I. Isoqov, S. I. Qulmamatov
Download 1.48 Mb. Pdf ko'rish
|
informatikani oqitishda innovatsion texnologiyalar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mashg’ulotning tafsiloti: Mashg’ulot bosqichlari Vaqt
- *Mazmun
- Usul
- Yakuniy va baholash bosqichi
- Sentyabr Oktyabr Noyabr Dekabr Yanvar Jam i
- 2-asosiy savol bo’yicha darsning maqsadi
- 2-asosiy savol bayoni: Talaba (yoki o’quvchi)larning bilimlarini baholash turlari va ularning afzallik hamda kamchiliklari.
- O`quv maqsadlari sohalari
- Baholashning reyting tizimi.
- Me`yoriy(normaga asoslangan) baholash
|
Asosiy savollar: 1. Informatika darslarida bilim, malaka va ko’nikmalarini nazorat qilish 2. Baholashning zamonaviy metodlari va vositalari
mustaqil faoliyati, talabalar bilimini nazorat qilishning joriy, oraliq va yakuniy turlari, reyting ishlanmasi, talaba(yoki o’quvchi)larning bilimlarini baholash turlari.
Mashg’ulot mazmuni Metod Kirish
5 daqiqa
10daqiqa Mashg’ulot mavzusi, maqsadi, kutilayotgan natijasini bayon qilish. o’tgan
ma`ruza mashg’ulotni o’zlashtirish darajasini aniqlash. Ma`ruza
Savol-javob
Asosiy qism
25 daqiqa
30 daqiqa
O`qituvchi informatika darslarida bilim, malaka va ko’nikmalarini nazorat qilish, baholashning zamonaviy metodlari va vositalari haqida ma`lumotlar beradi. Kichik guruhlarga mavzu bo’yicha muhokama qilinadigan 4 xil murakkablik darajasidagi nazorat topshiriqlarini echish vazifasi yuklatiladi. Ma`ruza
Taqdimot Aqliy hujum
Kichik
guruhlarda ishlash
Yakuniy qism
10 daqiqa
Kichik guruhlar tahlili, xulosa qilish va yakun yasash. Bahs- munozara 74
Darsning texnologik xaritasi. № Bajariladigan ish mazmuni Amalga oshiruvchilar 1
*Maqsad: informatika darslarida bilim,
malaka va
ko’nikmalarini nazorat qilish, baholashning zamonaviy metodlari va vositalari to’g’risidagi ma`lumotlarni tushunish. *Vazifalar: - bo’lajak o’qituvchilarda informatika darslarida bilim, malaka va ko’nikmalarini nazorat qilish, baholashning zamonaviy metodlari va vositalari haqidagi ko’nikmalarini shakllantirish; - muammolarni maqsad, vazifa va fanning mazmuni bo’yicha umumlashtirish; - bilimlarni tekshirish va mustaxkamlash.
O`qituvchi 2
Uslub: Og’zaki bayon qilish. Shakl: ma`ruza mashg’uloti, kichik guruhlar va jamoada ishlash. Vosita: tarqatma va taqdimot materiallari. Usul: tayyor yozma materiallar. Nazorat: og’zaki nazorat, savol-javoblar, kuzatish. Baholash: rag’batlantirish, reyting tizimi asosida baholash.
O`qituvchi 3 Mustaqil ishlash bosqichi: - munozara, aqliy hujum, mikroguruhda ishlash va boshqa metodlar orqali nazorat topshiriqlarini echishga yo’naltiriladi. - talabalar nazorat topshiriqlarini hal qilish to’g’risidagi fikrlarini o’zaro muhokama qilishadi. - o’zi va mikroguruh uchun yagona javobni tanlaydi.
Talaba 4 Natijalarni eshitish va tahlil qilish bosqichi: - talabalar va mikroguruh fikri tinglanadi, ularga aniqlashtiruvchi savollar beriladi. - mikroguruhlarning javoblari to’g’risida talabalar fikri aniqlanadi. - javoblar tahlil etiladi.
O`qituvchi - Talaba 5
javoblaridan ko’pchilik fikriga mos kelgani alohida ajratib olinadi; - talabalarning nazorat topshiriqlarini echishdagi faolligi, intilishlari hisobga olingan holda amaldagi reyting tizimi orqali baholanadi; - yakuniy fikr aytiladi; - mustaqil ish topshiriqlari beriladi.
