarini solishtirsak, suv molekulalari orasidagi vodorod bog'lanish kuchli bo'ladi. Chunki kislorodning elektromanfiyligi oltingugurtnikidan katta. Shu sababli suv oddiy sharoitda suyuq modda, H:S esa gaz modda. 183 Yuqori molekulyar moddalarda vodorod bog‘lanish bitta molekula ichida ham vujudga kelishi mumkin. Masalan, oqsil molekulasida aminokislota qoldiqlari o‘zaro vodorod bogManishi orqali bog'langan. Savol va mashqlar 1. Kovalent bog'lanish nima? 2. Kovalent bog‘lanishining xossalarini aytib bering. 3. VBU da nima uchun uglerod, oltingugurt va xlor o'zgaruvchan valentli, kislorod va ftor esa o'zgarmas valentli ekanligini tushuntiring. 4. Valent orbitallaming gibridlanishi nima degani? 5. Quyidagi molekulalarning fazoviy konfiguratsiyalari shaklini ifodalang: BeH2, BF,, SiH4, PCI,, SF6. Ularda valent orbitallaming gibridlanish turini ko'rsating. 6. Qanday bog'lar 5, ti va Д bog'lar deyiladi? 5 va it bog'li molekulalarga misollar keltiring. 7. Kovalent bog'lanish hosil bo'lishini VBU vositasida izohlang. 8. MO usulining mohiyati nimada? Bog'lovchi va bo'shashtiruvchi elektronlar deb qanday elektronlarga aytiladi? 9. MO usulida azot molekulasining hosil bo'lish sxemasini chizing. 10. Ion bog'lanish va uning xossalarini ta’riflang. 11. HF va HCI molekulalarining qaysi birlari orasida vodorod bog'lanish kuchliroq? Nima uchun? 12. Metall bog'lanish nima? 13. Tinch va qo'zg'algan holatlarda fosforning juftlashmagan elektronlari hisobiga valentligi (spin valentlik) nechaga teng bo'lishi mumkin? J a v o b l a r : 1) 1 va 3; 2) 3 va 5; 3) 3 va 4; 4) 1 va 4; 5) 4 va 5. 14. Elementning valentligi (kovalentiigi) kimyoviy bog'lanishda qatnashayotgan orbitallar soni bilan belgilanadi. Bor (B) atomining eng yuqori valentligi nechaga teng? J a v o b l a r : 1) 3; 2) 5; 3) 4; 4) 1; 5) 2. 15. Quyidagi elementlaming qaysi birlari o'zaro ion bog'lanish hosil qiladi? a) Na va O; b) P va S; d) Rb va F; e) C va O; f) Ba va Cl; g) N va Cl. J a v o b i a r : 1) a. d, f; 2) a, b. d: 3) b. d, g; 4) d. e, f. 5) e. g. 16. Quyidagi bogMaming qaysi biri eng ko‘p qutblangan? 1) F - F; 2) H - Cl; 3) H - 1; 4) P - Cl; 5) Cl - 1. 17. VBU nuqtai nazaridan quyidagi molekulalarning qaysi birlari hosil boMishi mumkin emas? a) NF,; b) NF,; d) POF4; e) SF7; f) 1C13; g) POCl3. J a v o b l a r : I) a, b, d; 2) b, d, e; 3) d, e, f; 4) e, f, g; 5) a, d, e. 18. [PC14]+ va [PC1J“ ionlarida gibridlanishning qanday turi kuzatiladi? J a v o b l a r : 1) sp2 va sp3; 2) sp2 va sp3d; 3) sp3 va sp3d2; 4) sp3d va sp’d2; 5) sp3 va sp3d. 19. Kislorod molekulasida bogMovchi vabo'shashtiruchi orbitallarda nechtadan elektron bor? J a v o b l a r : I) 10 va 6; 2) 8 va 4; 3) 10 va 8; 4) 8 va 12; 5) 8 va 8. 20. 