Umumiy fizika(mexanika) fanidan ma’ruza mashg’ulotlarida o’qitish texnologiyasi 1- mavzu: Kirish
Download 5.66 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 14.2.Ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, Faoliyat mazmuni vaqti
- 6-ilova Jismlarning deqormatsiyasiga doir sxemani to’ldiring. 15-mavzu: Noinertsial sanoq sistemasidagi harakat.
- 15.1. Ma’ruza mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi
- 12.2.Ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi talaba
6-ilova. Endi ishkalanishni ikkinchi turi ichki ishkalanishni yuzaga kelishi bilan tanishaylik. Ma’lumki, suyuklik (yoki gaz) katlamlari bir-biriga nisbatan harakatlanganda ichki ishkalanish kuchlari vujudga keladi va ular katlamlarga urinma xolda yunalgandirlar. Ichki ishkalanish fakat suyuklik yoki gaz katlamlari orasidagina yuzaga kelmasdan balki kattik jism kovushkok muxitda harakatlanganda xam yuzaga keladi. Bunda muxitning karshilik kuchi paydo bulib, u ichki ishkalanish kuchidan ancha kattadir. Jism tezligi kichik bulganda bu kuch tezlikka chizikli boglik buladi. (0A oralik) F ishk = - r 1 • V 1 r koeffitsient jismni shakli, ulchami, yuzasini tozaligiga va muxitni tarkibiga boglik bulib u karshilik koeffitsienti deb ataladi. Katta tezliklarda chizikli boglanish konuniyati buzilib kuch tezlikni kvadratiga proportsioanal usadi. (AB oralik). F ishk = - r 2 • V 2 2 Ichki ishkalanish kuchi gaz yoki suyuklik katlamlarini bir - biriga nisbatan turlicha tezliklar bilan harakatlanishi natijasida yuzaga keladi. Devorga tegib turgan suyuklik katlami tinch (V o = 0 ) yoki eng kichik tezlik (V min ) bilan, devordan uzoklashgan sari tezliklari xam orta boradi va urtada V = V max buladi. Xar qanday real suyuklik katlamlari bir birini harakatiga karshilik kursatadi. Bu karshilik kuchlari katlamlarning yuzasiga urinma xolda yunalgan. Bunda tez harakatlanuvchi sekinrogini tortishga intiladi. Sekin katlam tez katlamni tormozlaydi. Katlamni yuzasi kancha katta bulsa, tezligi kancha tez uzgarsa, ichki ishkalanish kuchi F xam shuncha katta buladi. SHaklda bir-biridan Δx masofada turuvchi V 1 va V 2 tezlik bilan harakatlanuvchi ikkita katlam kursatildi. ( Δx V ga tik) ΔV / Δx kattalik tezlik katlamdan katlamga x yunalishi buyicha kancha tez uzgarishini xarakterlaydi va tezliklik gradienti deyiladi. Katlamlar orasidagi ichki ishkalanish kuchi buladi. Nьyuton formulasidir. η - dinamik kovushkoklik koeffitsienti, birligi Agar kovushkok muxitda sharsimon jism harakatlanayotgan bulsa, r radiusli sharchaga suyuklik F Ct = 6 π•η• rV (5) ishkalanish kuchi bilan ta’sir etadi.(5)-Ctoks formulasidir. Agar m massali sharcha vertikal suyuklikda tushayotgan bulsa, R = F A + F St buladi. Yoki mg = ρ c • U m • g + 6 π•η• rV Bu yerda g - erkin tushish tezlanishi, ρ c - suyuklikning zichligi, U m - jismning xajmi, r - sharchaning radiusi, V - tushayotgan sharchaning suyuklikdagi tezligi. Nazorat savollari. 1. Ishkalanish nima? 2. Kuruk yoki tashki ishkalanish deb nimaga aytiladi ? 3. Ichki ishkalanish deb nimaga aytiladi ? 4. Kulon-Amonton konunini tushuntiring. 5. Ishkalanish koeffitsienti deb nimaga aytiladi ? 