O`qituvchi 75
1-asosiy savol bo’yicha darsning maqsadi: Informatika darslarida bilim, malaka va ko’nikmalarini nazorat qilish tushunchalarini talabalarda shakllantirish. Identiv o’quv maqsadlari: 1. Informatika darslarida bilim, malaka va ko’nikmalarini nazorat qilish to’g’risidagi tushunchalarga ega bo’ladilar. 2. Informatika darslarida bilim, malaka va ko’nikmalarini nazorat qilish to’g’risidagi tushunchalarni farqlay oladilar.
pedagogik texnika va pedagogik texnologiyalarni ta`lim-tarbiya tizimiga qay darajada qo’llay olish mahorati bilan uzviy bog’liq ekanligini avvalgi mavzularda ko’rib o’tdik. O`qituvchining kasbiy faoliyati samarasi talabalar tomonidan egallangan bilim, ko’nikma va malakalarda o’z ifodasini topadi. Talabaning mustaqil faoliyati uning erkin fikri asosida mantiqiy tafakkurning qay darajada rivojlangani bilan bog’liq. Bunda: "o’quv-bilish jarayonidagi mustaqillik", "ta`lim-tarbiya jarayonidagi faollik", "ijodiy qobiliyatning rivojlanganlik darajasi" talaba bilimini nazorat qilish va baholash texnologiyasining asosiy mezoni hisoblanadi. Bu ko’rsatkich talabani bo’lajak o’qituvchi sifatiga xos bo’lgan shaxsiy va kasbiy xislatlarini ham o’z ichiga qamrab olishi lozim. Demak, talaba shaxs sifatida va bo’lajak o’qituvchi sifatida qay darajada shakllangan hamda uning shaxsiy va kasbiy xususiyatlarida uzaro uyg’unlik bormi, degan savolga javob talaba faoliyatiga qo’yilgan baho hisoblanadi. Talabalar bilimini nazorat qilish va baholash aksariyat hollarda ta`lim jarayoniga xos qaytar aloqa vositasi sifatida qaraladi. Bunda bo’lajak mutaxassisning shaxsiy va kasbiy xislatlari qay darajada shakllanib kelayotganligiga e`tibor berilmaydi. Bu xususiyatlarning nazardan chetda qolishi raqobatbardosh kadrlar tayyorlashga bo’lgan e`tiborsizlikka olib keladi.
Talabalar bilimini nazorat qilish joriy, oraliq va yakuniy turlarga bo’linadi. Nazoratning joriy turi barcha o’zlashtirilishi lozim bo’lgan bilimlarni undan avval o’zlashtirilgan bilimlar darajasini prognoz qilish bilan bog’liq bo’ladi. O`quvchi yoki talaba dastur talablari asosida har bir mavzuni o’z vaqtida o’zlashtirib bora olishi yoki o’zlashtira olmasligi joriy nazoratda ma`lum bo’ladi. Joriy nazoratning afzalligi ham aynan mana shu joyda ko’rinadi. Demak, joriy nazoratning asosiy vazifasi o’zlashtirilgan bilim, ko’nikma va malaka asosida navbatdagi o’zlashtirilishi lozim bo’lgan bilimlarni ilmiy-uslubiy jihatdan aniqlab borish hisoblanadi. Ta`limning tizimiylik va izchillik qoidasiga muvofiq, oraliq nazoratda yirik mavzular, boblar yoki modullashtirilgan mavzular to’plamiga oid bilimlar baholanib boriladi. Har ikkala nazorat turida talabalarning erkin fikr mustaqilligi va faolligiga alohida e`tibor beriladi. Bu jarayonda har bir talaba o’zini o’zi nazorat qilish imkoniyatiga ham ega bo’ladi. Dasturda belgilangan soatlar (ya`ni rejadagi barcha mavzular) to’liq bajarilib bo’lingach, yakunny nazorat qabul qilinadi. Yakuniy nazoratda ta`limning ilmiyligi va ta`lim-tarbiyaning birligi printsipiga alohida e`tibor qaratiladi. Talabalar bilimini nazorat qilish va. baholashda B.Blumnnng pedagogik taksonomiyasiga asoslanish maqsadga muvofiq hisoblanadi. Bunda talabaning qay darajada ta`limiy maqsadni qo’ya olishi va unga erishish yo’llari, ya`ni talaba bilimlarini qaysi bosqichga muvofiq kelishi aniq bo’ladi. Shu bilan birga, talabaning intellektual - ijodiy
76
imkoniyatlari, o’quv-metodik tajribalari hamda professional tayyorgarligi xususida prognostik malumotlar olinadi. Bunda asosiy e`tibor talabani mustaqil bilim olish ishlariga, shu asosda, zarur ko’nikma va malakalarning nechog’li shakllanib borayotganligi hamda uni kasb amaliyotida qo’llay olish qobiliyatiga e`tibor qaratiladi. Bular talabaning kasb faoliyatiga qay darajada kirib kelayotganligini baholash texnologiyasi hisoblanadi. Umumiy o’rta ta`limda o’quvchi faoliyatini baholash va unga muvofiq keluvchi reyting tizimi joriy etilgan. Oliy ma`lumotli bakalavr o’qituvchi kadrlar tayyorlaydigan DTS talabiga muvofiq ishlab chiqilgan reyting tizimida talabaning bilim sifatini nazorat qilish tartibi quyidagicha amalga oshiriladi: • nazorat turlari (joriy, oraliq. yakuniy); • nazorat usullari (og’zaki, yozma, pedagogik test); • baxo shkalasi; • talabaga qo’yilgan bahoni predmet bo’yicha umumiy baho(ball)ga birlashtirish. Buni "Informatika fanini o’qitishda innovatsion texnologiyalar" fani bo’yicha joriy etilib kelinayotgan reyting ishlanmasi misolida quyidagicha ko’rsatish mumkin: ma`ruza- 26soat, amaliyot - 36soat va seminar 10-soat, jami - 72 soat
IO`M 3-kurs, Baholash mezoni: Maksimal ball - 100 ball. O`tish bali - 56 ball
"A`lo" - 86 dan 100 gacha (86-100%) "Yaxshi" - 71 dan 85 gacha (71-85) "Qoniqarli" - 56 dan 70 gacha (56-70%) "Qoniqarsiz" - 55% dan past. №
Oktyabr Noyabr Dekabr Yanvar Jam i 3 -8 10 -15 17 -22 24 -29 2 -6 8 -13 1 5 -20
22 -27
29 -3
5 -10
12 -17
19 -24
26 -1
3 -7
10 -15
17 -22
24 -27
28 -10
11 -12
14 -19
21 -26
1
2 3
4
5 6
7
8 9
10
11 12
13
14 15
16
17 18
19
20 21
1 JN 40%
Amaliy ot
2 2 2 2 2 2
2 2 2
Seminar .
1 1
1 1
1
Mustaqi l
2 2 2 2 2 2 2
3
2 ON
30% Yozma
ish
1 7
17 Mustaqi
ta`lim
13
3 YaN – 30%
30 30
35 35 30 100
bo’yicha 70 30 100 77
Eslatma: 40% dan kam ball to’plagan talabalar YaN ga qo’yilmaydi. Yakuniy nazoratga kirish balli - 40 ball. Talabalarning bilimlarini nazorat qilish va baholash texnologiyasi yanada takomillashmog’i zarur. Ta`lim-tarbiyaning faol innovatsion noananaviy yo’llarini yaratish va ularni amaliyotga tatbiq etish, mustaqil fikrlash asosida ijodiylik muammolilikni talab etadi. Shunga muvofiq, ta`lim-tarbiya jarayonini takomillashtirish hamkorlik faoliyatiga, yani ”sub`ekt-sub`ekt” munosabatiga asoslanadi. Bu munosabatga xos motivlar o’z-o’zini baholash va nazorat qilish tizimini yaratishni taqozo etadi. 2-asosiy savol bo’yicha darsning maqsadi: Baholashning zamonaviy metodlari va vositalari tushunchalarini talabalarda shakllantirish. Identiv o’quv maqsadlari: 1. Baholashning zamonaviy metodlari va vositalari to’g’risidagi tushunchalarga ega bo’ladilar. 2. Baholashning zamonaviy metodlari va vositalari to’g’risidagi tushunchalarni farqlay oladilar.
darajasini oldindan belgilab qo’yilgan mezonlar asosida belgilash, o’lchash, tahlil qilish jarayonidir.
sohalari
Kognitiv o’quv Maqsadlari Psixomotorik o’quv Affektiv o’quv maqsadlari
Nazariy bilim, aqliy mahorat va ko’nikmalar sohasi Hatti-xarakatlar bilan bog’liq ko’nikmalar sohasi
O`zini tutishi va hulq bilan bog’liq ko’nikmalar sohasi
-nazariy bilimlarni eslash; -nazariy materialni tushunish; -nazariy materialni tahlil qilish;
-nazariy bilim natijalarini baholay olish. -material bilan ishlash; -asboblarni qo’llash; -asbob-uskunalarni ishlata bilish. -kasbga qiziqtirish; -mehnat qilishga intilish; -o’rganishga tayyorlik; -mas`uliyatni anglagan holda faoliyat ko’rsatish. Besh ballik baholash. Afzalligi Kamchiligi - ta`lim oluvchi rag’batlantiriladi; - baholashning nisbiyligi; - ta`lim oluvchining faoliyatini - yozma nutqda xatolarni tezkor nazorat qilish to’g’rilash imkoniyatining imkoniyatini beradi; kamayishi;
78
- ta`lim beruvchining vaqti tejaladi; - baholashning sub`ektivligi. - ta`lim oluvchining yakuniy bilimi baholarning soniga qarab emas, sifatiga qarab baholanadi; - baholash qulay bo’ladi;
- rasmiylashtirish hujjatlari kam bo’ladi.
Baholashning reyting tizimi. Afzalligi Kamchiligi - haqqoniy baholanishi; - ta`lim beruvchi ta`lim oluvchi bilan ishlaganda ko’p vaqt sarf qiladi; - yozma nutqning o’sishi; - ballarni hisoblash ko’p vaqtni talab qiluvchi murakkab jarayonligi; - yozma nutqda xato va kamchiliklarni - baholash usullariga qarab ta`lim aniqlash imkoniyatlarining oluvchi og’zaki nutqining pasayishi; mavjudligi; - ta`lim oluvchining bilimga bo’lgan ishtiyoqining sezilarli darajada - ajratilgan vaqtning etarli oshishi; emasligi;
- ta`lim oluvchini muntazam - ta`lim oluvchini baholash shug’ullanishga undashi. nazoratining murakkabligi va noqulayligi.
Mezonga asoslangan baholash. Afzalligi. Kamchiligi. - o’quv maqsadiga muvofiq baholanadi; - mezonlarni ishlab chiqish ko’p vaqt talab qiladi; - ta`lim oluvchining bilimini - mezonlarning ob`ektivligi, baholaganda uning yo’l qo’ygan haqqoniyligi va aniqligini xatolari yaqqol ko’rsatib beriladi; ko’rsatishga nisbatan - baholanuvchi ta`lim olishga talablarining ko’pligi; yo’naltiriladi; - ijtimoiy fan yo’nalishlari - baholanuvchilarning baholanayotgan bo’yicha mezonlar ishlab chiqishda sohadagi kuchli va kuchsiz tomonlari qiyinchiliklarga duch kelinishi. xolisona aniqlab beriladi, ularning o’z bilimi va malakalariga bo’lgan ishonchi oshiriladi; - hamma uchun bir xil bilim va malaka talablari o’rnatadi; - ta`lim mazmunm aniqlab beriladi; - baholanuvchilarning o’z faoliyati natijalariga bo’lgan mas`uliyati oshiriladi.
79
Me`yoriy(normaga asoslangan) baholash Afzalligi Kamchiligi - o’qituvchi ortiqcha vaqt sarflamaydi; -baholashda bilim bilan xulqni baholash aralashtirilib yuboriladi; - turli shart-sharoitga oson - ba`zan xulqni baholash bilimni moslashish mumkin; baholashni cheklab qo’yadi;
- baho bo’yicha ko’rsatkichlar umumiy - baholar o’qituvchi tomonidan tarzda olinadi; sub`ektiv belgilanishi mumkin; - muayyan baholanuvchilar guruhi - ta`lim oluvchiga nisbatan simpatiya ichida ularni o’zlashtirish imkonini ham bahoni yuqori qo’yib yuborishga beradi; olib keladi; - baholash natijasida guruh ichidan ma`lum qismini ajratib - bilimlarni ob`ektiv va haqqoniy olish imkonini beradi. baholashning pasayishiga imkoniyat yaratadi.
Download 1.48 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|