O’zbekiston Respublikasi Oliй va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Klassik elektron nazariya Om , Joul’ Lents qonunlarini tushuntirib berdi. Lekin bu nazariyaning bir kator kamchiliklari xam mavjud. formuladan chiqadiki, metallarning qarshiligi (ya’ni s ga teskari bo’lgan kattalik) T ning kvadrat ildizi bo’yicha ortishi kerak. (chunki, demak ) aslida n va l larning temperaturaga bog’lanishiga nazariyada xech qanday asos yuk. issiqlik xarakat tezligi . Demak, . Tajriba esa p~T ekanini ko’rsatadi, ya’ni ga nisbatan usish kattarok. Klassik nazariyaning ikkinchi qiyinchilikka uchragani shundan iboratki, elektron gazi qiymatga teng bo’lgan molyar issiqlik sig’imiga ega bo’lishi kerak. Bu qiymatni 3R ga teng bo’lgan panjara issiqlik sig’imiga qushsak metallning klagramm-atom issiqlik sig’imi uchun qiymatni olamiz. Shunday qilib, klassik elektron nazariyaga asosan metallning klogramm-atom issiqlik sig’imi dielektronikadan 1,5 marta ortiq bo’lishi kerak (dielektrikniki 3R ga teng, metalniki esa q4,5R chiqayapdi).

Aslida esa metallning issiqlik sig’imi nometallardan kup farq kilmaydi. Bunday mos kelmaslikni Kvant nazariyasi tushuntirib beradi. Lekin klassik nazariya xam kontsentratsiyasi kichik bo’lgan, masalan, Yarim o’tkazgichlar uchun uz kuchini saqlaydi. Klassik nazariya mavjud protsesslarni kvant nazariyasiga qaraganda soddaroq tushuntiradi. Shuning uchun Yarim o’tkazgichlarda klassik nazariyadan keng foydalaniladi.

Tok o’tishida himiyaviy o’zgarish yuz beradigan moddalar elektrolitlar deb ataladi. Bunday elektr toki ion o’tkazuvchanlikka ega bo’lgan suyuq o’tkazgichlar orqali o’tadi. Bularga misol qilib tuz, ishqor yoki kislotalarning suvdagi eritmalari olinadi. Elektrolitlarda tok tashuvchilar bo’lib molekulalari eritilgan modda eritmalarida dissotsiatsiyalana-digan (parchalanadigan) ionlar xizmat qiladi. Elektrolit orqali tok o’tishi elektrolitlarda elektrolitning tarkibiy qismlari ajralishi bilan kuzatiladi. Bu xodisaga elektroliz deyiladi.

Faradey 1836 yilda elektroliz qonunlarini tajriba orqali aniqladi.