0 + 2 va Oj molekulyar ionlardagi bogMar soni nechaga teng? J a v o b l a r 1) 2 va 1; 2) 1,5 va 0,5; 3) 2 va 0,5; 4) 2,5 va 0,5; 5) 2,5 va 1,5. KO M PLEK S BIRIKMALAR Kompleks birikmalar tarkibi, tuzilishi va xossalari jihatidan turli-tuman boMganligi sababli ularga aniq ta’rif berish mushkul. Kompleks birikmalarga kristall panjara va eritmada boMa oladigan murakkab (kompleks) ion tutgan birikmalar deb qarash mumkin. Kompleks birikma molekulalari ichki va tashqi sohalardan iborat. Ichki soha tashqi sohadan kvadrat qavs bilan ajratiladi. Molekula markazida kompleks hosil qiluvchi ion yoki atom joylashadi. NH ] Г f 1 H3N - C u - N H 3 S 0 4 K 1 F - B - F 1 N H 3 1 F Kompleks hosil qiluvchi markaziy atom yoki ion bilan to ‘g‘ridan-to‘g‘ri birikkan molekula yoki ionlar ligandlar deb ataladi. Ligandlarning markaziy atom (kompleks hosil qiluvchi) bilan hosil qilgan S’begMarining soni markaziy atom ning 185 koordinatsion soni deyiladi. Ko'pincha yon guruh elementlari kompleks hosil qiluvchi boMadi. /A nionlar — kislota qoldiqlari. gidroksid ion va neytral mole kulalar (H 20 , N H 3, CO va boshqalar) ligandlar b o 'ladi) Kompleks hosil qiluvchi va ligandlar birgalikda jchki sohani tashkil qiladi. Kompleks birikmalarda tashqi soha zaryadi ichlb soha zaryadiga son jihatidan teng bo'lib, ishorasi qarama-qarshidir. Masalan, [Cu(NH3) J S 0 4 da sulfat ion zaryadi —2, demak, kopmleks ion zaryadi +2 boMadi: [Cu(N H 3) J 2+ K3[Fe(CN)6] kompleks birikmada tashqi soha ion zaryad- larining yigMndisi +3, demak, kompleks ion zaryadi —3 boMadi K4[Fe(CN)6] da esa ichki soha zaryadi —4 boMadi [Fe(CN)6]4_ Ichki soha zaryadi kompleks hosil qiluvchi va ligandlar zaryadlari yigMndisiga teng boMadi. Yuqoridagi misollarda [Cu(N H 3) J 2+ ammiak zaryadsiz neytral molekula, demak, misning zaryadi +2. [Fe(CN)6]3_ kompleks ionida sianid ioni (CN~) zaryadli. Demak, kompleks ion —3 zaryadli boMishi uchun temir +3 zaryadli boMishi kerak. Xuddi shu usulda [F e(C N )J-4 kompleks ionda tem ir +2 zaryadli ekanligini topamiz. Kompleks birikmalar eritmalarda ichki va tashqi soha ionlariga toMa dissotsiyalanadi. Bu jihatdan ular kuchli elektrolitlarga o'xshash: O'z navbatida kompleks ion kuchsiz elektrolitlarga o'xshab juda oz miqdorda dissotsiyalanadi: Bu jarayon qaytar bo'lib muvozanat qaror topadi. Eritmadagi kompleks hosil qiluvchi va ligandlar konsentratsiyalari ko'payt- masining, dissotsiyalanmay qolgan kompleks ion konsentrat siyasiga nisbati beqarorlik konstantasi (K ^ ) deyiladi. Beqarorlik konstantasining qiymati qanchalik kichik bo'lsa, [F e(C N )J3 K;[Fe(CN)6] ^ 3 K ++[Fe(C N )6]3- [Fe(CN)6]3- ^ F e 3+ + 6 CN '.J Download 48 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling