Fizikadan praktikum
Download 104 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sodiiliivdini) qaltiq jismlarning zichliginipiknometrda aniqlash.
- GEOMETRIK SHAKLGA EGA B O ‘LMAGAN QATTIQ JISM LARNING ZIC H LIG IN I GIDROSTATIK TORTISH USULI BILAN ANIQLASH Kerakli asbob va matcriallar.
- Ishning maqsadi.
- Ishni bajarish tartibi
- 1. Arximed qonunini ta ’riflang. 2. (1.3.9) va (1.3.14) form ulalam i kellirib chiqaring. 3. Piknometr qanday asbob uning yordamida socfiiluvchan
- Ushbu hisoblashlar «EXCEL» dasturida quyidagicha bajariladi
- JISM LA RN IN G DUM ALANISH ISH QALANISH KOEFFITSIYENTINI VA SH ARNING TO ‘SIQQA URILGANDAGI KUCH IM P U L SIN I ANIQLASH
- Ек/ Е к — ( 7 m u / 2/1 0 ) / ( 7 m v j2/1 0 ) - u / 2/ v 2 .
Ishni bajarish tartibi 1. Qattiq jismning m massasi tarozida 3—5 marta fortib olinadi. 2. Piknom etrdagi belgigacha toza suv quyib, toza suv bilan p ik n o m etm in g birgalikdagi M m assasi taro zid a 3—5 m arta tortiladi. 3. Toza suv quyilgan piknometrga qattiq jism solinadi va jism siqib chiqargan suvni (belgidan yuqoriga ko‘tanlgan suvni) olib tashlab (hajm o ‘zgarmas bo‘lishi kerak), piknom etm ing toza suv va qattiq jism bilan birgalikdagi Ml massasi tarozida 3—5 marta tortiladi. 4. /э va p. ning muayyan haroratdagi va atmosfera bosimiga mos keluvchi qiym atlari jadvaldan yozib olinadi. 5. 0 ‘lchab topilgan va jadvaldan olingan kattaliklaming qiy- matlarini (1.3.9), (1.3.14) formulalarga qo‘yib, qattiq jism zich- ligining qiymati hisoblab topiladi. 6. Jadvaldan foydalanib, zichlikning topilgan bu qiymatiga ko‘ra berilgan jism qanday moddaga mansub ekanligi aniqlanadi. 7. Massalami o'lchashdagi absolut va nisbiy xatoliklar hisob lab topiladi. M ustaqil tayyorlanish uchun savollar 1. Moddaning zichligi deb nimaga aytiladi? 2. Zichlik qanday birliklarda о ‘Ichanadi? 3. Zichlik jismning shakliga bog'liqmi? Haroratgachi? Geo- grafik kenglikkachi? 4. Shayinli tarozi bilan prujinali tarozi orasida qanday farq bor? Bu tarozilar yordamida qanday kattaliklar о ‘Ichanadi? Hisoblash algoritmi Bu laboratoriya ishini bajarganda o ‘tkaziladigan tajribalardan tekshirilayotgan jism ning zichligini (px — m.ps / ( M - M t + m)) aniqlash uchun kerak bo'lgan m , M, M t — kattaliklaming qiy matlari aniqlanadi ( 1.3.3- jadval). 1.3.3 - j a d v a l № J p M M M, 1. T 2. 3. 4. 5. O 'rtacha m M Ms Topilgan m, Af,, м kattaliklaming qiymatlariga ko‘ra va qol- gan kattaliklarni jadvalda berilgan qiymatlaridan foydalanib, qu yidagi hisoblashlar bajariladi: px - m- ps /(M - M] + m) — ifodadan tekshirilayotgan suyuq likning zichligi qiymati; DP = 2 E 2 Eм 100% _ ifo d ad an hiso b lash n in g М3 Mg М3 — M l 2 nisbiy xatoligi; V , = Px DP — ifodadan absolut xatoligi; phaq = px + лpx — ifodadan tekshirilayotgan suyuqlik zichligi- ning haqiqiy qiymati topiladi. 1.3.4 - jadvalga olingan natijalarni yoziladi. 1.3.4 - j a d v a l + JVq M 2 (kg) M 0 (kg) u , (kg) P 0 (kg/sm3) Em (kg) -4 (kg/sm ) D Ы) 4 ^haq l. 2. 3. 4. 