Milliy istiqlol
Download 1.76 Mb. Pdf ko'rish
|
milliy istiqlol goyasi 8 uzb
|
Islom Karimov. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –T.: «Ma’naviyat»
nashriyoti, 2013-yil, 36-bet. 46 Dinlararo bag‘rikånglik dåb, turli din vakillarining o‘zaro hurmat asosida, oliyjanob g‘oya va niyatlar yo‘lida hamkor va hamjihat bo‘lib yashashiga aytiladi. Bugungi kunda dinlararo bag‘rikånglikka erishish uchun ular o‘rtasida madaniy muloqot, amaliy hamkorlik aloqalari yo‘lga qo‘yilmoqda. Ayniqsa, kåyingi asrda insoniyat boshiga tushgan xatarlar – yadro urushi xavfi, ekologik halokatlar, tårrorchilik va diniy ekstråmizm kabi ofat-balolar dinlarni ezgulik, barcha insonlar uchun yagona bo‘lgan sayyoramizni saqlab qolish yo‘- lida birlashish va hamkorlik qilishga undamoqda. Barcha dinlarning mohiyatini ezgulik, Yaratganga va uning qudratiga ishonch, måhr-shafqat kabi tushunchalar tashkil qilgani uchun aynan ana shu tushunchalar turli din vakillarini mu- loqotga, hamkorlikka da’vat etadigan umumiy zamin bo‘lib xizmat qiladi. Tinchlik va barqarorlikning muhim sharti bo‘lgan dinlararo bag‘rikenglik g‘oyasi bugungi kunda nafaqat dindorlar, balki butun jamiyat a’zolarining hamkorligini ham nazarda tutadi, hamjihatlikka erishishning muhim omillaridan biri hisoblanadi. Bizning mamlakatimiz hududida qadim-qadimdan islom, nasroniylik (xristianlik), buddaviylik kabi dinlar o‘zaro hamkor- likda yashab kålgan. Shuning uchun asrlar davomida yirik shaharlarimizda musulmonlar masjidi, nasroniylar chårkovi, bud- daviylar ibodatxonasi yonma-yon faoliyat yuritgan. Chunki qadimda Buyuk ipak yo‘li bizning yirik shaharlarimiz orqali o‘tgan. Shu bois turli din va- killari yurtimizga kålib, bu yårda muqim yashab qolganlar. Ular- ning o‘z diniy e’tiqodiga erkin amal qilib, rasm-rusumlarini ado etishiga håch kim xalaqit bårmagan. Yurtimizda tarixning eng murakkab davrlarida ham diniy asosdagi nizolar bo‘lma- gan. Qadimiy shaharlarimizdan topilgan osori atiqalar, ko‘hna yodgorliklar buni yaqqol isbot- laydi. 47 Diniy bag‘rikånglik borasidagi shunday an’analar bugungi kun- gacha davom etmoqda. Ularning barchasi el-yurtimiz dinlararo bag‘rikånglik borasida boy tajri- baga ega ekanidan dalolat bå- radi. Xalqimiz o‘zining bag‘rikång- lik fazilatlari bilan, qaysi millat yoki dinga mansubligidan qat’i nazar, insonning hurmatini joyiga qo‘ygan, yordamga muhtoj turli xalq va millat vakillaridan måhrini ham, moddiy nå’matlarini ham ayamagan. Bunga tarixdan ko‘p- lab misollar kåltirish mumkin. Ayniqsa, 1939-yildan boshlanib, 1945-yilgacha davom etgan Ikkinchi jahon urushi paytida xalqimizning yuksak insoniy fazilatlari yana bir bor sinovdan o‘tadi. Sobiq SSSRning g‘arbiy o‘lkalaridagi butun-butun shahar va qishloqlar, mintaqalar urush olovi ichida qolib kåtadi. U yårlarda yashayotgan tinch aholi vakillari – bolalar, ayollar, kåksalar tåzlik bilan urush alangasi yåtib bormagan tinch o‘lkalarga ko‘chiriladi. Jumladan, bizning yurtimizga ham millionlab och-nahor, boshpanasiz, qarovsiz kishilar kåltiriladi. Xalqimiz o‘sha og‘ir davrda topgan bor-yo‘q boyligini frontga yuborib, qiyin ahvolda yashayotganiga qaramasdan, turli millat va din vakillaridan iborat ana shu odamlarni o‘z bag‘riga oladi. Ularga kiyim-kechak, boshpana båradi, o‘z nonini ular bilan baham ko‘radi. Bu haqiqiy insonparvarlik, bag‘rikånglik va måhr-oqibat namunasi edi. Biz el-yurtimizning bunday fazilatlari bilan har qancha faxrlansak arziydi. Xalqimizning ana shunday oliyjanob fazilatlari davlatimiz madhiyasida ham alohida ta’kidlangan: Bag‘rikång o‘zbåkning o‘chmas iymoni – Erkin, yosh avlodlar sånga zo‘r qanot. Istiqlol mash’ali, tinchlik posboni, Haqsåvar ona yurt, mangu bo‘l obod. 48 Bugungi kunda mamlakatimizda barcha diniy konfåssiyalar faoliyati uchun yåtarli shart-sharoitlar yaratilgan. Bu boradagi huquqiy asoslar O‘zbåkiston Konstitutsiyasida, «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi qonunda bålgilab bårilgan. Yurtimizda o‘ndan ziyod konfåssiyaga mansub diniy tashkilotlar mavjud. Mamlakatimizda turli millat va din vakillarining urf-odat hamda an’analari rivoji uchun qulay sharoitlar yaratilgani, dinning asl mohiyatini tushunishga yordam båradigan bilim, ma’rifat maskanlari, axborot manbalarining ko‘payib bora- yotgani ham dinlararo bag‘rikånglikning kuchayishiga asos bo‘l- moqda. Xulosa qilib aytganda, dinlararo bag‘rikånglik g‘oyasi inso- niyatning ma’rifiy asosda, o‘zaro hamjihat bo‘lib taraqqiy etish zaruratidan kålib chiqqan bo‘lib, u ezgulik yo‘lidagi hamkorlik barcha din vakillarining manfaatlariga mos ekanini anglashga va shu asosda harakat qilishga da’vat etadi. Aziz o‘quvchi, mana, milliy g‘oyamizning uzviy tarkibiy qismlarini tashkil etadigan muhim tushuncha va tamoyillar bilan ham qisqacha tanishdik. Shuni yodda tutingki, milliy g‘oya- mizda mujassam bo‘lgan buyuk maqsadlarni ro‘yobga chiqarish avvalambor jamiyatimiz va shu jamiyat a’zosi bo‘lgan har qaysi insonning ana shu maqsadlarni chuqur tushunib, ularni amalga oshirish yo‘lida sidqidildan mehnat qilishi, o‘qish va ishda faollik ko‘rsatib yashashiga bog‘liq. Shuning uchun milliy g‘oyamizning asosiy tushuncha va tamoyillarini shunchaki bilish bilan kifoya- lanib qolmasdan, ularni amalga oshirish uchun hissa qo‘shishga harakat qiling. Shunda siz, albatta, buyuk Vatanimizga munosib farzand bo‘lib voyaga yåtasiz, ko‘zlagan ezgu maqsadlaringizga erishasiz. Tolårantlik – bag‘rikånglik so‘zining ma’nodoshi bo‘lib, chidam, chidamlilik, toqat qilish, kångfå’llik degan mazmunda ishlatiladi. Diniy konfåssiya – muayyan dinga e’tiqod qiluvchi ki- shilar jamoasi. |
