Mavzu: Ikkinchi darajali bo’laklar Mundarija: I kirish II asosiy qism


Download 56.41 Kb.
bet3/7
Sana20.06.2023
Hajmi56.41 Kb.
#1633080
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Gapning ikkinchi darajali bo\'laklar haqidagi sintaktik nazariyalar

4) ibora bilan: O'ziga birovning oz-moz tjltegizishini ko 'tarmasdi.
5) so'z birikmasi bilan: Sen_kxyrganni n ham ko'rgan.
Vositasiz to'ldiruvchi tushum kelishik qo'shimchasiz ham
qo'llanadi: O'quvchilar hozir kjtob. o'qishyapti.
Vositasiz to'ldiruvchi ba'zan chiqish kelishigidagi so'z bilan ham ifodalanadi, bunda u harakatni qisman o'ziga qabul qilgan predmetni ifodalaydi: Qarii, pshdqixoling!
2. Vositali to'ldiruvchi kimga? nimaga? kimda? nimada? kimdan? nimadan? kirn bilan? nima bilan? kirn haqida? kabi so'roqlarga javob bo'ladi va quyidagicha ifodalanadi:

  1. ot bilan: Xatni qalqmdqyozdi.

  2. olmosh bilan: Ravshan sengq gapirdi.

  3. otlashgan so'zlar bilan:

  1. otlashgan sifat bilan: Yaxshigqyondash, yomondan qoch.

  2. otlashgan son bilan: Beshdan ikkini ay Irish kerak.

  1. otlashgan sifatdosh bilan: Aytgajnjmgg ko 'nishmadi.

  2. otlashgan ravish bilan: Kgmjgq uzr so 'raymiz,

j)otlashgan taqlid so'z bilan: Zambaraklaming gwnbwzgMPlkMfigff. quloq soldi.
g) otlashgan undov so'z bilan: Uning dod-yqyjgq quloq solmadi.
h) otlashgan modal so'z bilan: Borjgq shuhir qilish kerak.
4) ibora bilan: Qg'zibq'shga ishonib bo 'Imaydi.
5) so'z birikmasi bilan: Kechg_kelnuiggnlgrgq xabar berish kerak.
Aniqlovchi, uning turlari va ifodalanishi
Gapdagi biror bo'lakning belgisini yoki bir narsa-buyumning boshqasiga qarashii ekanligini bildirgan bo'lak aniqlovchi deyiladi. Aniqlovchi gap ichida har doim otga yoki otlashgan so'zga bog'lanadi: Msyda qor yog'yapti Qoyunnjngog'iri, taryiiznijjgyengili shir in bo'ladi.
Aniqlovchi gap ichida egaga ham, kesimga ham, to'ldiruvchiga ham, holga ham tobe bo'la oladi. Qpgog mashina keng ko'chada agxbatdagi chorrahani kesib o 'tmoqda edi. Toshkentjuda chiroylijhahar. Ikkinchi darajali bo’laklar bosh bo’laklar orqali ifoda qilingan gapning asosiy mazmumnini aniqlab, to’dirib, izohlab keladi.

Download 56.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling