Muqaddima

 
YOG‘DA ERIYDIGAN VITAM1NLAR 
Bu guruhdagi vitaminlar soni to'rtta: bular vitamin A, D, E va K. Bulardan vitamin A
?
D asosan hayvon mahsulotlarida va yog
‘
larida, vitamin E o
‘
simlik moylaryada, tuxum va 
ba‘zi o'simliklarning barglarida, vitamin К esa karam, pomidor va jigarda bo`ladi. 
Yog
‘
da eriydigan vitaminlarga bo`lgan kundalik ehtiyoj 1,5—10 mg. 
Vitamin A—retinol, ko
‘
ruv analizatori va ko'payish faodiyatiga o
‘
ziga xos ta‘sir 
ko
‘
rsatadi. Bu vitaminning vazifasi o
‘
sish va rivojlanishni ta‘minlashdan iborat Vitamin 
A yetishmovchiligi shabko
‘
rlikka va ko
‘
z soqqasi tuzilmalari shikastlanishiga olib boradi. 
Katta yoshli odam uchun kuniga 1,5 mg (500 halqaro birlik) retinol kifoya. 
Vitamin D—kal‘siferollar kalsiy va fosfor al- mashinuvini boshqarishda ishtirok etadi 
Bolalarda bu vitaminning yetishmovchligi raxitga olib keladi. Raxitda suyaklar hosil 
bo`lishi ularda kalsiy va fosfor miqdori kamayishi natijasida buziladi. Kundalik ehtiyoj 
2,5 mirogrammga (100 xalqaro birlik) teng. 
Vitamin E — tokoferol hujayralardagi yoglarning oksidlanishiga qarshi qobiliyatga 
ega, eritrotsitlarni gemolizdan saqlaydi. Yetishmovchiligida muskul zaifligi jinsiy 
faollikning susayishi kuzatiladi. Vitamin E ga bo`lgan kundalik ehtiyoj —10—12 mg. 
Vitamin К— filloxinonlar protrombin va boshqa qon ivish omillari sintezlanishida 
ishtirok etadi va qon ivishining mo
‘
tadil bo`lishiga ko'maklashadi. Yetishmovchiligi qon 
ivish vaqtining uzayishiga, hazm tizimi bo
‘
shlig
‘
iga va teri ostiga qon suyilishiga olib 
keladi. 
Yuqorida aytib o'tilgan chin vitaminlardan tashqari, bir guruh vitaminsimon moddalar 
tafovut qilinadi, Bioflavinoidlar, inozit, kamitin, lipoy, orat, pangam, paraminobenzoy 
kislotalar, metilmetionin, xolin shular jumlasidan. Vitaminsimon moddalar ham 
almashinuvning turli jihatlariga aralashadi, ular yetishmovchiligi ko
‘
pgina faoliyatlarnmg 
o'zgarishiga sabab bo`ladi