O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti


Download 8.29 Kb.
Pdf ko'rish
bet20/39
Sana17.02.2017
Hajmi8.29 Kb.
#614
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   39

Nazorat  savolLari 
1.
 
Hozirgi davrda jahon iqtisodiy rivojining eng muhim o‗ziga xos xususiyati nimadan 
iborat? Jahon xo‗jaligining milliy iqtisodga ta‘siri qanday? 
2.
 
Jahon  hamjamiyati  mamlakatlarini  turkumlash  qanday  mezonlarga  asoslanadi? 
Ularni turkumlashga hozirgi davrda  yondashuvlarga asoslanib davlatlarning asosiy 
guruhlarini ajratib ko‗rsating. 
3.
 
Xalqaro Mehnat taqsimoti qanday tamoyillarga asoslanadi? Unda tabiiy sharoitdagi 
tafovutlar qanday rol o‗ynaydi? 
4.
 
Jahon  narxlari  qanday  qiymatga  asoslanadi?  Jahon  narxlariga  ta‘sir  ko‗rsatuvshi 
omillar tavsifini bering. 
5.
 
Xalqaro  iqtisodiy  munosabatlar  nima  uchun  turli  shakllarga  ega  bo‗ladi? Ularning 
asosiy shakllarini sanab ko‗rsating. 
6.
 
Jahon  infratuzilmasi tarkibiy  qismlarining tavsifini  bering  va  ularning  har  birining 
ahamiyatini ko‗rsating. 
7.
 
Xalqaro  Mehnat  taqsimotini  mutloq  va  qiyosiy  ustunlik  nazariyasidan  foydalanib 
tahlil qiling. qiyosiy ishlab chiqarish xarajatlari nima? 
8.
 
Xalqaro iqtisodiy munosabatlarni tartibga solishni nima zarur qilib qo‗yadi? 
9.
 
O‗zbekistonda tashqi iqtisodiy aloqalarning ustuvor yo‗nalishlarini ko‗rsating. 
Mustaqil ish mavzulari va topshiriqlari 
1.
 
Ishki va tashqi savdoning o‗xshashliklari nimadan iborat? Ularning farqi-shi?  
     Xalqaro savdo qanday ko‗rsatkishlar bilan tavsiflanadi? 
2.
 
Nima  uchun  xalqaro  savdoda  sun‘iy  to‗siqlar  mavjud  bo‗ladi?  Ularning  tavsifini 
bering. 
3.
 
Proteksionistik siyosatning ijobiy va salbiy tomonlari qanday? Ularni taqqoslang. 
4.
 
Xalqaro  savdoda  iqtisodiy  integratsiyaning  ahamiyati  qandayligi  va  unda 
O‗zbekistonning ishtirok etishi imkoniyatlarini aniqlang. 

 
 
122 
 
5.
 
Xalqaro  valyuta  tizimini  tushuntiring.  Har  bir  tizim  qanday  ustunlik  va 
kamshiliklarga ega? 
6.
 
Davlat  valyuta  kurslarini  barqarorlashtirish  uchun  qanday  usullardan  foydalanadi? 
Chet el valyutalariga talab va taklifga qanday omillar ta‘sir ko‗rsatadi? 
Tavsiya etiladigan adabiyotlar 
1.
 
Karimov  I.  Barcha  reja  va  dasturlarimiz  vatanimiz  taraqqiyotini  yuksaltirish, 
xalqimiz  farovonligini  oshirishga  xizmat  qiladi:  2010  yilda  mamlakatimizni  ijtimoiy-
iqtisodiy  rivojlantirish  yakunlari  va  2011  yilga  mo‗ljallangan  eng  muhim  ustuvor 
yo‗nalishlariga bag‗ishlangan O‗zR Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma‘ruza, 2011 
yil 21 yanv./I.A.Karimov.-T.: O‗zbekiston, 2011.- 37- bet.   
2.
 
Sh.Sh.Shodmonov,  U.V.G‗afurov,  G.T.Minavarova,  M.Sh.Xalilov.  «Iqtisodiyot 
nazariyasi»  fanidan  ta‘lim  texnologiyasi.  Uslubiy  qo‗llanma.  «Iqtisodiy  ta‘limda 
o‗qitish texnologiyalari» seriyasidan. – T.: TDIU, 2010, 329 bet. 
3.
 
Karimov  I.A.  Jahon  moliyaviy-iqtisodiy  inqirozi,  O‗zbekiston  sharoitida  uni 
bartaraf etishning yo‗llari va choralari. – T: O‗zbekiston, 2009. – 56 b. 
4.
 
Karimov  I.A.  Mamlakatimizni  modernizatsiya  qilish  va  yangilashni  izshil  davom 
ettirish – davr talabi. G‗G‗ Xalq so‗zi, 2009 yil 14 fevral. 
5.
 
Shodmonov Sh., G‗afurovU. Iqtisodiyot nazariyasi. - T.: «» nashriyoti, 2005 
6.
 
Bekmurodov  A.Sh.,  G‗afurovU.  O‗zbekistonda  iqtisodiyotni  liberallashtirish  va 
modernizatsiyalash:  natijalar  va  ustuvor  yo‗nalishlar.  O‗quv  qo‗llanma.  Toshkent.  – 
2008 y. 
7.
 
O‗zbekiston 
Respublikasi 
qonuni. 
Monopolistik 
faoliyatni 
belgilash 
to‗g‗risida.1996 yil 2 iyul, «Iqtisod va hisobot» 2-son, 1996, 24-25 betlar. 
8.
 
O‗zbekiston Respublikasi qonuni. Tabiiy monopoliyalar to‗g‗risida (yangi  tarriri). 
O‗zbekistonning yangi qonunlari. T-22., «Adolat», 2000. 
9.
 
Sh.Shodmonov,  T.Ziyaev,  M.YAxshieva  ―Iqtisodiyot  nazariyasi‖  fanidan  test  va 
savollar to‗plami, -T.: TDIU, 2005. 
10.
 
www.stat.uz 
11.
 
www.uza.u 
12.
 
www.seep.uz    
 
 
 
 

 
 
123 
 
IQTISODIYOT NAZARIYASI  FANIDAN 
TA‟LIM TEXNOLOGIYASI 
Kirish 
Uslubiy  qo`llanma  Toshkent  davlat  iqtisodiyot  universiteti  etakchi  professor-
o`qituvchilarining  ―Iqtisodiyot  nazariyasi‖  fanidan  ta‘lim  texnologiyasi‖  nomli  uslubiy 
qollanmasiga  tayangan  holda  yozilgan  bo`lib,  mazkur  qo`llanmadagi  ta‘lim  texnologiyalari, 
ularni  qo`llash  bo`yicha  uslubiy  tavsiyalar  to`la  inobatga  olingan
5
.  Shuningdek,  qo`llanmani 
tayyorlashda  ma‘ruza  va  seminar  mashgulotlari  texnologiyalarini  ishlab  chiqish  usul  va 
vositalari,  ularning  muhim  belgilaridan  iborat  ta‘limni  texnologiyalash  qoidalarini  hisobga 
olgan  holda,  fanning  predmeti  va  asosiy  vazifalari,  fanni  ToshDShIda  o`qitish  xususiyatlari 
e‘tiborga  olingan,  hamda  mualliflarning  o`quv-pedagogik  va  ilmiy-uslubiy  tajribalaridan 
foydalanilgan. 
―Iqtisodiyot  nazariya‖  fanini  o`qitish  ta‘lim  texnologiyasi,  o`qituvchidan  talab  qilinadigan 
puxta ilmiy-nazariy bilimga ega bo`lish va pedagogik-tarbiyaviy malakani kuchaytirib borish 
mas‘uliyatini  pasaytirmaydi,  balki,  talabalarga  mavzularning  asosiy  materiallarini  qisqa  va 
tushunarli  tilda  etkazib  berishga,  bilim,  Ma‘lumot  va  axborotlarni  qiyoslash,  guruhlash, 
ta‘riflash  orqali  talabalarning  iqtisodiy  idrok  va  tafakkur  jarayonini  jadallashtirishga  xizmat 
qiladi.  Albatta,  ―Iqtisodiyot  nazariyasi‖  fanini  chuqur  o`zlashtirish,  fanning  asosiy 
masalalarini  talabalarga  tushuntirish    uchun  16-18  ta  ma‘ruza  mashguloti  etarli 
hisoblanmaydi,  18  ta  seminar  mashgulotlarida  mavzularning  ko`p  qirralarini  qamrab  olish 
qiyin  kechadi.  Shu munosabat  bilan mazkur ta‘lim texnologiyalari  fan predmetining muhim 
jihatlarini  sodda  shaklda  muammoli  tarzda  etkazishga  yo`nalgan  bo`lib,  talabalarni  iqtisodiy 
bilimlarni puxta egallashga ragbatlantiradi.     
                                                           
5
  Sh.Sh.Shodmonov,  U.V.G‘afurov,  G.T.Minavarova,  M.Sh.Xalilov.  «Iqtisodiyot  nazariyasi»  fanidan  ta‘lim 
texnologiyasi.  Uslubiy  qo‘llanma.  «Iqtisodiy  ta‘limda  o‘qitish  texnologiyalari»  seriyasidan.  –  T.:  TDIU,  2011, 
329 bet. 
 

 
 
124 
 
M U N D A R I J A 
T|r 
Kirish 
 
 
«Iqtisodiyot nazariyasi» oquv fani boyicha ta‟lim 
texnologiyasining konseptual asoslari 
 
 
Ma‟ruza va seminar mashgulotlarida O‟qitish texnologiyasi 
 
1-mavzu 
Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti  va vazifalari 
 
1.1. 
Kirish, vizual ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
1.2. 
Bilimlarni chuqurlashtirish va kengaytirish boyicha seminar 
mashgulotini O‘qitish texnologiyasi: 
 
2-mavzu. 
Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari 
 
2.1. 
Axborot-ma‘ruza, birgalikda oqish usuli va ―B.B.B‖ jadvali grafik 
organayzeridan foydalangan holda otiladigan ma‘ruza vositasida 
O‘qitish texnologiyasi 
 
2.2. 
Bilimlarni  chuqurlashtirish  va  kengaytirish  boyicha  muammoli  seminar 
orqali O‘qitish texnologiyasi 
 
3-mavzu. 
Tovar-pul 
munosabatlari 
rivojlanishi 
va 
bozor 
munosabatlarining shakllanishi 
 
3.1. 
Vizual ma‘ruza, ikki tomonlama tahlilga asoslangan ma‘ruzani O‘qitish 
texnologiyasi 
 
3.2. 
Mustaqil ishlash konikmalarini hosil qilishga yonaltirilgan muammoli 
seminar orqali O‘qitish texnologiyasi 
 
4-mavzu. 
Bozor  iqtisodiyoti  mazmuni  va  unga  o`tishning  O`zbekistondagi 
xususiyatlari 
 
4.1. 
Axborot,  vizual  ma‘ruza,  ―Insert‖,  ―Venna‖  diagrammasi  texnikasini 
qollagan holda ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
4.2. 
Muammoli  masalalarni  hal  etish  va  bilimlarni  chuqurlashtirish 
konikmalarni  rivojlantirishga  yonaltirilgan  seminar  orqali  O‘qitish 
texnologiyasi 
 
5-mavzu. 
Talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati 
 
5.1. 
Axborot,  vizual  ma‘ruza,  aniq  holatlarni  echishga  asoslangan  ma‘ruza 
yordamida O‘qitish texnologiyasi 
 
5.2. 
Seminar-munozara orqali O‘qitish texnologiyasi 
 
6-mavzu. 
Raqobat va monopoliya 
 
6.1. 
Vizual, axborot ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
6.2. 
Seminar-munozarani O‘qitish texnologiyasi 
 
7-mavzu. 
Agrar munosabatlar va agrosanoat majmuasi 
 
7.1. 
Talabalar bilan hamkorlikda binar ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
7.2. 
Muammoli seminarni O‘qitish texnologiyasi 
 
8-mavzu. 
Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy o`lchamlari.  
 
