Mehnat muhofazasi va medisina harakati (faoliyati)ni bajaruvchi insonlarning vazifalari

Fon 
 
RCRA haqidagi qonun Kongressdan xavfli ga «Inson salomatliginiva atrof 
muxitni xavfli chiqindilarni noo‘rin boshqarishdan ximoya qilish» uchun taqdim 
qilingan (Amerika atrof-muhitni himoya qilish Agentligi ERA, 1991 y.). 

---

225 
RCRA EPAni boqarishi yoki davlat dasturlari muvofiq xarakat qilishi 
kerak. Davlat dasturlari muvofiq boshqarish belgilangan me’erlarni nazarat 
qilishdan iborat. Nizomning atrof muxit himoyasi bo‘yicha birinchi yig‘masi 
Federal me’yorlar to‘plamida 40 -son bilan belgilangan. 
Boshlang‘ich nizomlar oyiga 1000 kg dan ko‘p xavfli chiqindilar 
chiqaradigan korxonalar uchun chiqarilgan. Keyingilari esa oyiga 100 kg dan 1000 
kg gacha miqdorda xavfli chiqindilar chiqaradigan korxonalar uchun chiqarilgan.
Xavfli chiqindi nima? 
 
CHiqindilar nimadir sababli yoqimsiz bo‘lgan gaz xolidagi, suyuq yoki qattiq 
moddadir. Uning xavfsiz, xavfli yoki o‘ta xavliligi ishlab chiqaruvchi
tashkilotning vazifasidir. Agar chiqindilar inson sog‘ligiga ziyon etkazsa yoki 
o‘limga olib kelsa, hamda atrof muxitga zarar ketirsa EPA ularni xavfli, deb 
hisoblaydi. Buning uchun me’yoriy aktlarning federal to‘plamining 40 nchi sonli 
bo‘limini 
261 
qismidagi 
murojat 
“Xavfli 
chiqindilar 
ro‘yxati 
va 
identifikatsiyasi”ga qaraladi. Bu bo‘limga ro‘yxatga olinganlar xavfli chiqindilar 
(1) va olinmaganlar esa xarakterli chiqindilar xisoblanadi. 
Nizomga F, K, P, i U harflar bilan belgilangan 4 ta ro‘yxat kiritilgan 
bo‘dib, ular 400 ga yaqin xavfli chiqindilardir: 
F ro‘yxatda noma’lum manbalardan chiqdigan, K ro‘yxatda ma’lum 
manbalardan chiqdigan, P ro‘yxatda o‘ta xafli toksik chiqindilar va U ro‘yxatda 
kommersiya maqsalila ishlab chiqiladiganlar kiritilgan. Ba’zi shtatlarda ro‘yxatida 
boshqa bo‘limlar ham bo‘lishi mumkin. Masalan, Kentukida N ro‘xat bo‘lib, unga 
asabga ta’str qiluvchi chiqindilar kiritilgan. 
Agar chiqindi RCRAning ro‘yxatida bo‘lmasa bu zarrasiz, degani emas. Bu 
chiqindilarni zarali xususiyatini aniqlash uchun qayta tekshiruvdan o‘tkazish kerak. 
Quyidagi xollarda: yong‘indan xavfli (o‘t olishi 140
o
F dan past bo‘lsa); 
korroziyani chaqiruvchi ( rN 2 dan past, yoki 12,5 dan baland); reaksiyaga 
kirishuvchi (suv, xavo va boshqi kimyoviy birikmalar bilan reaksiyaga kirishib 
portlash yoki toksik gazlar hosil qilsa) yoki toksik xususiyatga ega bo‘lsa, xafli
chiqindilar ro‘yxatiga kiritiladi. Toksik moddalar bu ba’zi bir metallar, pestitsidlar 
va organik moddalardir. Ularni toksik xususiyatlari tekshirib ko‘riladi. Bu test 
qatlam suvlariga kimyoviy moddalarni qo‘shilib ketmasligi uchun o‘tkaziladi. 
Qolgan xollada esa chiqindilar D ro‘yxatga kiritiladi.