O‘zbekiston respublikasi maktab va maktabgacha ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi

a) b) v)
rasm.



rasm
13.12,a-rasmda tasvirlangan tor halqaning taqribiy yoyilmasini yasash uchun uni 12 teng bo‘lakka bo‘lib, bir bo‘lagining yoyilmasini yasaylik (13.12,b-rasm). Torning bu bo‘lagini tashqi chizilgan yordamchi silindrik sirt bilan almashtiramiz. Bunday silindrik sirt halqa bo‘lagining o‘rta meridiani yoki normal kesimi bo‘yicha urinadi. YOyilmani yasash uchun gorizontal vaziyatda a₀ to‘g‘ri chiziq o‘tkazamiz (13.12,b-rasm) va unga normal kesimning uzunligini o‘lchab qo‘yamiz.
Keyin bu to‘g‘ri chiziqda 1₀, 2₀, 3₀,... nuqtalarni belgilab, ular orqali a₀ to‘g‘ri chiziqda perpendikulyar qilib yordamchi silindrning yasovchilarini o‘tkazamiz. Bularga yasovchilarning uzunliklarini o‘lchab qo‘yamiz. Hosil bo‘lgan A₀, B₀, C₀,... nuqtalarni tekis egri chiziq bilan tutashtirib yoyilmani hosil qilamiz. Bu esa halqa 1/12 qismining yoyilmasi bo‘ladi.
Yordamchi konussimon sirtlar usuli. Bu usul bilan konturi egri chiziqli aylanish sirtlarining taqribiy yoyilmasi yasaladi. Berilgan sirt aylanish o‘qiga perpendikulyar tekisliklar bilan kesiladi.
Sirtning har bir bo‘lagi konussimon yoki silindrik sirtlarga approksimasiya qilinadi va bu sirtlarning yoyilmalari yasaladi. 13.13,a-rasmda Monj chizmasida berilgan aylanish sirtlari aylanish o‘qiga perpendikulyar tekisliklar bilan bir necha bo‘laklarga bo‘linadi. Bu bo‘laklar konussimon (I, II, III, IV, V , VI) va silindrik (VII) sirtlarga approksimasiya qilinadi.

a) b)
rasm

13.13,b-rasmda konussimon va silindrik sirtlarga approksimasiya qilingan sirt bo‘laklarining yoyilmalari ko‘rsatilgan.

XULOSA

Umumiy ko’rinish chizmasi buyumning konstruksiyasini ishlab bitirish, yig’uv chizma, uni yig’ish (tayyorlash) va nazorat qilish uchun mo’ljallangan.
Shuningdek yig’uv chizma bo’yicha buyumning konstruksiyasini va ishlash prinsipini o’rganiladi. Ekspluatatsiya jarayonida tartibga soladi, buyumni ish o’rniga o’rnatadi (montaj qiladi) va ularni tamirlaydi.
Sirtlarning yoyilmalarini byurolarda va o’quv jarayonida yig’ma birlikni chizmasi bo’yicha buyumning ishchi chizmasi bajariladi. korxonalarni texnik bo’limida undan ishlab chiqarishni tayyorlash, texnik xujjatlarni ishlov berish va tayyor mahsulotni nazorat va qabul qilish uchun foydalaniladi.
Yig'ish chizmasi bo'yicha qismlar va yig'ish birliklarining tayyor mahsulotga ulanishi aniqlandi.
Yig'ish chizmasi quyidagilarni o'z ichiga olishi kerak:
- ushbu chizma bo'yicha ulangan komponentlarning joylashishi va o'zaro bog'lanishi haqida tasavvur beradigan va yig'ish moslamasini yig'ish va boshqarish imkoniyatini ta'minlaydigan yig'ish birligining tasviri;
- ushbu yig'ish chizmasiga muvofiq bajarilishi yoki nazorat qilinishi kerak bo'lgan o'lchamlar, chegara og'ishlari va boshqa parametrlar va talablar;
- juftlikning tabiati va uni amalga oshirish usullari bo'yicha ko'rsatmalar;
- mahsulot tarkibiga kiradigan komponentlarning joylashuv raqamlari;
- mahsulotning umumiy o'lchamlari;
- o'rnatish, ulash va boshqa zarur mos yozuvlar o'lchamlari;
- mahsulotning texnik talablari va texnik tavsiflari.
Berilgan mavzuni o’quvchilarga o’rgatishda axborot texnologiyalaridan samarali foydalanish, innovatsion pedagogic texnologiyalarning mashg’ulot davomida qo’llanilishi mavzuni o’zlashtirish jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo’lgan muammo va kamchiliklarni sezilarli darajada kamayishiga olib keladi, hamda o’quvchilarning mavzuni o’zlashtirishlarida ijobiy ta’sirini ko’rsatadi