O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politexnika instituti

Mavzu: Pul bozorida muvozanat.
Reja:
Kirish;

1. 
   Pulning nazariy asoslari;
   

1.1 Pul haqida tushuncha va pulning funksiyalari;
1.2 Pul agregatlari;
II. Pul bozori muvozanatnining tahlili;
2.1. Pulga talab nazariyalari;
2.2. Valyuta kursi;
III. Pul bozorida muvozanat;
3.1. Pul taklifi; Bank multiplikatori;
3.2. Pul taklifining kengaytirilgan modeli. Pul multiplikatori;
Xulosa;
Foydalanilgan adabiyotlar.

KIRISH
Barchamizga ma’lum bo’lganidek, bugun hayot tarzimizni pulsiz tasavvur qilishimiz umuman ilojsiz narsa hisoblanadi. Pul butun dunyo bo’yicha bozorlarni yurgazadigan, davlatlarni iqtisodiyotini hamda inson uchun zarur bo’lgan barcha narsalarga erishiah vositasi desam adashmagan bo’laman. Pullar asosan bozorlarda aylanadi. Aylanish jarayoni deyilganda, pul bir qo’ldan boshqasiga o’tishi nazarda tutiladi. Biz bu kurs ishimizda pul o’zi nima? pul bozorida muvozanat qanday shakllantiriladi?,pul agreagatlari va shunga yaqin mavzularda so’z olib boramiz. Pul bozoridagi muvozanat tushunchasini anglash uchun avvalo biz pul haqida tushunchaga ega bo’lishimiz kerak. Ya’ni pul nima?, uning qanday xususiyatlari bor? kabi savollarga javob topishimiz lozim. Bundan tashqari, pul bozorida muvozanatni ta’minlashda pul agregatlarining ham xissasi katta hisoblanadi.

Quyida pul agregatlari qisqacha ta’rif, uning xususiyatlari, turlari hamda bajaradigan vazifalarni haqida to’liq to’xtalib o’tamiz. Ta’kidlab o’tish joizki, pul bozorida muvozanatni ta’minlash uchun yuqoridagi keltirib o’tilganlargina emas balki yana bir nechta narsalar ro’l o’ynaydi. Bulardan eng birinchisi sifatida, pulga talab nazariyalarini keltirib o’tishimiz joiz bo’ladi. Pulga talab nazariyalari o’z navbatida ikki turga ajratiladi. Birinchisi pulga talabning keynscha nazariyasi, ikkinchisi esa pulga talabning klassik nazariyasi hisoblanadi. Quyida aynan shu nazariyalar asosida pulga bo’lgan talabani qanday darajada o’zgarishini ko’rib chiqamiz. Va bular asosida pulning bozorda hajmini o’rganamiz, bu esa bizga pulning hajmini nazorat qilishga yordam beradi. Shu bilan birga biz pul bozoriga ko’p miqdorda pul mablag’larlari chiqishini oldini olamiz. Bu esa bizga pul bozoridagi muvozanatni ta’minlashda katta yordam beradi. Bundan tashqari, quyida biz valyutalar kursi va pul-kredit siyosatiga ham to’xtalib o’tamiz. Chunki davlatning olib borayotgan pul-kredit siyosati o’z-o’zidan pul bozoriga ta’sir ko’rsatadi. Shuning uchun quyida pul-kredit siyosatining asosiy maqsadlari va ularni tashkillashtirish to’g’risida to’xtalib o’tamiz. Hammamizga ma’lumki, pul bilan bog’liq har qanday operatsiyalar o’tkazilayotganda albatta, bu yerda banklarni qandaydir miqdorda xissasi mavjud bo’ladi. Aynan shuning uchun quyida banklarning ishlash prinsiplari, vazifalari va uning foydali va zararli taraflari haqida so’z olib boramiz.

1.