5. ()‘itach.i M, M Л/, P , Bu hisoblashlami EH M da bajarish uchun yuqoridagi ifo- dalardagi kattaliklami lotin alfavitidagi harflar bilan quyidagicha belgilab olamiz: i = I, M2— M l, Mu= МО, Мъ = М3, px = P(x), p 0= P0, Em = E l, D — D3, D{m3 - m0) = D l, D(m3 - m2) = D2, Apx= P l(x ), Em = E l— = 5-lO-o kg. Hisoblash dasturi 10 REM Sochiluvchi qattiq jism larning zichligini pikno m etr yordamida aniqlash. 20 REM mO — q a ttiq jism m assasi; m l — suv bilan piknom etr massasi; m2 — suyuqlik bilan piknom etr va qattiq jism massasi; rs — suyuklik zichligi; n — tajribalar soni. 25 IN PU T N, PC 26 FO R 1=1 TO N 28 IN PU T M0(1),M1(1), M 2(I) 30 NEXT 1 32 FOR 1=1 TO N 34 P (I)= P * M 0 /(M I(I)-M 2 (I)+ M 0 (I)) 36 P = P + P (I) 38 NEXT I 40 P 1 = P /N 42 FOR 1=1 TO N 44 D P(I)=A B S(P 1-P1(I)) 46 D P = D P + D P (I) 48 N EX T I 50 D P 1 = D P /N 52 EP=100*D P1/P1 56 PR IN T «tajribalar soni»; N , «piknometr massasi»; MO,» suyuqlik zichligi»; PC 58 PR IN T «------------------------------------------------------------ » 60 PR IN T «i «;» mO «,» m l «;» m2 «;» p(l)»;» dp(I)» 62 PR IN T «------------------------------------------------------------ » 64 FOR 1=1 TO N 66 PR IN T «------------------------------------------------------------ » 68 PR IN T I; 70 PRINT USIN G « # ## # .# # # ’; M0(I),M1(I),M2(I),P(I),DP(I) 72 NEX T I 74 PR IN T «------------------------------------------------------------ » )1 =»; Pl,»absolut xatolik d p l= » ; 78 E N D Dsliliu hisobiuslilar «EXCEL» tlasturida quyidagicha bajariladi: Sodiiliivdini) qaltiq jismlarning zichliginipiknometrda aniqlash. Л 1) С D E F 1 MO M l М2 P I D P I 1. = P C * B 2 /(C 2 -D 2 + B 2 ) =A B S(P1Y -D 2) 2. 3. 4. 5. P1Y — Zichlikning o‘rtachasi mO — qattiq jism massasi; m\ — suv bilan piknometr massasi; m2 — suyuqlik bilan piknometr va qattiq jism massasi; ps — suyuqlik zichligi; I — tajribalar soni. 4-laboratoriya ishi. GEOMETRIK SHAKLGA EGA B O ‘LMAGAN QATTIQ JISM LARNING ZIC H LIG IN I GIDROSTATIK TORTISH USULI BILAN ANIQLASH Kerakli asbob va matcriallar. 1. Shayinli tarozi, toshlari bilan. 2. G eom etrik shaklga ega bo'lm agan suvda c h o ‘kuvchi q attiq jism lar. 3. D istillangan suv solingan stakan. Ishning maqsadi. Arximed qonunidan foydalanib, richagli tarozi yordamida suvda cho‘kuvchi jismlarning zichligini aniqlash. Nazariy qism T o‘g‘ri geometrik shaklga ega boMmagan jismlarning hajmini amalda aniqlash uchun Arximed qonunidan foydalanish mumkin. Bu qonunga binoan, suyuqlikka (yoki gazga) botirilgan jism o ‘z hajmidagi suyuqlik (yoki gaz) og‘irligiga teng miqdorda o ‘z og‘ir- ligini yo‘qotadi. Agar suyuqlikning zichligi ps, unga botirilgan jismning hajmi Kbo‘lsa, Arximed qonuniga binoan, ana shu suyuqlikka botirilgan jism ning og'irligi p V g qiymatga kamayadi, bunda g — erkin tushish tezlanishi. Demak, siqib chiqarilgan suyuqlikninig massasi mc = p ,V ga, hajmi esa V = m j p s ga teng bo‘ladi. Suyuqlikka botirilgan jismning hajmi bilan siqib chiqarilgan suyuqlikning hajmi teng- ligidan quyidagini yoza olamiz: mx / p t = m j ps, bundan px = m p j ms. (1 4 .1 ) Real sharoitda o ‘lchashlar havoda o ‘tkaziladi. Shuning uchun qattiq jism bilan suyuqlikning havoda o ‘z og‘irliklaridan bir qismini vo‘qotishini hisobga olib, (1.4.1) ifodaga tuzatm a kiri- tish lozim. Agar havoning zichligi ph b o ‘lsa, u holda (1.4.1) formula quyidagi ko‘rinishda yozilishi kerak: Px = ( m , + Ph V> p j ( m sc + p h V) (1.4.2) bundan siqib chiqarilgan suyuqlik massasining tuzatm a kiritilgan ifodasi P,V = m, + phV (1.4.3) ko'rinishda bo‘ladi. Suyuqlikka botirilgan jism ning, jum ladan, jism siqib chiqar gan suyuqiik hajmi V — m /( p s - ph) (1-4.4) ga teng bo‘ladi. Hajmning bu qiymatini (1.4.2) formulaga keltirib qo‘yilsa, quyidagi ifoda hosil bo ‘ladi: Px = m ( 1 - 4 . 5 ) Faraz qilaylik, qattiq jism ning suyuqlikda to rtib an iq lan gan tuyulm a massasi m l b o ‘lsin. U holda siqib chiqarilgan s u yuqlikning m assasi m = m - m I ga teng bo ‘ladi. Binobarin: px = m(ps - ph) / (m - m [)+ ph . (1.4.6) (1.4.6) formuladan ko‘rinadiki, suyuqlikka botirilgan qattiq jismning zichligini topish uchun uning havodagi m va suyuqlik- dagi m, tuyulma massalarini o ‘lchash kifoyadir. Bu ishda jism lar ning massasi richagli tarozi yordamida tortib topiladi. Richagli tarozining tuzilish sxemasi 1.4.1- rasmda ko‘rsatilgan. Bu tarozi teng yelkali va shavin deb ataluvchi BrB2 richagdan iborat bo‘lib, bu shayin o ‘zining tekisligiga perpendikular (tik) ravishda o ‘rtasi- ga qo‘yilgan К po‘lat prizmaning qirrasiga tayanadi. Prizmaning q irra s i A u s tu n n in g u s tig a в, o'rnatilgan silliq plastinka (yos- tiq )g a ta y a n a d i. S h ay in n in g o ‘rtasidagi К prizmadan barobar uzoqlikdagi u c h la rid a Cp C2 pallalarni osib q o ‘yish uchun kerak bo‘ladigan moslamalar — К ,\а K2 prizmalar bor. 0 ‘rtadagi va chetki prizm alar bir-biriga parallel bo‘lishi lozim. В 1.4.1- rasm. Pallalarda yuklar boMmagan- da shayin gorizontal yoki deyarli gorizontal vaziyatda turishi kerak. Shayinning vaziyati chetki prizmalami birlashtiruvchi chiziqqa perpendikular ravishda shayinning o‘rtasiga o'rnatilgan / strelka bilan aniqlanadi. S trelkaning uchi A u stu n ch an in g pastki qismidagi Sshkala oldida harakatlanadi. Shayin gorizontal vazi yatda turganda strelka shkaladagi o ‘rta chiziq ro‘parasida turishi kerak. Tarozi ishlatilmav turgan vaqtda uni arretirlab qo'yish lo zim: tarozi A ustunchasi ichidagi maxsus moslama vositasida ar- retirlanadi, bu moslama tarozining pallalarini va shayinni bir oz yuqori ko‘tarib va ulaming pirizmalarini bo ‘shatib, tayanch yuziga bosilib behuda yemirilishidan saqlaydi. Tarozini arretirlash yoki tarozi shayinini tushirish kerak boMganida, tarozining pastki qismidagi В kallak buraladi. Tarozini ishlatishdan awal uni to ‘g‘ri o‘rnatish lozim. To‘g‘ri o‘matilgan tarozida A ustuncha tik turadi. Ustunchaning tik yoki qiyaligini undagi D shoquldan bilish mumkin. Shoqulning uchi bilan tarozi asosiga o'rnatilgan uchlik bir-birining ro‘parasida turishi kerak. Shoqulni bu vaziyatga tarozining oyoqlaridagi vintlarni burash bilan keltirish mumkin. Agar tarozining ustunchasi tik vaziyatga keltirilgan bo‘lsa, pallalarga yuk qo‘yilmaganda tushirilgan shayinning I strelkasi 5shkalaning o'rta chizig‘iga deyarli to‘g‘ri kelib turadi. Agar shayinning strelkasi shkalaning o 'rta chizig'iga to ‘g‘ri kelmay qolsa, ya’ni strelkaning o‘rta chizig‘idan 2—3 boMimdan ortiq og‘ib ketsa, u holda tarozini Bt B2 shayinning ikki uchidagi kichkina jo ‘z yuklarni u yoq bu yoqqa burash bilan to ‘g‘rilash mumkin. Ishni bajarish tartibi 1. Tarozining to ‘g‘ri o ‘matilmaganligi tekshiriladi. Agar taro zi noto‘g‘ri o‘matilgan b o ‘lsa, yuqorida ko'rsatilganidek, to ‘g‘ri o ‘rnatiladi va strelkaning vaziyati ^shkaladan belgilab olinadi. 2. C ho‘kuvchi jismni ipga bog‘lab, tarozi pallasiga 1.4.1- rasmda ko'rsatilganidek ilib, ulaming havodagi m ,va m2 suyuqlikdagi tuyulma massalari 3—5 m arta tortib aniqlanadi va o ‘rtacha qiy matlari hisoblanadi. 3. X ona h aro ratin i term om etrning, atm osfera bosim ini barom etm ing ko‘rsatish lari dan aniqlab, suv va havo uchun ps va ph zichliklam ing shu sharoitga mos qiymatlarini tegishli ja d valdan yozib olinadi. 4. 1.4.1 va 1.4.6 formulalaiga asosan cho‘kuvchi jismning zich ligi hisoblab topiladi. 5. Tajriba yo‘li bilan aniqlangan zichliklaming qiymatini jadvalda berilgan zichliklar qiymati bilan taqqoslab, ch o ‘kuvchi jismning qanday moddadan yasalganligi aniqlanadi. 6. Massalarni o'lchashdagi absolut va nisbiy xatoliklar hisoblab topiladi. ^M ustaqil tayyorlash uchun savollar 1. Arximed qonunini ta ’riflang. 2. (1.3.9) va (1.3.14) form ulalam i kellirib chiqaring. 3. Piknometr qanday asbob uning yordamida socfiiluvchan qattiq jism iam ing zichligi qanday aniqlanadi? Hisoblash algoritmi Bu laboratoriya ishini bajarganda o‘tkaziladigan tajribalardan tekshirilayotgan jism ning zichligini (px = mps / (m - m t ) ) aniqlash uchun kerak b o ‘lgan m, m t — kattaliklaming qiym at lari aniqlanadi (1 .4 .1 -jadval). 1.4.1- j a d v a I № in • 1. 2. 3. 4. 5. O 'rtacha m m | m, tf^topilgan qiymatlarga ko‘ra va qolgan kattaliklami jadval- da berilgan qiym atlaridan foydalanib, quyidagi hisoblashlar bajariladi: P X = P S т /(т -Щ ) — ifodadan tekshirilayotgan suyuqlik ning zichlik qiymati. Dp = \p x i px — ifodadan hisoblashning nisbiy xatoligi, Phaq — Px ±Dp ~ if o d a d a n te k s h irila y o tg a n su y u q lik zichligining haqiqiy qiymati topiladi. Olingan natijalar 1.4.2- jad- valga yoziladi: 1.4.2- j a d v a l № m, (kg) mH (кй) P n (k g /sm J) л p zi (k g /sm 3) D P Ркж щ 1. 2. 3. 4. 5. O 'rtach a m mi P , b p , Bu hisoblashlami E H M da bajarish uchun yuqoridagi ifoda- lardagi kattaliklami lotin alfavitidagi harflar bilan quyidagicha belgilab olamiz: i = I, m = M \, M - M, M\ = М2, p = P (x ), p — PO, D = D2, D = D3, Dm - m = D \, Dm - m — ZX), P Apx = P\ (x), Em — E\ = 5 10 kg. Hisoblash dasturi 10 REM Geom etrik shaklga ega bo‘lmagan qattiq jismlarning zichligini gidrostatik tortish usuli bilan aniqlash. 20 REM n — tajribalar soni; m l — havodagi jism massasi; m2 —suvdagi jism massasi. 25 IN PU T N, PS 30 FOR 1 = 1 TO N 32 IN PU T M l(l) , M 2(l) 34 NEXT I 36 FO R 1-1 TO N 38 P (1 )= P C * M 1 (I)/(M 1 (I)-M 2 (I)) 40 P = P + P (I) 42 NEXT 1 44 P 1 = P /N 46 FOR 1=1 TO N 48 D P (l)= A B S (P l-P (l)) 50 D P = D P + D P (I) 52 NEXT I 54 B P 1 = D P /N 56 EP=100*D P1/P1 57 PR IN T G eom etrik shaklga ega bo ‘lmagan qattiq jism lar ning zichligini gidrostatik tortish usuli bilan aniqlash. 58 PR II'gf «--------------------------------------------------------- 60 P R IIv I «tajribalar soni»: N, »suv zichligi RS=»;PC 62 PR IN T «---------------------------------------------------------- 64 P R IN T «1 «;» M l(l) «;* M2(I) «;» P(l) «;» DP(1)» 65 PR IN T «---------------------------------------------------------- 66 FO R 1=1 TO N 68 PRIN T I; 69 PR IN T U SIN G « # # # # # # .# # ’;M 1 (I),M 2(I) 70 PR IN T U SIN G < < ## # ## ## .# ## # ’; P (I),D P (I) 72 NEXT 1 74 PR IN T «------------------------------------------------------------ » 76 PRIN T «o‘rtacha zichlik pi =»;pl,»Abso!ut xatolik dpl= »; D Pl,»N isbiy xatolik ER=»;EP 78 E N D Ushbu hisoblashlar «EXCEL» dasturida quyidagicha bajariladi: Geometrik shaklga ega bo‘lmagan qattiq jismlarning zichligini gidrostatik tortish usuli bilan aniqlash. A В С D E ( Ml М2 PI D P I 1. = PC *B 2/(B 2-C 2) =ABS(P1 Y -D 2) 2. 3. 4. 5. P1Y — Zichlikning o‘rtachasi mi — havodagi jism massasi; m2 — suvdagi jism massasi. 5-laboratoriya ishi. JISM LA RN IN G DUM ALANISH ISH QALANISH KOEFFITSIYENTINI VA SH ARNING TO ‘SIQQA URILGANDAGI KUCH IM P U L SIN I ANIQLASH Kerakli asbob va materiallar. 1 . Qiya tekislik (Galiley tamovi). 2. Metall sharcha. 3. Chizg‘ich. 4. Sekundomer. 5. Tarozi toshlari bilan. Ishning maqsadi. Impulsning saqlanish qonuniyatlarini taj ribada tekshirish. Qiya tekislik yordami bilan dumalanish ishqala- nish koeffitsiyentini va shaming to‘siqqa urilgandagi kuch impulsi- ni aniqlash. Nazariy qism Qiya tekislikdan dumalab tushayotgan sharchaga havoning qar- shilikkuchi f va ishqalanish kuchi Ft ta ’sir etadi. Og‘irlik kuchi- ning sharcha harakati yo‘nalishidagi tashkil etuvchisi F =P sina sharchani harakatga keltimvchi kuch bo‘ladi (1.5.1- rasm). m massali sharcha F2 harakatlantiruvchi kuch va qarshilik kuchlarining (F' + F}) ayirmasi ta ’siri ostida a tezlanish bilan harakatlanadi, ya’ni m ■ a = F2- (F'+ F\). (1.5.1) a Л П Г - в i ________ 1.5.1- rasm. M a’lumki, ishqalanish kuchi Fv ishqalanish koeffitsiyenti k, jismning og'irligi P, og‘ish burchagi a va sharcha radiusi r ga bogMiqdir: Fj = (k ■P/r) ■ cosa . (1.5.2) Havoning qarshilik kuchi F 'ishqalanish kuchi Fzga nisbatan juda kichik bo'lganligi uchun, bu F 'qarshilik kuchini hisobga olm aslikham m um kin, u holda (1.5.1) tenglam a quyidagi ko‘ri- nishga ega bo‘ladi: (P/g) -a = P ■ sina - (k/r) • P • cosa , (1.5.3) bunda: m = .yP/g. Bu tenglikni P ga qisqartirib, tezlanish a topiladi: W a — g ■ (sina - (k/r) ■ cosa). (1.5.4) Demak, dum alab tushayotgan sharchaning tezlanishi qiya tekislikning og‘ish burchagi a va ishqalanish koeffitsiyenti к ga bog‘liq ekan. (1.5.4) ifodadan ko‘rinadiki, к ni topish uchun tezlanish a ni bilish kifoyadir. Agar sharchaning boshlang‘ich tezligi u0—0 b o lsa, l—a -f/2 , bo‘ladi va bundan tezlanish a topiladi: a - 2l/t2 . (1.5.5) sina = (h2- h ) / 1 ifodaga ko‘ra, (1.5.4) ifodadan к ni topib, quyidagi ifodani hosil qilamiz: к -(r/cosa)-(sina-a/g); k-r(tg a -2 l/(g 't2 -cosa)). (1.5.6) I l i i r q;md;iy qiya tekislik, xususan, Galiley tam ovining aso- f,jy xusiisiyati shundan iboratki, undagi jism faqat tga > (k/r) holdagina tczlanuvchan harakat qiladi. Agar tga = (k/r)) bo‘lsa, jism tekis harakat qiladi. Agar (k/r) > /gabo'lsa, jism sekinlanuvchan harakat qiladi. Jismga t a ’sir etuvchi Ft kuchning shu kuch ta ’sir etgan vaqti At ga ko‘paytmasi bilan oich an u v ch i fizik kattalik kuch impulsi (F At) deyiladi. Jism massasi m ni uning tezligig v ga ko'pavtm asi (m u) jism impulsi deb ataladi. M asalan, qiya tekislikda harakatlanayotgan m massali sharchaning to ‘siqqa urilishdan oldingi tezligi u t bo‘lsa, uning harakat impulsi m ■ v , boMib, sharcha to‘siqqa urilgan vaqtda uning tezligi nolga teng (u, - 0) bolganligi uchun sharchaning harakat impulsi o'zgarishi: AfC/ — m -Uj (1.5.7) b o ‘ladi. Shar to ‘siqqa urilgandan keyin orqaga qaytib, yuqori tom onga - - и / tezlik bilan harakatlanadi, bu vaqtdagi impulsi m - о / bo'lib, s h a r to ‘siqqa urilgandagi tezligi и ,— 0 boMganligi uchun sham ing impulsi: А К = m v , - (-m v / ) = m u/ + m u / ga o'zgaradi. N yutonning ikkinchi qonuniga, asosan, jism impulsiriing o'zgarishi kuch impulsiga teng: F At = mu, + n t v / . (1.5.8) Bunda: v, — sharchaning urilishidan oldingi tezligi; v / — sharchaning to'siqqa urilib qaytish vaqtidagi tezligi. Sekundomer va chizg‘ich yordami bilan tezlikni aniqlash m umkin: u, = a - t = (2l/t2) ■ t = 2l/t; u, = 2l/t. (1.5.9) Sharcha to ‘siqqa urilgandan keyingi va urilishdan oldingi to'la kinetik energiyalarining nisbati yordam ida urilishdan keyingi tezlikni topsa bo‘ladi: Е'к/ Е к — ( 7 m u / 2/1 0 ) / ( 7 m v j2/1 0 ) - u / 2/ v 2 . Bunda E 'k— sharchaning to ‘siqqa urilgandan keyingi to ‘la kinetik enei^iya bo ‘lib, bu energiya qiya tekislikning /, qismidagi ishqalanish kuchini (F) yengishda bajarilgan ishi (A)ga va potensial energiyani ( T ^ o s h i r i s h g a sarf bo'ladi: E\. = E ’ml + A '; E ’ml = mgAh’ - Ah' = I,sina; E ’m = mg^sina; A ' — (к m glcosa)/r. Ek esa sharchaning to'siqqa urilishdan oldingi to ‘la kinetik energiya bo‘lib, u h balandlikdagi to ‘la (potensial) energiya va dumalab tushayotgandagi qarshilik kuchini yengish uchun sarf bo‘lgan ish ayirmasiga teng, ya’ni Ek = E +A — mgl sina - (k mgicosa)/r. Bularga ko‘ra, и / quyidagicha topiladi: v i ' 2/ v f —(m g ljSina+ (k/r)m g ljC O sa )/(m g ls in a + ( k /r ) m g lc o s a ) . Download 104 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling