O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

(IV) Qatorli o'zgarmas qiymat.
“Kopgina belgili” o'zgarmas qiymatlar qatorli o'zgarmas qiymatlar kabi qayta ishlanadi. Ular ikkilangan qo'shtirnoq ichiga olingan noldan katta miqdordagi belgilar orasidagi ketma-ketlikni namyish qiladi. Misol uchun, quyida berilgan ketma-ketlik: "JBD" 4 baytni oladi, chunki bu ketma-ketlik oxiriga qator oxirini belgilaydigan "\0” maxsus belgi qo'shiladi. Ta’kidlash kerakki, —\0” bu bittali harf- raqamli belgidir. Shunday qilib "JBD" xotirada aslida —JBD\0” kabi tasvirlanadi, ya‘ni ajratish belgisi oxirida saqlangan.
Eslatma: mul’tibelgili belgili o'zgarmas qiymatlar butun son (bo ’sh joyni kiriting) kabi qayta ishlanadi, va bu o'zgarmas qiymatlarning qiymati qayta ishlashga bog’liq bo ’ladi, bunda, CHAR turidagi massivlar qatorli o'zgarmas qiymatlarni saqlash uchun ishlatilishini e’tiborga olish kerak. Massiv - statik bo ’gan bir jinsli elementlarning to ’plamidir. Bu to ’g’risida batafsilroq 9- bobda beilgan.
Belgili o'zgarmas qiymatlar
Belgili o'zgarmas qiymat - o'zgaruvchi nom bilan taqdim etilgan kabi tasvirlanadigan o'zgarmas qiymatdir . O'zgaruvchidan farqli o'laroq, o'zgaruvchi aniqlangandan keyin, uning qiymatini o'zgartirilish mumkin emas. C++da, belgili o'zgarmas qiymatni ikkita usul bilan yaratishingiz mumkin:

1. 
   O'zgarmas qiymatning spetsifikatorini ishlatib
   

C++ da, o'zgarmas qiymatni biz o'zgarmas qiymatli ifodada ishlatishimiz mumkin. Misol uchun,
const int SIZE = 20;
char string [SIZE];
Agar biz faqat o'zgarmas qiymatning faqat bitta modifikatoridan foydalanayotgan bo'lsak, u indamaslik bo'yicha berilgan intervalda qiymatni qabul qiladi. Misol uchun, o'zgarmas qiymat bildiradi.
Eslatma: boshqaruvchi ketma-ketlik bitta belgini tasvirlaydi va, oqibatda, xotirada bir bayrni egallaydi.
SIZE = 20;
const int SIZE = 20;
Bu usulni ishlatganda, xatolarni bartaraf etishdan iborat bo'lgan, bir necha afzalliklar bor. Eng katta farq shundaki, bu o'zgarmas qiymatda turi bor, va kompilyator uni turiga mos ravishda qayta ishlashi mumkin.
Eslatma: Belgili o'zgarmas qiymatlar dasturni ishlashi davomida o'zgartirilishi mumkin emas. Agar, masalan, siz RAZMER ni o'zgartirmoqchi bo’lsangiz, siz kodni o'zgartirishingiz va qayta kompilyatsiya qilishingiz kerak.

2. 
   Enum kalit so'zi yordamida butun sonli o'zgarmas qiymatlarni aniqlash.
   

C++da, ENUM ni ishlatib, butun sonli o'zgarmas qiymatlarga nomlarni berish mumkin. Misol uchun,
enum {red, blue, green, white, black};
Bu, qizil, ko'k, yashil, oq va qora ranglarni butun sonli o'zgarmas qiymatlarga mos ravishda 0,1,2,3 va 4 qiymatlar aniqlaydi. Bu:
const red = 0; const blue = 1; const green = 2; const white = 3; const black = 4;
Yuqoridagi har bir ro'yxatda sanab o'tilgan o'zgarmas qiymatlar butun sonli qiymatidir. Agar Siz ularni boshqacha ko'rsatmasangiz, birinchi o'zgarmas qiymat 0 qiymatga ega bo'ladi, qolganlari esa shu joydan sanab o'tiladigan qiymatlarni qabul qiladi. Har qanday o'zgarmas qiymat o'zining qiymati bilan aniqlanishi mumkindir, ammo, aniqlanmaganlari uchun esa keyingi qiymatlar bilan hisoblanishi mumkindir. Misol uchun,
enum {red = 100, blue, green = 500, white, black = 700};
Bu e‘lonni ishlatib, qizil rangda 100 qiymat bo'ladi; ko'kda 101 qiymati; yashil rangda 500 qiymati; oq rangda 501 qiymati qora rangda 700 qiymati qiymat bo'ladi.