Korxona boshqarish apparati. Korxonani boshqarishda rahbarning xususiyatlari o’rni va roli Reja


jadval "Kishilik kapitali" omilini baholash uchun indikatorlarning Shveysariya tizimi (Jahon Jeneva iqtisodiy forumi. 1989)


Download 164 Kb.
bet3/5
Sana03.11.2023
Hajmi164 Kb.
#1743877
1   2   3   4   5
Bog'liq
Korxona boshqarish apparati. Korxonani boshqarishda rahbarning xususiyatlari o’rni va roli

jadval
"Kishilik kapitali" omilini baholash uchun indikatorlarning Shveysariya tizimi (Jahon Jeneva iqtisodiy forumi. 1989)



"Insonparvarlik (kishilik) kapitali"

22 mamlakat orasidagi o'rin

omilining yig'ma indikatorlari

1-chi

2-chi

3-chi

1

2

3

4

l.Aholi soni

AQSh

Yaponiya

GFR

2. Aholi sonining dinamikasi

Turkiya

Avstriya

AQSh

3.Aholining iqtisodiy o'sishga ta'siri

AQSh

Portugaliya

Ispaniya

4.Aholining yoshli tuzilmasi

Irlandiya

Turkiya

AQSh

5.Urbanizatsiya darajasining ta' siri

Finlandiya

AQSh

Kanada

6.Yosh shaxslarning aholining umumiy sonidagi ulushi

Turkiya

Irlandiya

Yangi Zelandiya

7.Katta yoshdagi shaxslarning aho lining umumiy sond agi ulushi

Avstriya

Yaponiya

Yangi Zelandiya

8. Mehnatga qobiliyatli yoshdagi (15-64

Shvetsiya

Norvegiya

Daniya

yoshlar) shaxslarning aholining umumiy sonidagi ulushi










9.Mehnatga qobiliyatli yoshdagi aholi

Yangi

Avstriya

Kanada

sonining dinamikasi

Zelandiya







lO.Ayollarning mehnatga qobiliyatli yoshdagilarning aholi sonidagi ulushi

Shvetsiya

Finlandiya

Daniya

11. Band bo' lganlarning mehnatga qobiliyatli yoshdagi aholi sonidagi ulushi

Shvetsiya

Norvegiya

Finlandiya

12. Band bo'lganlarning dinamikasi

AQSh

Avstriya

Norvegiya

13.Ishsizlikning umumiy darajasi

Shvets ariya

Shvetsiya

Yaponiya

14.Yoshlar orasidagi ishsizlikning darajasi

Daniya

Shvets ariya

GFR

15.Davomli ishsizlik darajasi

Yaponiya

Portugaliya

Shvets ariya

16.1986 yilda yangi ish joylarini tashkil qilinishi

Yaponiya

Portugaliya

Finlandiya

17.Istiqbolda yangi ish joylarin tashkil

Yaponiya

Portugaliya

Kanada

Qilinishi










18.Yuqori malakali ishchi kuchini ko'chib ketishi

AQSh

Finlandiya

Shvets ariya

19.Kasbiy o'qitish

GFR

Yaponiya

Shvets ariya

20.Yuqori malakali ishchi kuchi

Irlandiya

Yaponiya

Daniya

21. Yuqori malakali ishchi kuchining band bo'lganlar sonidagi ulushi

Irlandiya

Yaponiya

Daniya

22.Yollangan
xo dimlarningmo tivats iy as i

Yaponiya

Shvets ariya

Shvetsiya

23.Yollangan xo dimlar uchun rag'batlar

Yaponiya

AQSh

Fransiya

24 Yollangan xodimlarning safarbarligi

Yaponiya

AQSh

Irlandiya

25.Menejerlarni tayyorlash

Irlandiya

Shvetsiya

Shvets ariya

26.Menejerlarni kasbiy moslashtirish

Shvetsiya

Irlandiya

AQSh

27.Menejerning ist'edodi

Yaponiya

Shvets ariya

AQSh

28.Ish haqi(o klad)

Yaponiya

Shvets ariya

Shvetsiya

29. Daromad solig'ining eng yuqori stavkasi

GFR

Fransiya

Yangi Zelandiya

30.Aholi soniga ta'limga davlat

AQSh

Kanada

Shvetsiya

Xarajatlari










31.Yuqoriroq darajadagi o'rta ta'lim

Kanada Daniya




Shvets ariya

32.0liy ta'lim

AQSh

Kanada

Shvetsiya

33.Gazetalar chiqarish

Yaponiya

Finlandiya

Shvetsiya

34.Bo'lg'uvsi hayotning o'rtacha

Yaponiya

Yangi




Davomiyligi




Zelandiya Shvets ariya




35.Sog'liqni muhofaza qilish tizimi

Shvetsiya

Shvets ariya

GFR

36.Hayotning xatarligi darajasi

Yaponiya

Angliya

Turkiya

Umuman kishilik kapitali omili

AQSh

Kanada

Yaponiya

Mutaxassislarni ta'kidlashlaricha, zamonaviy raqobat kurashida "shtik bilan" hujumga boruvchi emas, balki to'g'ri holatni tanlab, undan qochishni biluvchi kishi g'alaba qozonadi.


Matritsa usuli. Uning asosida raqobat jarayonini ularni dinamika bilan bog'liqlikda ko'rib chiquvchi g'oya yotadi. Tovarning egri chiziqli yashash davri ushbu usulning metodologik asosi bo'ladi.
70 - yillarning o'rtalarida "Boston konsalting grupp" marketing firmasi o'zining yetarlicha oddiy holatlariga asoslangan holda har xil tovarlarning raqobatbardoshligini baholashning matritsa usulini ishlab chiqqan bo'lib, hozir u har xil korxonalar va sohalarning raqobat -bardoshligini tadqiqot qilishda qo'llaniladi. Tadqiqotning asosiy quroli ikkita ko'rsatkichlar asosida qurilgan matritsadir. Vertikal bo'yicha bozor sig'imining to'g'ri chiziqli ko'lamdagi o'sishi sur'atlari ko'rsatiladi. Gorizontal bo'yicha esa - tadbirkor yoki korxonaning bozordagi logarifmli ko'lamdagi ulushi. Barcha kompaniyalar, korporatsiyalar, firmalar va biznesning boshqa birliklari bu matritsada o'zlarining parametlari va bozor sharoitlariga ko'ra joylashadilar. Bozorda eng katta ulushga ega bo'lganlar raqobatbardoshroq hisoblanadilar.
Matritsa usulidan foydalangan holda, menejer va biznesmen nafaqat o'z korxonasining, balki raqibining salohiyati raqobatbardoshligi darajasini ham baholashi va keyin esa bozordagi hulqining strategiyasini ishlab chiqishi mumkin . Matritsa usuli amarikali maslahat firmalarida keng qo'llaniladi, bizning tadbirkorlarimiz uchun ham salohiyatning raqobatbardoshligini baholash uchun ishonchli qurol bo'ladi.
3. Korxona qudratini raqobatbardoshligini baholash
Korxonaning salohiyati har xil turdagi bozorlardagi raqobat kurashida amalga oshiriladi. Uni amalga oshirilishining muvaffaqiyati ko'proq menejerlarning san'ati, ularning bilimlari, tajribasi va kasbiy mahoratiga bog'liq. Biznesning murakkab dunyosida bunday o'zini o'zi baholash yetarli emas. Ammo muvaffaqiyat va muvaffaqiyat-sizliklarning sabablariga mustaqil ekspertlar, maslahatchilar va raqiblarning ko'zlari bilan qarash va solishtirish uchun maxsus ishlab chiqilgan standartlardan, ya'ni etalon uchun qabul qilingan har xil korxonalar, sohalar va boshqalar salohiyatilari raqobatbardoshligining baholaridan foydalanish foydalidir. Bu holda yutuqlarni o'zi tomonidan baholashga aniqlik, tuzatishlar kiritiladi va u endi korxonaning bozor tizimidagi haqiqiy holatiga mos keladi.
Qadimgilarni aytishlaricha, dunyoni boshlanishida so'z yotadi. Muvaffaqiyatli biznesning asosida esa nima yotadi? Biznes strategiya (uzoq muddatli maqsadlar)ni belgilashdan, ya'ni jamiyatda qabul qilingan va mustahkamlangan qonunlar, ahloqiy me'yorlar, iste'molchilarning ruhiy qarashlari, milliy an'analar va h.k. ko'rinishidagi huquqiy, iqtisodiy, sotsial, ekologik va boshqa standartlarni hisobga olish bilan kattaroq daromad olishga imkon beruvchi resurslar(xodimlar, moddiy-ashyoviy va boshqalar) ni muvofiq tanlab olishdan boshlanadi va uning asosida taktika ishlab chiqiladi. Muvaffaqiyatli biznesning strategiyasini umumiy ko'rinishda quydagicha aks ettirish mumkin:
Ebft = DNt + Dpo + Dpb + Dpf
Pht Pa yoki Pprim shartida max
bu Ebft >Ebnt, agar Ebft Ebnt, unda biznes: yo umuman, yoki korxo na uchun , yoki faqat jamiyat uchun samarali bo'ladi.
Evf* va Ebi* belgilanishlar tegishli ravishdagi t vaqti ichidagi biznes samaradorligining haqiqiy va me'yoriy darajasi:
Dnr va Rnt tegishli ravishdagi t vaqti ichidagi korxonaning yig'ma daromadlari va resurslari;
Dpo - soliqlar va sotsial fondlarga ixtiyoriy to'lovlar to'langandan keyin korxona ixtiyorida qoladigan daromadlar;
Dpb - korxonaning respublika va mahalliy byudjetga topshirilgan daromadlari;
Dpf - korxonaning sotsial fondlarga ixtyoriy ajratmalar shaklida topshirilgan daromadlari;
Ra - korxona tomonidan avanslashtirilgan resurslar (korxonaning qiymatiy baholanishdagi barcha mavjud resurslari, shu jumladan rezerv qilingan ish joylari, xom ashyo, materiallarning me'yoridan ortiq zaxiralari, o'rnatilmagan uskunalar, sug'urta va tavakkalchilik fondlari);
Rprim - korxona tomonidan qo'llanilgan resurslar (avanslashtirilgan resurslar minus foydalanilmagan resurslar, ya'ni rezervli ish joylari, xom ashyo, materiallarning me'yoridan ortiq zaxiralari, o'rnatilmagan uskunalar, sug'urta va tavakkalchilik fondlari);
Ushbu formula umuman jamiyat nuqtai nazaridan muvaffaqiyatli biznesni aks ettiradi. Chunki u soliqli byudjet tushumlari va sotsial fondlarni shakllantirishda faol ishtirok etish, hamda daromadlar va xarajatlarning faol balansi bilan raqobat qilishga qaratilgan. Bunday strategiyani amalga oshiruvchi korxonalar nafaqat raqobatbardosh salohiyatga egalar, balki davlatning iqtisodiy qudratini oshiradilar. G'arbda ular o'zlarini o'stirgan mamlakatlaring faxri bo'ladilar, ularning menejerlari esa - eng mashhur va nomi chiqqan kishilardir.
Jahon amaliyotida korxona faoliyatining asosiy natijalari daromadlar kategoriyasi bilan belgilanadilar. Iqtisodiyot tilida bu - sof foyda (soliqlar va sotsial fondlarga ihtiyoriy to'lovlar to'langanidan keyin korxo na ixtiyorida qoladigan foyda), ishlab chiqish bilan qo'shilgan qiymat (sotilgan tovarlar qiymati minus xarid qilingan tovarlar va xizmatlar qiymati), yalpi daromad (sotsial to'lovlarni o'z ichiga oluvchi ish haqi fondi va plyus - balansli foyda). Barcha daromadlar korxona ixtiyorida qoluvchi daromadlar va undan soliqlar, rentalar, to'lovlar, subsidiyalar, badallar, hayriyalar, hamda raqobat natijasida (narxdagi yon berishlar, holatiy yo'qotishlar va h.k.) ko'rinishida undirib olinadigan daromadlarga bo'linadilar. Daromadlar odatda ishga kiritiladigan resurslar (asosiy fondlar va moddiy aylanma mablag'lar, avans qilib berilgan yoki qo'llanilgan sarmoyalar) bilan tenglashtiriladi. Daromadlar va xarajatlar(sarmoyalar, mehnat, vaqt, bozor sig'imining o'zlashtiril gan ulushi)ning har xil nisbatlarini ekspert yo'li bilan aniqlangan xuddi shunday standartlar bilan solishtirishda korxona salohiyatining raqobat-bardoshligini baho lashga imkon beradi. Bunday baho bir qator ko'rsatkichlar va standartlar (normative lar)dan foydalanish bilan beriladi, unga erisha turib, korxona raqobatbardosh bo'ladi. Standartlarni ishlab chiqish usullari g'oyatda turli tumanligi bilan ajralib turadi. Chunki rivojlangan mamlakatlardagi bozor munosabatlari amaliyoti asrdan ortiqqa tengdir. Hozir ular orasidan ekspertli balli baholarga afzallik berilmoqda.

Download 164 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling