Mehnat muhofazasi va medisina harakati (faoliyati)ni bajaruvchi insonlarning vazifalari

 
MUAMMOLI VAZIYAT 
 
SHimoliy Karolina kompaniyasining ikki xodimi yuk mashinasini tushirish 
uchun quyoshli iliq kunda yordam berayotib, bilmasdan konteynerdagi noma’lum 
kimyoviy suyuqlikni to‘kib yuborishdi. Tekshirish shuni ko‘rsatdiki, konteynerda 
ko‘llanishdan oldin suyultirib ishlatiladigan kontsentrlangan pestitsid bo‘lgan. 
Ishchilar shlangdagi bosimli suv bilan yuvmoqchi bo‘lishgan. Qisqa vaqt ichida 
ularda xolsizlanish va nafas siqish boshlandi, shuning uchun ular yordam so‘rashga 
qaror qilishdi. Korxonada bu bilan shug‘illanadigan xech kim yo‘q edi. CHunki 
korxonada kimyoviy to‘kilishlarni oldini olishga ixtisoslashgan o‘qitish olib 

---

224 
borilmas edi. SHuning uchun, navbatchi menejeri mahalliy o‘t o‘chirish bo‘limini 
chaqirdi. 
Tez orada yordam bo‘limi kelganida, ayon bo‘ldiki ularda xam xavfli 
kimyoviy moddalar tushishni bilan shug‘ullanish uchun xodimlar ta’lim olmagan. 
Ular yuvish rejasini tuzib, zaxarli chiqindini yomg‘ir uchun mo‘ljallangan tizimga 
kiritib, so‘ng vakuum sig‘imiga tortib olishga kirishishdi. Vakuum sig‘im noto‘g‘ri 
joylashtirilganligi tufayli xavfli chiqindi yomg‘ir yo‘lidan kanalizatsiyaga o‘tib 
ketdi. Bir muncha vaqtdan so‘ng barcha xatolar bartaraf etildi, tozalash xarajatlari 
$ 50,000 dan ziyod mablag‘ni tashkil etdi 
Kirish 
So‘ngi 50 yil ichida Amerikada ekologik boshqaruvning xuquqiy rivojlanishi 
katta ahamiyatga ega bo‘ldi. Xavfsizlik bo‘yicha amaliyotchilar uchun qonun va 
qoidalar doirasida batafsil bilim shart emas. Lekin ular vaziyatni samarali aniqlash 
va boxolash uchun bu qonunlarni tizimi, hajmi va tarkibi bo‘yicha bazaviy bilimga 
ega bo‘lishlari kerak. 
Xavfsizlik bo‘yicha amaliyotchi xodim ko‘pincha resuslar tejamkorligi va 
ularni qayta tiklash qonunlari to‘g‘risida tushunchalarga ega bo‘lish (RCRA) 
ekologik muammolarga duch keladi. 
1976 yilda o‘tgan Kongress atrof-muhitni himoya qilish uchun mo‘ljallangan 
bir qator qonunchilik aktlarini tasdiqladi. 
Bu qonunlar to‘g‘risida qisqacha ma’lumotni bilib qo‘yish foydalidir. 
Transport bo‘limi (DOT)da xavo yo‘li bo‘yicha , suv yo‘llari, temir yo‘l, 
avtomobil yo‘li yoki. katta aholi punktlari avriyalarni oldini olish uchun xavfli 
materiallarni tashishda 1975 yildagi “Xavfli materiallarni tashish bo‘yicha” qonun
(NMTA); 
1976 yilda Kongress Toksik moddalarni nazorat qilish qonunini qabul qildi 
(TSCA). 
Kimki TSCA ning ro‘yxatida bo‘lmagan kimyoviy moddalarni ishlab 
chiqarmoqchi yoki olib kirmoqchi bo‘lsa, 90 kun avval yangi kimyoviy modda 
xaqida bildirishnoma taqdim etishi kerak. EPA ishlab chiqarishni va tarqatishni 
taqiqlashi mumkin. YOki u ishlab qiqarishni chegaralashi xam mumkin. 
HMTA va TSCA qonunlarini qabul qilgandan so‘ng Kongress xafli materiallar 
qonunchiligida RCRA bo‘yicha xarakatlarga o‘tdi. RCRA kimyoviy moddalarning 
manbalarini, tashishni va taqsimlashni boshqaradi. RCRA ning talablariga nafaqat 
xavfsizlik amaliyotidagi majburiyatlar, balki keyingi qonunchilikda belgilangan 
ekologik va xavfsizlik bo‘yicha aloqalarni boshqarish javob berishi kerak.