6. Dumanalishdagi ishkalanish qanday buladi? 7. Ishkalanish kuchi tezlikka qanday boglik ? 8. Nьyuton formulasini tushuntiring. 9. Dinamik kovushoklik koeffitsenti ma’nosini tushuntiring. 10. Stoks formulasi kachon urinli buladi? 7-ilova FSMU texnologiyasi bo’yicha jadvalni to’ldiring. Savol Ishqalanish kuchining vujudga kelish mexanizmini bilasizmi? (F) Fikringizni bayon eting (S) Fikringiz bayoniga sabab ko’rsating (M) Ko’rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring (U) Fikringizni umumlashti-ring 14-mavzu: Elastiklik kuchlari. 14.1. Ma’ruza mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi Vaqti – 2 soat Talabalar soni: 45-50 nafar O’quv mashg’ulotining shakli Kirish, vizual ma’ruza Ma’ruza mashg’ulotining rejasi 1.Elastiklik kuchlari. 2.Deformatsiya turlari. 3.Elastiklik gisterezisi. 4.Deformatsiyalangan jism energiyasi. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Talabalarga elastiklik kuchlari, deformatsiya va uning turlari, elastiklik gisterezisi hamda deformatsiyalangan jism energiyasi to’g’risida bilim berishdan iborat. Pedagogik vazifalar: -Elastiklik kuchlari haqida bilim berish. -Deformatsiya va uning turlari haqida ma’lumot berish -Elastiklik gisterezisi bilan tanishtirish. -Deformatsiyalangan jism energiyasi bilan tanishtirish.. O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: -Elastiklik kuchlari haqida bilim olish. -Deformatsiya va uning turlari bilan batafsil tanishish. -Elastiklik gisterezisini o’rganish. -Deformatsiyalangan jism energiyasi va uning mohiyati bilan tanishish. O’qitish uslubi va texnikasi Vizual ma’ruza, blits-so’rov, bayon qilish, klaster texnikasi O’qitish vositalari Ma’ruzalar matni, proektor, lar, grafik, organayzerlar. O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Proektor, ‘kompyuter bilan jihozlangan auditoriya 14.2.Ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, Faoliyat mazmuni vaqti O’qituvchi talaba 1-bosqich. Kirish (10 min). 1.1.Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi (1- ilova). 1.1. Eshitadi, yozib oladi. 2-bosqich. Asosiy (60 min.) 2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun tez kor savol-javob o’tkazadi (2 -ilova) 2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda ma’ruzani bayon etadi(3-,4-,5-ilovalar) 2.3. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi. 2.1Eshitadi. O’ylay di, javob beradi. Javob beradi va to’g’ rijavobni eshitadi 2.2.Ilovada beril gan ma’lumotlarni asosiy joylarini yozib oladilar. 2.3.E’tibor qaratadi, yozib ola di. 3-bosqich. Yakuniy (10 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2.Mustaqil ish uchun jismlarning deformatsiyasi mohiyatini o’rganib kelish vazifa qilib beradi. (6-ilova) 3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi. 3.2.Topshiriqni yozib oladi, baholar bilan tanishadi. Vizual materiallar 1-ilova. Mavzu: Elastiklik kuchlari. Reja: 1.Elastiklik kuchlari. 2.Deformatsiya turlari. 3.Elastiklik gisterezisi. 4.Deformatsiyalangan jism energiyasi Darsnig maqsadi: Talabalarga elastiklik kuchlari, deformatsiya va uning turlari, elastiklik gisterezisi hamda deformatsiyalangan jism energiyasi to’g’risida bilim berishdan iborat O’quv faoliyatining natijalari: -Elastiklik kuchlari haqida bilim olish. -Deformatsiya va uning turlari bilan batafsil tanishish. -Elastiklik gisterezisini o’rganish. -Deformatsiyalangan jism energiyasi va uning mohiyati bilan tanishish. 2-ilova. 1. Elastiklik kuchlari qanday xosil buladi? 2. Deformatsiya deb nimaga aytiladi? 3. Deformatsiya turlarini tushuntiring. 4. Elastik deformatsiya deb nimaga aytiladi ? 5. Noelastik deformatsiya deb nimaga aytiladi ? 3-ilova. Kuch ta’sirida jismni shakli uzgaradi ya’ni u deformatsiyalanadi. Bunda jismni zarralari yoki katlamlari bir-biriga nisbatan siljiydilar. Tashki kuch ta’sirida kattik jismning shakli va ulchamini uzgarishi deformatsiya deyiladi. U 2 xil 1. Elastik deformatsiya 2. Plastik (noelastik) deformatsiya. Elastik deformatsiyalarda deformatsiyalanuvchi kuchlar ta’siri tuxtagach jism uz shakliga kaytadi. Noelastik deformatsiyada jism deformatsiyalangan xolatda koladi. Ba’zi injenerlik kurilmalarda (kuprik, shlyuz va boshka) fakat elastik deformatsiya urinli buladi. Nьyutonning III konunga binoan deformatsiyalangan jismni ichida kattaligi jismni deformatsiyalovchi tashki kuchga teng bulgan aks ta’sir kuchi vujudga keladi, bu kuch elastiklik kuchi deyiladi. Masalan, prujina (sterjenь) ni chuzayotgan yukka jismning elastiklik kuchi ta’sir kiladi. Bu kuchlar jism zarralari (atom va molekulalari) orasidagi uzaro ta’sirdan yuzaga keladi. Tabiati jixatidan konservativ kuchdir. Jismlarning elastiklik xossalarini bir tomoni maxkamlangan sterjenь misolida kuraylik. Maxkamlanmagan uchiga F tashki kuch bilan ta’sir etib, sterjenni Δ l uzunlikka chuzish paytida F el = - F tash kuch yuzaga keladi. Bu F = -F el = - k Δ l elastiklik kuchi deyilib, u jismni muvozanatlik xolatiga kaytarishga intiladi. Tashki kuch ta’sirida jism chuziladi yoki sikiladi, siljiydi yoki buraladi. Bir tomonlama chuzilish (sikilish) deformatsiyasini kuraylik. Agar S - kundalang kesimli sterjenga F t kuch (chuzuvchi) ta’sir etayotgan bulsa, kattalik kuchlanish deb ataladi. Guk konuniga asosan buladi. nisbiy uzayish (deformatsiya) buladi. σ ni birligi N/m 2 = Pa buladi. Bu yerda σ = σ n + σ τ dir. σ n - sirtga tik yunalgan buladi va u normal kuchlanish deb ataladi. σ τ - sirtga urinma bulib uni tangentsial yoki urinma kuchlanish deyiladi. Demak buladi. Bu yerda , α - elastiklik koeffitsienti bulib unga teskari bulgan E = 1/α kattalik elastiklik yoki Yung moduli deb ataladi. σ va ε lar orasida kuyidagicha boglanish mavjud: Bu xam Guk konunini boshkacha kurinishidir. Bundan, agar ε = Δ l; / l; o = 1 bulsa, σ = Ye chikadi. Demak, sterjenning nisbiy uzayishini birga yetkazish uchun (yoki sterjenь uzunligini 2 marta oshirish uchun) tugri keluvchi chuzuvchi kuchlanishga teng kattalik Yung moduli deyiladi. Sikilishda jismni kundalang i boshkacha kurinishidir. Bundan, agar ε = Δ l; / l; o = 1 bulsa, σ = Ye chikadi. Demak, sterjenning nisbiy uzayishini birga yetkazish uchun (yoki sterjenь uzunligini 2 marta oshirish uchun) tugri keluvchi chuzuvchi kuchlanishga teng kattalik Yung moduli deyiladi. Sikilishda jismni kundalang kesimi kengayadi. ε d = Δ d / d o nisbiy sikilishdir. Nisbiy uzayish ε l = Δ l / l o edi. U xolda, μ = ε d / ε l nisbat Puasson koeffitsienti deyiladi. 3.Siljishda: Agar jismni bir-biriga parallel bulgan kupgina tekisliklardan iborat deb karasak, kuch ta’sirida shu tekisliklar kiyshaymay, ulchamini uzgartmay bir-biriga nisbatan parallel siljisa deformatsiya siljish deformatsiyasi buladi. γ = tg γ =cc'/cd kattalik siljish burchagi yoki nisbiy siljish deb yuritiladi. σ t = γ • G - kirkuvchi (yoki tangentsial) kuchlanish. Elastiklik nazariyasida -E va μ orasida G = E / [2 (1 + μ)] munosabat mavjuddir. G - siljish modulidir. U materialni xossalariga boglikdir. U γ = 45 o dagi tangentsial kuchlanishga teng kattalikdir. Birligi Pa. 4.Burilishda: Agar jismni bir tomoni (pasti) maxkamlangan bulib ikkinchi tomoniga juft kuch ta’sir etsa unda burilish deformatsiyasi yuzaga keladi. Bundaburuvchi moment 5.Egilish: Bunday deformatsiyada sikilish va chuzilish birdaniga uchraydi. Egilgan jismning ichki tomoni sikiladi, tashkarisi esa chuziladi. Jismning urtasidan utuvchi neytral uk deformatsiyalanmaydi. Egilish strelasi 4-ilova. Endi elastik deformatsiyalar uchun ε va σ orasidagi boglanish grafigini kuraylik (chuzilish deformatsiya uchun). Uni kuchlanish diagrammasi deb xam yuritiladi. OA - Guk konuni chegarasi AV - okuvchanlik chegarasi. Sungra kuchlanish yana oshsa deformatsiya xam oshadi. S-nuktaga tugri keluvchi max kuchlanish mustaxkamlik chegarasi deyiladi. D-nuktada namuna uziladi. OR-koldik deformatsiyadir. Uzgaruvchan deformatsiyalar maydonida koldik deformatsiyalarning borligi tufayli jismning uz xoliga kaytishida anik deformatsiyalarga kichikrok kuchlanishlar tugri keladi. SHu sababli egri chizik (OA) kaytishda tugri yunalishdagiga nisbatan pastrokda utadi. (AD yunalish). Deformatsiya yukolmay turib jismdagi kuchlanish yukoladi, ya’ni ε o koldik deformatsiyaga ega buladi Teskari yunalishda deformatsiyalash davom ettirilsa jismda muayyan - σ o kuchlanish bulgandagina koldik deformatsiya yukoladi. Bu elastik gisterezis deb yuritiladi. Deformatsiyalar davriy ravishda takrorlanganda nisbiy deformatsiya va kuchlanish gisterezis sirtmogi deb ataluvchi AVSDEFA berk chizik bilan tasvirlanadi .Deformatsiyalar davriy ravishda takrorlangan xollarda xar bir tsikl mobaynida jismda gisterezis sirtmogi yuzasiga proportsional bulgan issiklik ajraladi. . Sirtmok yuzi kancha katta bulsa jism shuncha kup isiydi. Bunday kizishni kamaytirish uchun mashinalarning tez takrorlanadigan deformatsiyalar ta’sirida buladigan kismlari pulatning gisterezis sirtmogi yuzasi kichik bulgan maxsus navlaridan foydalaniladi. 