8.1. 
Axborot  ma‘ruzasi,  ―birgalikda  organish‖  usuli  va  ―B.B.B‖  grafik 
organayzer  jadvalidan  foydalangan  holda  ma‘ruzani  O‘qitish 
texnologiyasi 
 
8.2. 
Bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish boyicha muammoli 
seminarni O‘qitish texnologiyasi 
 
9-mavzu. 
Yalpi talab va yalpi taklif 
 
9.1. 
Axborot,  vizual  ma‘ruza,  ―B.B.B‖  texnikasidan  foydalangan  holda 
ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
9.2. 
Bilimlarni chuqurlashtirish va kengaytirish hamda muammoli 
masalalarni hal etish konikmasini rivojlantirish boyicha seminar-
munozarani O‘qitish texnologiyasi 
 

 
 
125 
 
10-mavzu. 
Iste‟mol, jamgarish va investisiyalar 
 
10.1. 
Muammoli ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
10.2. 
Muammoli  vazifani  echish  boyicha  bilimni  mustahkamlash  va 
kengaytirish seminarini O‘qitish texnologiyasi 
 
11-mavzu. 
Iqtisodiy osish, milliy iqtisodiyotning nisbatlari va muvozanati 
 
11.1. 
Birgalikda oqish va muammoli masalalarni echish usullaridan 
foydalangan holda vizual ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
11.2. 
Muammoli seminarni O‘qitish texnologiyasi 
 
12-mavzu. 
Iqtisodiyotning siklligi va makroiqtisodiy beqarorlik 
 
12.1. 
Vizual ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
12.2. 
Muammoli seminar asosida O‘qitish texnologiyasi 
 
13-mavzu. 
Moli ya, moliya tizi mining mo h iyati va vazifalari   
 
13.1. 
Binar ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
13.2. 
Bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish boyicha amaliy mashgulot 
 
14-mavzu. 
Pul va pul-kredit tizimi  
 
14.1. 
Vizual ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
14.2. 
Seminar-munozarali O‘qitish texnologiyasi 
 
15-mavzu. 
Bozor munosabatlarini tartibga solishda davlatning iqtisodiy roli 
 
15.1. 
Munozara-ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
15.2. 
Muammoli seminarni O‘qitish texnologiyasi 
 
15.2. 
Bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish boyicha amaliy mashgulot 
 
16-mavzu. 
Jahon 
xo`jaligi 
va 
O`zbekistonning 
jahon 
hamjamiyatiga 
integratsilashuvi 
 
16.1. 
Insert, mutaxassis bilan otkaziladigan ma‘ruzani O‘qitish texnologiyasi 
 
16.2. 
YAkuniy seminar-munozarani O‘qitish texnologiyasi 
 
 
XULOSA 
 
 
ILOVALAR 
 
 

 
 
126 
 
 “IQTISODIYOT NAZARIYASI” 
FANIDAN TA‟LIM TEXNOLOGIYASINING 
KONSEPTUAL ASOSLARI 
1.
 
«Iqtisodiyot nazariyasi» fanining dolzarbligi va ahamiyati 
Ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanishning  hozirgi  bosqichida  bozor  qonuniyatlariga  asoslangan 
milliy  xo`jalik  qaror  topmoqda  va  uning  institusional  jihatlari  takomillashmoqda. 
Transformasiya  jarayonlarida  milliy  iqtisodiyot  barpo  bo`lishi  va  uning  jahon  xo`jaligiga 
qo`shilishi  o`ziga  xos  yangi  tendensiyalarni  yuzaga  chiqaradi  va  muayyan  qonuniyatlar 
shakllanadi. O`zbekistonda ham boshqa qator davlatlar kabi resurslardan oqilona foydalanish, 
cheklangan  zahiralardan  yuqori  samara  olish,  aholi  turmush  darajasini  yuksaltirish,  milliy 
ishlab chiqarishning raqobatbardoshligini oshirish yo`nalishlarida islohotlar olib borilmoqda. 
Fanning  asosiy  maqsadi  talabalarga  iqtisodiy  qonuniyatlar,  tendensiyalar  mohiyatini 
tushuntirish, iqtisodiy nazariyalar, g`oyalar va yondoshuvlar evolyusiyasini aniq tushunchalar 
orqali  singdirish,  ijtimoiy-iqtisodiy  taraqqiyotning  umumiqtisodiy  nazariya  doirasidagi 
ustuvor yo`nalishlarini o`rgatishdan iborat. Ushbu maqsadga erishishda iqtisodiyot nazariyasi 
predmetini  chuqur  o`rganish,  barcha  jamiyatlarga  xos  bo`lgan  nazariyalar,  umumiy 
qonuniyatlardan  xabardor  bo`lish,  nazariy  yondoshuvlarning  amaliy  jihatlarini  ilg`ab  olish, 
bozor iqtisodiyoti rivojlanishining global va lokal masalalarini tushunish muhim ilmiy-amaliy 
ahamiyat  kasb  etadi  va  ushbu  fanni  o`rganishning  dolzarbligini  ko`rsatadi.  ―Iqtisodiyot 
nazariyasi‖  har  qanday  jamiyat  ijtimoiy-iqtisodiy  va  siyosiy    barqarorligi  va  farovonligi, 
uning  globallashuv  shart-sharoitlaridagi  faoliyati,  axborotlashuv  darajasi  qanday  bo`lishidan 
qat‘iy  nazar  iqtisodiy  tafakkur  tarzini  kengaytirishda  nazariy-ilmiy  va  uslubiy  asos  bo`lib 
xizmat  qilaveradi.  Ushbu  fanning  ob‘ekti  kengayadi,  predmeti  toraymaydi.  Shu  nuqtai 
nazardan qaraganda, iqtisodiyot nazariyasi umumiqtisodiy rivojlanish qonuniyatlarini nazariy 
jihatdan  tadqiq  etadi,  turli  jamiyatlarda  namoyon  bo`lish  xususiyatlarini  aniqlaydi,  yangi 
tushunchalar  va  atamalarning  ishlab  chiqilishida  salmoqli  rol  o`ynaydi,  qolaversa,  boshqa 
iqtisodiy fanlar uchun uslubiy-nazariy ishlanmalarni, yondoshuvlarni, g`oyalarni taqdim etadi. 
Shuning uchun bu fanni o`rganishning ilmiy-amaliy ahamiyati ham yuqori hisoblanadi. 
2. «Iqtisodiyot nazariyasi» fanidan ma‟ruza va seminar mashg`ulotlari mavzularining 
soatlar bo`yicha taqsimoti jadvali 
 
№ 
 
Mavzularning nomi 
Auditoriya soatlari 
Jami 
ma‘ruza  seminar 

Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti, usullari va vazifalari 




Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari 




Tovar-pul 
munosabatlari 
rivojlanishi 
va 
ularning 
iqtisodiy 
taraqqiyotdagi o`rni 




Bozor  iqtisodiyoti  mazmuni  va  unga  o`tishning  O‗zbekistondagi 
xususiyatlari 




Talab va taklif qonuni 




Raqobat va bozor narxlarining shakllanishi 




Bozor iqtisodiyoti sharoitida pul-kredit tizimi 




Agrar munosabatlar va agrosanoat majmuasi 




Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy o‗lchamlari. 



10 
YAlpi talab va yalpi taklif 



11 
Iste‘mol, jamgarish va investisiyalar 



12 
Iqtisodiy o‗sish, va milliy boylik 



13 
Iqtisodiyotning siklligi va makroiqtisodiy barqarorlik 



14 
M o l i ya ,   m o l i ya   t i z i mi n i n g  mo h i ya t i   v a   va z i fa l a r i  



15 
Banklar  va bank tizimi. 



16 
Bozor munosabatlarini tartibga solish, davlatning iqtisodiy roli 



17 
Jahon xojaligi va uning rivojlanish xususiyatlari 



 
Jami 
34 
36 
70 
 

 
 
127 
 
Ma‟ruza mashg`ulotini tashkil etishning shakl va xususiyatlari 
№ 
Ma‟ruza 
shakllari 
O`ziga xos tavsiflovchi xususiyatlari 
 
1. 
Kirish 
ma‘ruzasi 
 
Fan  to`g`risida  yaxlit  tasavvur  hamda  ma‘lum  yo`nalishlar  beradi. 
Pedagogik  vazifasi:  o`quvchini  ushbu  fanning  vazifalari  va  maqsadi 
bilan  tanishtirish,  kasbiy  tayyorgarlik  tizimida  uning  o`rni  va  rolini 
belgilash,  kursning  qisqacha  sharhini  berish,  fanning  yutuqlari  va 
taniqli  olimlar  nomlari  bilan  tanishtirib,  kelajakdagi  izlanishlarning 
yo`nalishini  belgilash,  tavsiya  qilingan  o`quv-uslubiy  adabiyotlar 
tahlilini  berish,  hisobot  va  baholashning  muddatlari  va  shakllarini 
belgilash. 
2. 
Ma‘ruza 
axborot 
Ma‘ruzaning  odatdagi  an‘anaviy  turi.  Pedagogik  vazifasi:  o`quv 
ma‘lumotlarini bayon qilish va tushuntirish. 
3. 
Sharhlovchi 
ma‘ruza 
 
Bayon qilinayotgan nazariy fikrlarning o`zagini, ilmiy tushunchalar va 
butun  kurs  yoki  bo`limlarining  konseptual  asosini  tashkil  etadi. 
Pedagogik  vazifasi:  ilmiy  bilimlarni  tizimlashtirishni  amalga  oshirish, 
fanlarning o`zaro aloqadorligini ochish. 
4. 
Muammoli 
ma‘ruza 
 
YAngi bilimlar qo`yilgan savol, masala, holatning muammoliligi orqali 
beriladi.  Bunda  o`quvchining  o`qituvchi  bilan  birgalikdagi  bilish 
jarayoni  ilmiy  izlanishga  yaqinlashadi.  Pedagogik  vazifasi:  yangi 
o`quv  axborotining  mazmunini  ochish,  muammoni  qo`yish  va  uni 
echimini topishni tashkil qilish, hozirgi zamon nuqtai nazarlarini tahlil 
qilish. 
5. 
Vizual 
ma‘ruza 
 
Ma‘ruzaning mazkur shakli vizual materiallarni namoyish etish hamda 
ularga  aniq  va  qisqa  sharhlar  berishga  qaratilgan.  Pedagogik  vazifasi
yangi  o`quv  ma‘lumotlarini  o`qitishning  texnik  vositalari  va  audio, 
videotexnika yordamida berish. 
6. 
Avvaldan 
rejalashtirilgan 
xatoli ma‘ruza 
 
Xatolarni  izlashga  mo`ljallangan  mazmuni  va  uslubiyatida,  ma‘ruza 
oxirida  tinglovchilar  tashxisi  o`tkaziladi  va  qilingan  xatolar 
tekshiriladi. Pedagogik vazifasi: yangi materiallar mazmunini yoritish, 
berilgan 
ma‘lumotni 
doimiy 
nazorat 
qilishga 
talabalarni 
rag`batlantirish.  
7. 
Ma‘ruza 
konferensiya 
 
Avvaldan  qo`yilgan  muammo  va  dokladlar  tizimi  (5-10  minut)dan 
iborat  ilmiy-amaliy  dars  sifatida  o`quv  dasturi  chegarasida  o`tiladi. 
Dokladlar  birgalikda  muammoni  har  tomonlama  yoritishga  qaratilishi 
kerak.  Mashg`ulot  oxirida  o`qituvchi  mustaqil  ishlar  va  talabalarning 
ma‘ruzalarga  yakun  yasab,  to`ldirib,  aniqlashtirib  xulosa  qiladi. 
Pedagogik vazifasi: yangi o`quv ma‘lumotning mazmunini yoritish. 
8. 
Maslahat 
ma‘ruza 
 
Turli  ssenariylar  yordamida  o`tishi  mumkin.  Masalan,  1)  «Savol-
javob»  -  ma‘ruzachi  tomonidan  butun  kurs  bo`yicha  yoki  alohida 
bo`lim bo`yicha savollarga javob beriladi. 2) «Savol-javob-diskussiya» 
- izlanishga imkon beradi. Pedagogik vazifasi: yangi o`quv ma‘lumotni 
o`zlashtirishga qaratilgan. 
 

 
 
128 
 
 “IQTISODIYOT NAZARIYASI” FANIDAN 
MA‟RUZA VA SEMINAR MAShG`ULOTLARIDA 
O`QITISh TEXNOLOGIYASI 
Ma‟ruza mashgulotining texnologik kartasi  
Bosqichlar, 
vaqti 
Faoliyat mazmuni 
O‟qituvchi 
talaba 
1-bosqich. 
Kirish  
(10 min.) 
1.1. Mavzu, uning maqsadi, oquv mashgulotidan 
kutilayotgan natijalar ma‘lum qilinadi. 
 
1.1. Eshitadi, yozib 
oladi. 
 
 
 
2-bosqich. 
Asosiy 
(55 min.) 
2.1.  Talabalarning  akademik  lisey  yoki  kasb-hunar 
kollejida olgan iqtisodiy bilimlarini sinash bo`yicha 
savol-javob 
otkazadi(1-ilova). 
Ulardan 
iqtisodiyotga  oid  qanday  muammolar  va  masalalar 
qiziqtirishini so`raydi.  
2.2.  Vizual  materiallardan  foydalangan  holda 
ma‘ruzaning  asosiy  qismini  bayon  etishda  davom 
etadi; 
asosiy 
iqtisodiy 
tushunchalar 
va 
kategoriyalar,  qonunlar  va  tendensiyalar  to`grisida 
ilmiy-nazariy ma‘lumot beradi(2-3-ilovalar). 
2.1. Eshitadi. 
Navbat  bilan  bir-  birini 
takrorlamay 
atamalarni 
aytadi.O‗ylaydi, 
savollarga javob beradi.  
2.2. 
Asosiy 
iqtisodiy 
tushunchalar 
va 
kategoriyalar, 
qonunlar 
va 
tendensiyalar 
mazmuni  muhokamasida 
1-Mavzu. «Iqtisodiyot nazariyasi» fanining predmeti va vazifalari 
Ma‟ruza mashgulotining O‟qitish texnologiyasi 
Vaqti: 2 soat  
Talabalar soni: 45-50 nafar 
Oquv mashgulotining 
shakli  
Kirish, vizual ma‘ruza 
Ma‟ruza 
mashgulotining rejasi 
1. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti. 
2. Iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar. 
3. Iqtisodiy hodisa va jarayonlarni ilmiy bilishning 
asosiy usullari. 
4. Iqtisodiyot nazariyasi fanining vazifalari va boshqa 
fanlar bilan ozaro bogliqligi. 
Oquv mashgulotining asosiy maqsadi: 
 ―Iqtisodiyot  nazariyasi‖  fanining  predmeti  va  bilish  usullari,  fanning  asosiy  qonun  va 
kategoriyalari,  boshqa  fanlar  bilan  aloqasi  togrisida  bilimlarni  shakllantirish  hamda  tasavvur 
hosil qilish. 
Pedagogik vazifalar: 
- iqtisodiyot nazariyasi tushunchasi va 
fanning predmetini tushuntirish; 
- iqtisodiyotning bosh masalasini 
tavsiflash; 
- iqtisodiy qonunlar va kategoriyalarni 
guruhlash; 
- ilmiy bilish usullarini izohlash 
va boshqa fanlar bilan uzviy bogliqligi 
boyicha tasavvur hosil qilish. 
Oquv faoliyatining natijalari: 
Talaba: 
- fanining predmeti togrisida tushunchaga ega 
boladi; 
- iqtisodiy qonunlarning mohiyatini bilib oladi
tushunchalarning ilmiy mazmunini va amaliy 
ahamiyatini idrok etadi; 
- iqtisodiyotning bosh masalasini tushunib oladi, 
unga ta‘rif bera oladi; 
- ilmiy bilishning asosiy usullariga misollar keltira 
oladi; 
- fanning boshqa iqtisodiy fanlar tizimidagi ornini 
aniqlay oladi, ahamiyatini tavsiflaydi. 
O„qitish uslubi va texnikasi 
Vizual ma‘ruza, blis-sorov, bayon qilish, klaster.  
O„qitish vositalari 
Ma‘ruzalar matni, tarqatma materiallar. 
O„qitish shakli  
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash. 
O„qitish shart-sharoiti  
Proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya 

 
 
129 
 
2.3.  Fanning  boshqa  iqtisodiy  fanlar  bilan  
bogliqligini batafsil tushuntiradi.  
qatnashadi. 
Ilmiy 
ta‘riflarni  yozib  oladi, 
misollar keltiradi.  
2.3. Eslab qoladi va  
yozib oladi.  
 
 
3-bosqich. 
YAkuniy 
(15 min.) 
3.1.  Mavzuga  yakun  yasaydi  va  talabalar  e‘tiborini 
asosiy  xulosalarga  qaratadi.    Faol  ishtirok  etgan 
talabalarni alohida ta‘kidlaydi. 
3.2.  Mustaqil  ishlash  uchun  bir  nechta  iqtisodiy 
atama  va  tushunchalarga  klaster  tuzishni  hamda 
seminar  mashg`uloti  rejasiga  tayyorlanishni  vazifa 
qilib beradi, baholaydi. 
3.1. Eshitadi, 
aniqlashtiradi. 
3.2. Topshiriqni yozib 
oladi. 
1-ilova 
Download 8.29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling