Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida

“Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida” 
mavzusidagi 9-sonli respublika ilmiy konferensiyasi
 
107 
amalga oshiriladi. Bunday mashg‘ulotlarning muvaffaqiyati kop jihatdan uni metodik 
jihatdan to‘g‘ri tashkil etishga bog‘liqir. Buning uchun avvalo o‘quvchilar qiziqarli 
va tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lgan adabiy asar yoki ertakni tanlashi kerak. 
Masalan, A. Mahkamovning “Ota vasiyati” yoki “Egri va To‘g‘ri” nomli o‘zbek xalq 
ertaklari tanlanishi mumkin.(1-2 rasm). 
Ertak mazmunini to‘liq o‘quvchilar ongiga yetkazish, undagi eng qiziqarli 
syujetlarni topish, asar yoki ertak bilan bog‘liq unga yaqin illyustratsiyalarni 
o‘quvchilarga namoish etish, ularni g‘oya, mazmun, kompozitsiya, rang jihatdan 
tahlil qilish kerak bo‘ladi. 
Illyustrativ rasim ishlash mashg‘ulotlarida o‘qituvchi o‘z e’tiborini o‘quvchilar 
rasimlarini ijodiy xarakterda bo‘ishiga, asardagi personajlarni obrazli, o‘zlariga xos 
xarakterli holatda tasvirlanishiga, ularni va tevarak-atrofadagi boshqa tasviriy 
detallarni o‘zaro aloqadorlikda tasvirlashlariga qaratishi lozim. Shuningdek, ular 
kompozitsiya qoidalariga rioya qilish, obraz va voqiyalarga mos ranglar tanlash, 
rasmda planlikni etibordan qochirmasliklari lozim. Imkoni boricha asosiy obraz va 
personajlarni yirikroq, uzoqdagilarini esa kichkroq qilib tasvirlash kerakligini 
o‘quvchilar ongiga yetkazishi va uni o‘z rasmlariga tadbiq qilishlariga yordam berishi 
muhimdir. Illyustrativ rasm ishlash mashg‘ulotlarining yana bir muhim xususiyati 
o‘quivchilarda fantaziya, obrazli tasavvurlarini o‘stirishga qaratilganligidir. O‘zbek 
xalq ertaklari syujetlari asosida miniatyura usulida illyustratsiya ishlash dekorativ 
rangtasvir orqali amalga oshiriladi. Illyustratsiya qalamtasvirda chizilgandan so‘ng 
ranglanadi. 

---