5-ilova. Ma’lumki, jismlar kup sondagi zarrachalardan tashkil topgan ular orasidagi tortishuv va itarishuv aloka kuchlari muvozanatlashganda shu zarrachalar jismni kristall panjarasi tugunida muvozanat xolatda buladi. Jism chuzilsa itarishish kuchlari tortishuv kuchlariga nisbatan tezrok uzgaradi. SHuning uchun tortishuv kuchi ta’siri kuchlirok buladi va kaytarish elastiklik kuchi yuzaga keladi. Sikilishda aksincha bir - biriga itarish kuchini ta’siri sezilarli buladi. CHuzilish va sikilish jismni ichki energiyasini o’zgarishi bilan boglangan. Ikkala xolda xam ishni tashki kuchlar bajaradi va shuni xisobiga jismni ichki energiyasi kupayadi. Kuch ta’siri tuxtatilsa jism muvozanat xolga kaytadi (elastik deformatsiya bulsa). Bunda energiya minumum buladi. Bundan kurinadiki elastik deformatsiya energetik xarakterga ega ekan. Bu energiya potentsial energiyadir. A = F ur • Δ l, F el = k • Δ l (1) Bu yerda (3) elastiklik koeffitsientidir. (2) va (3) larni xisobga olsak (1) ni kuyidigicha yoza olamiz (4) (4) ifoda (1) ni boshkacha kurinishidir. (1) va (4) formulalar buyicha xisoblangan A ni mikdori grafikda buyalgan yuza kattaligiga tengdir. Bu yerda energiya zichligi deyiladi. Bu yerda V = S • l o jism xajmi. SHuni ta’kidlash kerakki, elastik deformatsiya energiyasi jismni tulik energiyasini oz kismini tashkil etadi. Lekin uni axamiyati katta. U elastiklik kuchini yuzaga kelishini tushuntiradi. Nazorat savollari. 1. Elastiklik kuchlari qanday xosil buladi? 2. Deformatsiya deb nimaga aytiladi? 3. Deformatsiya turlarini tushuntiring. 4. Elastik deformatsiya deb nimaga aytiladi ? 5. Noelastik deformatsiya deb nimaga aytiladi ? 6. Kuchlanish deb nimaga aytiladi ? 7. Guk konunini ta’riflang. 8. Elastiklik gisterezisini tushuntiring. 9. Deformatsiyalashgan jism energiyasi qanday buladi? 10. Energiya zichligi deb nimaga aytiladi ? 6-ilova Jismlarning deqormatsiyasiga doir sxemani to’ldiring. 15-mavzu: Noinertsial sanoq sistemasidagi harakat. ДЕФОРМАЦИЯ 15.1. Ma’ruza mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi Vaqti – 2 soat Talabalar soni: 45-50 nafar O’quv mashg’ulotining shakli Kirish, vizual ma’ruza Ma’ruza mashg’ulotining rejasi 1.Noinertsial sanoq sistemasi. 2.Inertsiya kuchlari. 3.Tekis aylanayotgan sanoq sistemasi. 4.Markazdan qochma kuch. 5.Koriolis kuchi. O’quv mashg’ulotining maqsadi: Talabalarga noinertsial sanoq sistemasi, inertsiya kuchlari, aylanayotgan sanoq sitemasi ustidagi jism ning harakati va unga ta’sir etuvchi kuchlar haqida bilim berishdir. Pedagogik vazifalar: -Noinertsial sanoq sistemasi bilan tanishtirish. -Inertsiya kuchlarini xossalari bilan tanishtirish. -Tekis aylanayotgan sanoq sistemasida jismning harakatini qarab chiqish. -Markazdan qochma kuch bilan tushintirish. -Koriolis kuchlari haqida ma’lumot berish.. O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: -Noinertsial sanoq sistemasi bilan batafsil tanishish. -Inertsiya kuchlarini xossalarini o’rganish. -Tekis aylanayotgan sanoq sistemasida jismning harakatini o’rganish. -Markazdan qochma kuchni o’rganish - Koriolis kuchlari haqida tasovvurga ega bo’lish. O’qitish uslubi va texnikasi Vizual ma’ruza, blits-so’rov, bayon qilish, “FSMU” texnikasi O’qitish vositalari Ma’ruzalar matni, proektor, lar, grafik, organayzerlar. O’qitish shakli Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. O’qitish shart-sharoiti Proektor, ‘kompyuter bilan jihozlangan auditoriya 12.2.Ma’ruza mashg’ulotining texnologik xaritasi Bosqichlar, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchi talaba 1-bosqich. Kirish (10 min). 