Mashinalardan foydalanish asoslari

2.2. Qishloq xo‘jalik texnikasi ish qobiliyatini ta’minlash strategiyasi va 
taktikasi 
Qishloq xo‘jalik texnikasi ish qobiliyatini tiklashda uchta strategiya 
mavjud: 
I-strategiya (S
I
) - profilaktika (TXK) ishlari xarajatlari hisobiga berilgan 
ish qobiliyatini saqlash. Bu strategiyada 2 ta taktika qo‘llanishi mumkin: 
1.1. Ishlash davomiyligi bo‘yicha TXK taktikasi (S
I-I
) 
Bunda ishlash davomiyligi bo‘yicha TXK (S
I-I
) da tayinlangan ishlash 
davomiyligi - ℓ
TXK
erishilishi bilan barcha agregat va uzellarga TXK ning 

---

24 
qat’iylashtirilgan (reglamentli) hajmi bajariladi (moy almashtirish, ilashish 
muftasi tepkisining erkin yo‘lini sozlash, klapanlar tirqishini rostlash va 
boshqalar). 
Bu taktika qo‘llashda sodda bo‘lib, uzel ish qobiliyatini R = 1- F 
ehtimollik bilan kafolatlaydi. 
Uning kamchiligi texnik holat ko‘rsatkichlarining variatsiyalari sharoitida 
detallarning kattagina qismining resursi tayinlangan TXK davriyligidan o‘tib 
ketadi va bu resursdan to‘liq foydalanmaslik, qo‘shimcha sarf xarajatlarni 
yuzaga keltiradi. 
2.1 - rasm. Ishlash davomiyligi bo‘yicha TXK (S
I-I
) taktikasi. 
Texnik holat bo‘yicha TXK taktikasi (S
I-II
). Texnik holat va sarf-
xarajatlarni hisobga olib ba’zi qismlarga bir TXK oralatib (2-TXK) TXK 
ko‘rsatish mumkin. Buning uchun hamma buyumlarning texnik holatini har 
bir TXK da tekshirish (holat bo‘yicha TXK (S
I-II
) va buyumlarni ikki guruhga 
bo‘lish kerak. (2.2- rasm) 
Birinchi guruhdagi buyumlar navbatdagi tekshiruvlararo oraliqda ( ℓ
TXK
dan 2ℓ
TXK
gacha): ℓ
TXK
< x < 2ℓ
TXK
va bir buzilishga to‘g‘ri keladigan 
salohiyatli ishlash davomiyligiga ega. Bu buyumlar R
1
ehtimollik bilan 
profilaktik amalning nazorat va ijro etish qismini bajarishni talab etadi.
Agar bunday ish qilinmasa, ular ℓ
TXK
...2ℓ
TXK
ishlash davomiyligi 
oralig‘ida ishdan chiqadi. 

---

25 
2.2-rasm. Holat bo‘yicha TXK (S
I-II
) taktikasi. 
 
II guruhdagi buyumlar R
2
ehtimollik bilan x > 2ℓ
TXK
ishlash 
davomiyligiga ega, ya’ni ular navbatdagi TXK gacha buzilishlarsiz ishlay 
oladi. Shuning uchun ular bo‘yicha texnik holat nazorati diagnostika bilan 
cheklanib, ijro etish qismi keyingi TXK gacha (2ℓ
TXK
) qoldirilgani ma’qul. 
Bu taktikaning afzalligi – muayyan buyumlarning amaldagi texnik holat 
o‘zgarishi variatsiyasini hisobga olgan holda, uning resursidan to‘liq 
foydalanishdir. 
Uning kamchiligi har bir TXK da qimmatga tushadigan nazorat o‘tkazish 
va buyumlarni me’yoriy holatga keltiruvchi guruhga va navbatdagi TXK 
gacha buzilishsiz ishlay oladigan guruhga bo‘lishdir.