Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti
Download 4.02 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sudning harakatlari to‘g‘rimi Tegishli qonun normalariga havola qilib muhokama qiling.
- III BOB. JINOYAT PROTSESSINING ISHTIROKCHILARI (
- 3.1. Jinoyat protsessi ishtirokchilari tushunchasi va ularning tasniflanishi
- Jinoyat protsessi ishtirokchilari
- Jinoyat protsessida o‘zgalar manfaatlarini himoya qiladigan shaxslar
- 3.2. Jinoyat ishini yuritishga mas’ul bo‘lgan davlat organlari va mansabdor shaxslar
- (Inson huquqlari umumjahon Deklaratsiyasining 10-moddasi)
- Sud hokimiyati
|
2-kazus Sudda jabrlanuvchi Kimsanov shaxsiy hayotiga oid ma’lumotlarni, sha’ni, qadr-qimmatini kamsitadigan ma’lumotlar oshkor bo‘lmasligi uchun ishni yopiq sud majlisida ko‘rib chiqishni so‘rab sudga murojaat qiladi. Jinoyat ishlari bo‘yicha tuman sudi jabrlanuvchining iltimosini qanoatlantirmaydi.
79
MUSTAQIL ISH UCHUN TOPSHIRIQLAR 1. MDH davlatlarida va boshqa xorijiy davlatlarda jinoyat protsessi asosiy prinsiplarini ko‘rib chiqing. Ish shakli – nazorat ishi (esse). 2. Xorijiy davlatlarda odil sudlovni amalga oshirishda jamoatchilik ishtirokining shakllarini ko‘rib chiqing. Ish shakli – nazorat ishi (esse). 3. Turli davlatlarda sudyalar mustaqilligining kafolatlarini ko‘rib chiqing. Ish shakli – nazorat ishi (esse).
80
(Mualliflar – –yuridik fanlar doktori, dotsent G.Z.Tulaganova, yuridik fanlar nomzodi, dotsent Sh.F.Fayziev, yuridik fanlar nomzodi, dotsent D.B. Bazarova) Annotatsiya: Talabalar uchun mazkur mavzu o‘rganilishi jinoyat protsessi ishtirokchilari tushunchasi va ularning klassifikatsiyasi; jinoyat ishlari yurituvida mas’ul bo‘lgan davlat organlari va mansabdor shaxslar; jinoyat ishini yuritishda ishtirok etuvchi jamoat birlashmalari, jamoalar va ularning vakillari, jinoyat protsessida o‘z manfaatlarini himoya qiladigan shaxslarning huquqiy holati; shuningdek jinoyat protsessida ishtirok etayotgan boshqa shaxslarning protsessual maqomi haqida ma’lumot olishga imkon beradi. 3.1. Jinoyat protsessi ishtirokchilari tushunchasi va ularning tasniflanishi Jinoyat protsessining har bir ishtirokchisi o‘ziga xos funksiya, ya’ni o‘z faoliyat yo‘nalishini ifoda etuvchi xizmat burchini o‘taydi. Ushbu funksiyalarning xususiyati protsessning mazkur ishtirokchilari bajaradigan vazifalarga va ularning muhofaza qilinadigan manfaatlariga bog‘liq holda belgilanadi. Amaldagi jinoyat protsessual qonunchilikka ko‘ra jinoyat sudlov ishlarini yuritish ishtirokchilarini quyidagicha tasniflanadi. 1. Jinoyat ishini yuritishga mas’ul bo‘lgan davlat organlari va mansabdor shaxslar: a) sud (28-modda); b) prokuror (33-modda); v) tergovchi (35-modda); g) tergov boshqarmasi, bo‘limi, bo‘linmasi, guruhi boshlig‘i va uning o‘rinbosari (37-modda); d) surishtiruv organlari (38- modda);
2. Jinoyat protsessida o‘z moddiy, ma’naviy va shaxsiy manfaatlarini himoya qiladigan ishtirokchilar: a) ayblanuvchi (45-modda); b) gumon qilinuvchi (46-modda); v) jabrlanuvchi (54-modda); g) fuqaroviy da’vogar
yuritishda qonun bilan belgilangan tartibda muayyan bir funksiyani bajarishga yo‘naltirilgan va qonun bilan tegishli huquq va majburiyatlarga ega bo‘lgan davlat organlari, mansabdor shaxslar va fuqarolarga aytiladi.
81
(56-modda); d) fuqaroviy javobgar (58-modda); 3. O‘zgalar manfaatini himoya qiladigan ishtirokchilar: a) himoyachi (49-modda); b) guvoh advokati (66 1 -modda); v) qonuniy vakil (60-modda); g) vakillar (62-modda). 4. Jamoatchilik nomidan ishtirok etuvchi: a) jamoat birlashmalari, jamoalar va ularning vakillari (40-41-moddalar); b) jamoat ayblovchilari (43-modda); v) jamoat himoyachilari (44-modda). 5. Jinoyat sudlov ishlarini samaradorligini oshirishga yordam beruvchi ishtirokchilar: a) guvoh (65-modda); b) ekspert (67-modda); v) tarjimon (71-modda); g) xolis (73-modda); d) mutaxassis (69-modda); ye) sud kotibi (32-modda). Umuman olganda, jinoyat protsessi ishtirokchilari o‘z vakolat doiralarida jinoyat ishlari yurituvi faoliyatini aniq va o‘z vaqtida bajarilishiga xizmat qiladilar.
Jinoyat protsessining ishtirokchilari ularga qo‘yilgan vazifalarga, muhofaza qiladigan yoki qilinadigan manfaatlariga ko‘ra quyidagi guruhlarga bo‘lib,
Jinoyat ishini yuritishga mas'ul bo‘lgan davlat organlari va mansabdor shaxslar Jinoyat ishini yuritishda ishtirok etuvchi jamoat birlashmalari, jamoalar va ularning vakillari Jinoyat protsessida o‘z manfaatlarini himoya qiladigan shaxslar Jinoyat protsessida ishtirok etuvchi boshqa Sudya
Xalq maslahatchilari Sud majlisi kotibi Prokuror Tergovchi Tergov boshqarmasi bo’limi, bo’linmasi, guruhning boshlig‘i va uning o’rinbosari: Surishtiruv organlari Surishtiruv organi boshlig‘i va surishtiruvchi Jamoat ayblovchisi Jamoat himoyachisi Аyblanuvchi Gumon qilinuvchi Sudlanuvchi Jabrlanuvchi Fuqaroviy da’vogar Fuqaroviy javobgar Guvoh Ekspert Mutaxassis Tarjimon Xolis
Jinoyat protsessida o‘zgalar manfaatlarini himoya qiladigan shaxslar Himoyachi Qonuniy vakil Vakil
82
davlat organlari va mansabdor shaxslar
Jinoyat ishlari yurituviga mas’ul bo‘lgan davlat organlari va mansabdor shaxslar ichida sud markaziy o‘ringa ega subyektdir. Zero, aynan sud odil sudlov funksiyasini amalga oshirib, jinoyat hodisasi yuzasidan yakuniy qarorni qabul qiladi. Bugungi kunda sud-huquq islohotlari jarayonida ishlarni sudda ko‘rishning bir muncha takomillashtirilgan protsessual tartibi joriy etildi, sud kadrlarini tanlash va lavozimga tayinlash borasida ancha samarali tizimga asos solindi, sud oldida protsess ishtirokchilarining tengligi qonun bilan mustahkamlandi. O‘zbekiston Respublikasida jinoyat ishlari bo‘yicha odil sudlovni O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi jinoyat ishlari bo‘yicha Oliy sudi, jinoyat ishlari bo‘yicha viloyatlar, Toshkent shahar, tuman (shahar) sudlari va harbiy sudlar amalga oshiradi. Sudlarda ishlar hay’at hamda yakka tartibda ko‘riladi. Jinoyat ishini ko‘rib chiqishda sudning tarkibida saylangan va tayinlangan sudyalar va xalq maslahatchilari ishtirok etadilar. Birinchi instansiya sudi jinoyat ishi bo‘yicha hukm yoki ajrim chiqarish huquqiga ega. Apellyatsiya instansiyasi sudi birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hukmlari va ajrimlari ustidan berilgan shikoyat va protestlar bo‘yicha ishlarni ko‘rib, ajrim chiqaradi. Kassatsiya instansiyasi sudi birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirgan hukmlari va ajrimlari ustidan berilgan shikoyat va protestlar bo‘yicha ishlarni ko‘rib, ajrim chiqaradi. Nazorat instansiyasi sudi birinchi instansiya sudining hukmlari va ajrimlari ustidan berilgan protestlar bo‘yicha ishlarni ular apellyatsiya yoki kassatsiya tartibida ko‘rib chiqilganidan keyin ko‘rib, qaror (ajrim) chiqaradi. Bundan tashqari, yuqori sudlar o‘z vakolatlari doirasida quyi sudlarning sudlov faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradilar.
Sudyalar mustaqildirlar, faqat qonunga bo‘ysunadilar. Sudyalarning daxlsizligi qonun bilan kafolatlanadi. (O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 112-moddasi).
Mustaqil sud to‘g‘risidagi talab - har bir insonning huquqi demakdir. (Inson huquqlari umumjahon Deklaratsiyasining 10-moddasi) 83
Sud faoliyati mustaqil va faqat O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga hamda uning asosida qabul qilingan qonunlarga asosan, oshkoralik, taraflar tortishuvi va aybsizlik prezumpsiyasi kabi prinsiplarga va jinoyat protsessining boshqa demokratik asoslariga tayanadi. Sud tarkibi
Sud yakka yoki hay'at tartibida ish yuritishi mumkin faoliyati ustidan nazoratni amalga
oshiradilar.
Hay'at – sudya va ikkita xalq maslahatchilari dan iborat
Oliy sud ishlarni uchta mutaxassis sudyalar tarkibida ko‘radi Oliy sud ishlarni uchta mutaxassis sudyalar tarkibida ko‘radi
qilish va hukm, ajrim va qarorlarning umumiyligi, asosliligi va adolatliligini tekshirish
ishlarini yuritish orqali amalga oshiradi. Sudning vakolatlari qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tarzidagi ehtiyot chorasini qo‘llash qamoqda saqlash yoki uy qamog‘i muddatini uzaytirish masalalari bilan bog‘liq iltimosnoma, shikoyat va protestni ehtiyot chorasini qo‘llash to‘g‘risida ajrim chiqargan sudni albatta xabardor qilgan holda ko‘rib chiqish; ayblanuvchini lavozimidan chetlashtirish to‘g‘risidagi, shaxsni tibbiy muassasaga joylashtirish haqidagi yoki ayblanuvchining tibbiy muassasada bo‘lishi muddatini uzaytirish to‘g‘risidagi iltimosnomalarni ko‘rib chiqish; prokurorning amnistiya aktiga asosan jinoyat ishini qo‘zg‘atishni rad qilish to‘g‘risidagi yoki jinoyat ishini tugatish haqidagi yoxud mahkumni jazodan ozod qilish to‘g‘risidagi iltimosnomasini ko‘rib chiqish; jinoyat ishini sud muhokamasiga tayyorlash; ishni muhokama qilish va hukm chiqarish yoki boshqa qaror qabul qilish; ishni apellyatsiya, kassatsiya, nazorat tartibida ko‘rib chiqish; hukmni ijro ettirish kiradi. yuqori sudlar, bundan tashqari, o‘z vakolatlari doirasida quyi sudlarning sudlov 84
Sud muhokamasiga tuman (shahar) sudining raisi shaxsan o‘zi raislik qiladi yoki raislik qilish uchun sudyani tayinlaydi. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Oliy sudi, viloyatlar, Toshkent shahar sudlarining sud majlislarida sud raisi yoki uning tanlovi bo‘yicha rais o‘rinbosari, sud hay’atining raisi yoki uning tayinlovi bo‘yicha tegishli sudning sudyasi raislik qiladi. Sud majlisida raislik qiluvchining rahbarligi sud protsessining tarbiyaviy ahamiyatini ta’minlab, ish holatlarini tartibli ravishda ko‘rib chiqishga imkoniyat yaratadi. Sud muhokamasida raislik qiluvchining aniq harakatlari, xalq maslahatchilari va taraflar bilan fikrlashuvi protsessual qonun talablariga qat’iy rioya qilgan holda ish olib borishi, qonunga e'tiqod va e’tirof bilan yondashuvi protsess ishtirokchilaridan ham shuni talab qilish uchun zamin hozirlaydi. Sud ishni ko‘rishda uni har tomonlama, to‘la va xolisona tekshirilishini ta’minlash choralarini ko‘rishi, sudlanuvchining aybini yengillashtiruvchi va og‘irlashtiruvchi holatlarni aniqlashi, shuningdek ish yuzasidan haqiqatni aniqlash uchun faqatgina jinoyat ishi materiallari va dalillar bilangina chegaralanib qolmay o‘z tashabbusi bilan dalillar to‘plashi va tekshirishi lozim. Sud tarkibi ishni to‘la tekshirish uchun qo‘shimcha dalillar to‘plash, hujjatlarni talab qilib olish, ish yuzasidan sudlanuvchi, jabrlanuvchi, guvoh, mutaxassis va ekspertni so‘roq qilish, ariza va iltimoslarni qabul qilish, tanaffus e’lon qilish, qidiruv e’lon qilish, ish yuzasidan kelmagan jabrlanuvchi va guvohlarni majburiy keltirish, sud muhokamasi paytida tartibni buzganlarga va sudga hurmatsizlik qilganlarga nisbatan choralar ko‘rish huquqiga ega. Sud tarkibiga sud muhokamasida bo‘lgan ishning barcha holatlarini har tomonlama, to‘la va xolisona tekshirish, iltimos va arizalarni ko‘rib chiqib, sudning qarorini e’lon qilish, ishtirokchilarni tarjimon bilan ta’minlash, qonunga so‘zsiz bo‘ysunish, obyektiv haqiqatni aniqlash, sudlanuvchi shaxsni qonun asosida aybdor deb topib, unga nisbatan jazo belgilash, sud muhokamasida tilga e’tibor berish, sud muhokamasining bevositaligi, og‘zakiligi va oshkoraligini ta’minlash, zarur hollarda yopiq sud majlisi o‘tkazish, sud muhokamasining tarbiyaviy ta’sirini kuchaytirish va sud ishtirokchilarining sudga bo‘lgan hurmatini oshirish majburiyatlari yuklatiladi. Sud (sudya va xalq maslahatchilari) ning jinoyat ishlarini hay’atda va yakka tartibda ko‘rib chiqish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat- protsessual kodeksining 13-moddasida batafsil o‘z ifodasini topgan. Ushbu moddada ish birinchi instansiya sudi tomonidan hay’atda ko‘rilganda sud tarkibiga sudya va ikki nafar xalq maslahatchisi kiradi. O‘zbekiston 85
Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksining 30-moddasiga ko‘ra, jinoyat ishini ko‘rishda ushbu sud tarkibiga tayinlangan yoki saylangan sudyalar va xalq maslahatchilari qatnashadilar. Sud hay’atida ikki nafar xalq maslahatchilarining ishtirok etishi aholini odil sudlovga jalb etish vositasi sifatida tan olinadi. Sud maslahatchilari birinchi instansiya sudi tomonidan jinoyat ishi ko‘rilganda bevosita ishtirok etadilar. Ular sud muhokamasida kelib chiqadigan muammolar, turli protsessual va hukmga oid masalalarni hal etishda bevosita sudya bilan birgalikda ishtirok etadilar va o‘z fikr- mulohazalarini sudyaga yetkazadilar. Agar xalq maslahatchisining fikri raislik qiluvchi sudyaning fikriga mos kelmasa, raislik qiluvchi ushbu fikrining noto‘g‘riligini tushuntirib berishi shart.
Xalq maslahatchilari sudlardagi vazifalarni bajarish uchun yiliga ko‘pi bilan ikki haftaga navbatma-navbat chaqiriladi, ularning ishtirokida boshlangan sud ishini ko‘rishni tugallash zarurati bu muddatni uzaytirishni taqozo etgan hollar bundan mustasno. Shu davrda ularning ish joyidagi o‘rtacha ish haqi saqlanib qoladi. O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi 15-moddasining ikkinchi va uchinchi qismlarida nazarda tutilgan jinoyatlar to‘g‘risidagi ishlardan tashqari ishlar birinchi instansiya sudi tomonidan ko‘rilayotganda xalq maslahatchilari ishtirok etadilar va ular odil sudlovni amalga oshirishda sudyaning barcha huquqlaridan foydalanadilar. Sud majlisida ishni ko‘rib chiqish jarayonida kelib chiqadigan hamma masalalarni hal qilishda va hukm chiqarishda raislik qiluvchi bilan teng huquqqa egadirlar. Shuningdek, ularga sudya bilan teng majburiyatlar yuklangan. O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi bundan mustasno tarzida birinchi instansiyada ishlarni uch nafar sudyadan iborat tarkibda ko‘rib chiqadi. Sudya yakka o‘zi yoki sud tarkibida ish yuritib, ishni sud muhokamasiga tayyorlash bilan bog‘liq harakatlarni bajaradi, sud majlisida raislik qiladi va O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksida nazarda tutilgan boshqa huquq va majburiyatlarni amalga oshiradi. Jinoyat ishini ko‘rishda ushbu sud tarkibiga tayinlangan yoki saylangan sudyalar va xalq maslahatchilari qatnashadilar.
besh yoshdan kichik bo‘lmaganda yashash yoki ish joyidagi yig‘ilishlarda ikki yarim yilga, harbiy xizmatni o‘tayotgan bo‘lib, saylov kuniga o‘n sakkiz yoshga to‘lgan bo‘lsa bir yarim yil muddatga saylanishi mumkin.
86
Qonunining 3-bobida ko‘rsatilgan qoidalarga binoan jinoyatchilikka qarshi kurash olib boruvchi organlar ustidan prokuror nazorati va ularning faoliyatini muvofiqlashtirish amalga oshiriladi. Ushbu vazifa prokuratura faoliyatining asosiy yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksining 382- moddasiga muvofiq, prokuror surishtiruv, dastlabki tergov organlari tomonidan qonunlarning ijro etilishi ustidan nazoratni amalga oshirib, o‘z vakolati doirasida: surishtiruv va dastlabki tergov organlaridan ishlarni tekshirish uchun, sodir etilgan jinoyatlarga oid tezkor-qidiruv, surishtiruv, dastlabki tergov ishlarini olib borilishiga doir hujjatlarni, materiallarni va boshqa ma’lumotlarni talab qilib oladi, sodir etilgan yoki tayyorlanayotgan jinoyatlar haqidagi ariza va ma’lumotlarni qabul qilish, ro‘yxatdan o‘tkazish va hal etish to‘g‘risidagi qonun talablari qay darajada ijro etilayotganligini har oyda kamida bir marta tekshiradi; tergovchilarning qonunga xilof hamda asossiz qarorlarini bekor qiladi; jinoyatlarni tergov qilish, qamoq yoki uy qamog‘i ehtiyot chorasi hamda lavozimdan chetlashtirish, tibbiy muassasaga joylashtirish kabi protsessual majburlov choralarini qo‘llash yuzasidan iltimosnoma qo‘zg‘atish, o‘zgartirish yoki bekor qilish, jinoyat tavsifini belgilash, ishda ayblanuvchi tariqasida ishtirok etishga jalb qilish, ayrim tergov harakatlarini bajarish va jinoyat sodir etgan shaxslarni qidirish to‘g‘risida yozma ko‘rsatmalar beradi; shaxslarni ushlash, majburiy keltirish, qidirish, tintuv o‘tkazish, olib qo‘yish, boshqa tergov harakatlarini bajarish to‘g‘risidagi qarorlarni ijro etishni topshiradi, shuningdek prokuror yoki prokuratura tergovchisi qo‘lidagi ishlar yuzasidan jinoyatlarni ochish va jinoyat sodir etgan shaxslarni aniqlash uchun zarur choralar ko‘rish to‘g‘risida ko‘rsatmalar beradi; dastlabki tergovda ishtirok etadi hamda zarur hollarda har qanday ish bo‘yicha ayrim tergov harakatlarini shaxsan bajaradi yoki tergovni to‘liq amalga oshiradi; jinoyat-protsessual qonunda belgilangan tartibda tergov yuritish muddatini uzaytiradi; ishlarni dastlabki tergov organlariga qo‘shimcha tergov o‘tkazish to‘g‘risida o‘z ko‘rsatmalari bilan qaytaradi; har qanday ishni surishtiruv organlaridan olib tergovchiga beradi, shuningdek uni bir dastlabki tergov organidan boshqasiga, bir tergovchidan boshqasiga o‘tkazadi; tergovchini, agar u ishning tergov chog‘ida qonun buzilishiga yo‘l qo‘ygan bo‘lsa, dastlabki tergov ishlarini davom ettirishdan chetlatadi. Prokurorning O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksida nazarda tutilgan tartibga muvofiq dastlabki tergov organlariga tergovga qadar tekshirish o‘tkazish, ishlarni qo‘zg‘atish va tergov qilish bilan bog‘liq bo‘lgan barcha ko‘rsatmalarini bajarish 87
majburiydir.