1.1.Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi (1- ilova). 1.1. Eshitadi, yozib oladi. 2-bosqich. Asosiy (60 min.) 2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchun tez kor savol-javob o’tkazadi (2 -ilova) 2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda ma’ruzani bayon etadi(3-,4-,5-,6-ilovalar) 2.3. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi. 2.1Eshitadi. O’ylay di, javob beradi. Javob beradi va to’g’ rijavobni eshitadi 2.2.Ilovada beril gan ma’lumotlarni asosiy joylarini yozib oladilar. 2.3.E’tibor qaratadi, yozib ola di. 3-bosqich. Yakuniy (10 min.) 3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2.Mustaqil ish uchun inertsial kuchlarini paydo bo’lishiga doir savol beriladi. (7-ilova) 3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi. 3.2.Topshiriqni yozib oladi, baholarni eshitadi. Vizual materiallar 1-ilova. Mavzu: Noinertsial sanoq sistemasidagi harakat. Reja: 1.Noinertsial sanoq sistemasi. 2.Inertsiya kuchlari. 3.Tekis aylanayotgan sanoq sistemasi. 4.Markazdan qochma kuch. 5.Koriolis kuchi. Darsning maqsadi : Talabalarga noinertsial sanoq sistemasi, inertsiya kuchlari, aylanayotgan sanoq sitemasi ustidagi jism ning harakati va unga ta’sir etuvchi kuchlar haqida bilim berishdir. O’quv faoliyatining natijalari: -Noinertsial sanoq sistemasi bilan batafsil tanishish. -Inertsiya kuchlarini xossalarini o’rganish. -Tekis aylanayotgan sanoq sistemasida jismning harakatini o’rganish. -Markazdan qochma kuchni o’rganish. - Koriolis kuchlari haqida tasovvurga ega bo’lish. 2-ilova. 1. Noinertsial sanok sistemasi deb qanday sistemaga aytiladi? 2. Nьyuton konunlari qanday sistemalar uchun urinli? 3. Inertsiya kuchlarini tushuntiring? 4. Marazdan kochma inertsiya kuchini xosil bulishini tushuntiring . 3-ilova. I. Tekis va tugri chizikli (ya’ni inertsiyasi bilan) harakatlanayotgan (yulduzga nisbatan) sanok sistemasi inertsial sanok sistemasi buladi. Agar biron inertsial sanok sistema boshka shunday sistemaga nisbatan tezlanish bilan harakatlansa u xolda bu sistema noinertsial sanok sistema buladi. Nьyuton konunlari fakat inertsial sanok sistemalarida urinlidir. Noinertsial sistemalarda bu konunlar urinli emas. Masalan, tekis va tugri chizikli harakat kilayotgan absolyut sillik vagonda m massali shar va bir kuzatuvchi turgan bulsin. Ikkinchi kuzatuvchi Yerda vagon utadigan joy yakinida turibdi. Demak, ikkala kuzatuvchi xam inertsial sanok sistemalari bilan boglangan. Endi Yerdagi kuzatuvchi oldidan utish paytida vagon tezlanish bilan harakatlana boshlasa, u noinertsial sistema bulib koladi. Bunda vagondagi shar vagon tezlanishiga teng tezlanish bilan karama-karshi harakatlanadi. Bunda kuzatuvchilar uchun sharni harakatini kuraylik. 1. Yerdagi kuzatuvchi uchun shar inertsiya konuniga buysunib tekis tugri chizikli harakatini davom ettiradi. 2. Vagondagi kuzatuvchiga shar kuch ta’sirisiz harakatga kelishi kurinadi. SHar - a o tezlanish oladi. Kuzatuvchi shu tezlanishni yuzaga keltiruvchi kuchni axtarib topa olmaydi. Bu inertsiya konuniga ziddir. Download 5.66 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling