M a r ip o V, М. Fayziyeva, S. D o t t o y e V web texn ologiyalari

3.3. Mantiqiy binar amallar
M antiqiy am allar P H P da ixtiyoriy d astu r tuzish jarayonida, 
o ‘zgaruvchi qiym atlari bilan bog‘liq bo'lgan hollarda m u h im rol 
o ‘ynaydi. M antiqiy am allar dasturda buyruqlar bajarilish tartib in i 
boshqarish im koniyatini beradi va boshqaruvchi konstruksiyalar 
(shartli if operatori va for, while sikllari) bilan tez-tez ishlatiladi.
M antiqiy shartlarn in g natijalarini birlashtirish uchun m antiqiy 
am allar ishlatiladi. M isol uchun $a o‘zgaruvchisi 0 va 100 orasidagi 
qiym atlarni qabul qiladi deylik. Bu holda A N D (V A ) am alin i ish- 
latib, $ a > = l va $a<=100 shartlarni tekshiram iz.
$ a > = l && $a<=100
P H P texnologiyaSi AN D(VA ), O R (Y O K l), XOR(yoki m ustasno) 
va N O T (E M A S) kabi m antiqiy am allarni ishlatadi.
3 .5-jadval
M antiqiy amallar
Belgisi
nom i
ishlatilishi
natija
&&
Va
$a&&$b
$a va $b o‘zgaruvchiIarning ikkalasi ham rost 
qiymat qabul qilsa, rost, aks holda yolg‘on
A N D
Va
$a A N D $b
&& kabi mantiqiy amal

---

II
Yoki
$a||$b
$a yoki $b o'zgaruvchilarning ikkalasidan 
birortasi rost qiymat qabul qilsa, rost, aks 
holda yolg‘on
OR
yoki
$a OR $b
|| kabi mantiqiy amal
XOR
yoki
$a XOR $b
o'zgaruvchilarning ikkalasidan faqatgina bit- 
tasi rost bo'lsa, rost
!
Emas
!$a
agar $a yolg'on bo‘lsa, natija rost va aksincha
3.4. Tenglik amali
Tenglik am ali = = (ik k ita teng belgisi) ikk ita qiym atni bir-biriga 
taqqoslaydi va u larn in g tengligini tekshiradi. M asalan,
$a= =$b;
$a va $b o‘zgaruvchilarda saqlanayotgan qiym atlarnin g tengligini 
tekshirish uchun ishlatiladi. A gar ikkala o ‘zgaruvchining qiym ati 
bir-biriga teng bo'lsa, natija tru e n i, aks holda false ni beradi.
Bu am aln i tenglashtirish am ali bilan ad ashtirish m um k in. Bu 
vaqtda d astu rd a xatolik yuzaga kelganligi haqida xabar chiqm asligi 
m u m kin , lekin istalgan natijaga erishib bo'lm aydi. U m um iy hollarda 
nol bo'lm agan qiym at tru e ni, nol qiym atlar esa — false ni beradi. 
Quyidagi holatni ko‘rib chiqam iz:
$a=5; $b=7;
$a= $b ni tekshiradigan bo‘lsak, natija tru e ni beradi. N im a 
uchun?