Protsessual va tergov harakatlari ustidan prokurorlik nazoratining vazifalarini quyidagi qoidalardan kelib chiqqan holda tahlil qilish mumkin: jinoyat sodir etishda gumon qilingan shaxslar faqat qonunda ko‘rsatilgan tartib va asoslardagina ushlanishi lozim; hech kim noqonuniy va asoslanmagan ravishda jinoiy javobgarlikka tortilishi va huquqlari cheklanmasligi kerak; hech bir shaxs sudning ajrimisiz qamoqqa olinishi mumkin emas; jinoyat ishi qo‘zg‘atishning va tergov olib borishning qonunda ko‘rsatilgan tartibiga, uning muddatlariga rioya etish va protsess ishtirokchilari huquqlarining himoyasiga e’tibor qaratishi shart; har bir jinoyat ishi O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksida ko‘rsatilgan me'yorlarga asosan barcha sharoitlar hisobga olinib, har tomonlama, to‘la va xolisona, ayblanuvchining aybliligi va aybsizligini isbot qiladigan, aybni og‘irlashtiradigan va yengillashtiradigan barcha holatlar aniqlanib, tergov qilinishi shart; sodir etilgan jinoyatning sabablari, uni sodir etishga zamin tayyorlagan sharoitlar aniqlanib, ularni bartaraf etish choralari ko‘rilishi kerak. Bundan tashqari, prokuror yoki uning o‘rinbosari ko‘p voqeali jinoyat ishlari bo‘yicha ayblovni ayrim voqealari yuzasidan muayyan shaxsga nisbatan to‘plagan dalillarni ayblov xulosasi tuzish uchun yetarli deb e’tirof etsa, shu voqealar bo‘yicha tergovni tamomlash va ishni sudga yuborish haqida yozma ko‘rsatma berishga haqli (O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat- protsessual kodeksining 383-moddasi). Bir mansabdor shaxsga turli shakldagi bunday vakolatlarning berilishi prokurorning dastlabki tergov bosqichidagi protsessual holatining o‘ta murakkab ekanligini ko‘rsatadi, tergov natijalari uchun javobgarlik uning zimmasiga yuklatilgan.
Surishtiruv va dastlabki tergov organlari tomonidan qonunlarni ijro etilishi ustidan prokuror nazorati - bu qonunlarning aniq va bir xilda bajarilishi ustidan nazoratning bir qismi bo‘lib, jinoyat sodir etilganligi to‘g‘risidagi ariza va xabarlarni ko‘rish hamda hal qilish, tekshirishni amalga oshirishning JPKda belgilangan tartibi, chiqarilgan qarorlarning qonuniyligi dastlabki tergov organlari tomonidan qonunlar ijro etilishi ustidan olib boradigan nazoratining sohasidir.
88
Prokurorning suddagi ishtiroki sudga dalillarni har tomonlama, to‘la va xolisona tahlil etishga, jinoiy javobgarlikka tortilayotgan shaxsning aybli yoki aybsiz ekanligini isbotlashga, sodir etilgan jinoyatning to‘g‘ri malakalanishiga, shaxsga nisbatan adolatli jazo tayinlanishi yoki uni
Download 4.02 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|