Menglieva Shaxnoza 4 kurs Biotexnologiya yo’nalishi 401a gruppa

Menglieva Shaxnoza 4 kurs Biotexnologiya yo’nalishi 401a gruppa
9 MA’VZU: Avtomatik boshqarish sistemalarining asosiy tipik zvenolari va ularning xarakteristikasi

Savollar va javoblar

1. 
   Avtomatik rostlash tizimlarining (ARТ) statik tavsifnomalarini aniqlash usullari?
   

ABSlar asosan ikkita rejimda ishlaydi: statik (barqaror) va dinamik. ABSlari
statik (barqaror) rejimda ishlaganda:
a) Ob‘ektga kiruvchi moda yoki energiya miqdori, undan chiqadigan moda
yoki energiya miqdiqdoriga teng bo‘gishi kerak, x=y.
b) Rostlanuvchi yoki boshqaruvchi parametr vaqt davomida o‘zgarmas
bo‘lishi kerak ya‘ni y(t)=const.
v) ABSsining rostlash organi harakatsiz turishi kerak.
Statik rejimda kirish kattaligi bilan chiqish kattaligi grafik ko‘rinishda yoki
ma‘lum algebraik tenglama ko‘rinishida berilishi mumkin. Agar chiqish kattaligi
kirish kattaligi bilan chiziqli bog‘langan bo‘lsa, shu bog‘danishni ifodalovchi
tenglama to’g’ri chiziqli tenglama deyiladi, ya‘ni y=b+ax, y=ax. Sistemaning
turg‘un holatini ifodalovchi sistemaga statik tenglama deyiladi.

2. 
   Avtomatik rostlash tizimlarida (ARТ) qanday namunaviy bugin mavjud? Namunaviy bo`g’inlarning dinamik rejimdagi xususiyatlari qanday?
   

Avtomatika tizimini tashkil etuvchi ko’pchilik fizikaviy qurilmalarni

ularning dinamik tavsifnomasiga qarab beshta asosiy namunaviy bo’g’inga yoki

ularning kombinatsiyalariga ajratish mumkin. Shunda ARТning har bir elementi

o’zining matematik ifodasini ko’ra faqat bitta bo’g’inga munosib bo’lishi shart

emas. Yuqori darajali dinamik tenglamali bir elementga bir nechta bo’g’in yoki,

aksincha, bir bo’g’in past darajali dinamik tenglamali bir nechta elementlarga

mos kelishi mumkin.

Namunaviy bo’g’inlar inersiyasiz, aperiodik, differensiallash, integrallash va

tebranish bo’g’inlariga bo’linadi. Bunday tiplarga ajratishda bo’g’inlarning

tashqi namunaviy g’alayonlarga kirish signalini oniy qo’shish yoki ajratish bilan

bog’liq bo’lgan birlik funksiya (11.5-rasm, a) va garmonik o’zgaruvchi

tebranishlar (11.5-rasm, b) kiradi


Sistemaning asosiy ish rejimi bu dinamik rejim hisoblanadi. CHunki bu
rejimda sistemaga har xil signallar ta‘sir etib, sistema harakatda bo‘ladi va bu
harakat differensial tenglama orqali ifodalanadi.
Sistemaning dinamik holatini ya‘ni (o‘tkinchi jarayon) holatini ifodalovchi

Demak dinamik rejimni ifoda etuvchi differensial tenglama shu holatning

o‘zini, harakat tezligini hamda harakatning tezlanishini ifoda etadi.

(6.1.1)bunda x, f – kirish kattaligi; y – chiqish kattaligi. tenglama dinamik rejimning tenglamasi.
Statik rejimda esa, y=const; x= const;

3.