Perforatsiya turlari Reja: Quduqlarni perforatsiya qilish texnikasi Quduqlarni torpedali perforatsiya qilish

Quduqlarni torpedali perforatsiya qilish
Torpedali perforatorlar kabel orqali tushiriladigan va diametri 22 mm li portlovchi snaryadlar otadigan aparatlar bilan amalga oshiriladi.
Ichki PM zaryadi bitta snaryad uchun 5 g teng. Aparat ikkita seksiyadan tashkil topgan bo‘lib, har biri ikkitadan gorizontal stvolga ega. Snaryad qiya turdagi detonator bilan jihozlangan. Snaryadni tuxtash vaqtida ichki zaryadning portlashi sodir bo‘ladi va atrofidagi tog‘ jinslarining silkilanishiga olib keladi. Kameradagi PM ning massasi – 27 g ni tashkil qiladi. Sinov natijalarida shuni kursatadiki kanallarning chuqurligi 100-160 mm, diametri esa – 22 mm ni tashkil qiladi. Filtratsiya yulining 1 m uzunligi turtta teshikga bulinib ketadi, chunki torpedli perforatsiyada bir ыismi himoya tizmasining teshib utish uchun ishlatiladi. Uqli va torpedali perforatsiya chegaralangan holatda qullaniladi, ya’ni kuproq kumulyativ perforatsiya qo‘llanilmoqda
K umulyativ perforatsiya
Kumulyativ perforatsiya – uq yoki snaryad qatnashmaydigan perforator bilan otish orqali amalga oshiriladi.
Tusiqni teshish fokuslashgan portlash hisobiga amalga oshiriladi. Bu kabi fokuslashish portlovchi moddaning sirt tuzilining oxiri tuzilishi bilan asoslangan, u yupqa metall (qalinligi 0,6 mm li mis list) bilan qoplangan. Ingichka gaz oqimi kurinishidagi portlash energiyasi – mahsuloti qoplamadan utib kanal ochadi.
Kumulyativ oqimning bosh qismi 6-8 km/s tezlikka erishadi va tusiqqa 0,15-0,3 mln MPa bosim hosil qiladi. Kmulyativ zaryad bilan otish tusiqda chuqurligi 350 mm ni tashkil qiluvchi perforatsiya kanalini va urta qismlarining diametri 8-14 mm li perforatsiya kanallarini hosil qiladi.
Hamma kumulyativ perforatorlarda gorizontal joylashgan zaryadga ega bulib va ular korpusli va korpussiz turlariga bulinadi.
Korpusli perforatorlar zaryadsizlantirilgandan sung ham kup marotaba ishlatsa buladi. Korpussiz perfoatorni esa bir marta ishlatiladi. Korpusli perforatorning ham bir marta ishlatiladigan turi ishlab chiqarilgan bulib , uning korpusi yupqa metalldan ishlangan va bu qobiq faqatgina quduqqa perforatorni tushirishda zaryadlarni zichlangan holatda ushlab turish uchun xizmat qiladi. Peforatorlar kabel bilan (uta kichik ulchamli, NKQ lari ichidan va NKQ lar bilan tushiriladigan perforatorlar ham mavjud) quduqqa tushiriladi.Bu kab perforatorlarda portlash jarayoni elektr impulsi bilan emas, balki NKQ orqali portlash porsheni kabi ishlovchi rezin shar tashlash orqali amalga oshiriladi. Kumulyativ zaryadning bir donasi uchun PM ning massasi 25-50 g ni tashkil qiladi.
Kumulyativ perforator bilan ochiladigan intervalning maksimal qalinligi 30 m, torpedali bilan – 1 m, uqli bilan - 2,5 m gacha buladi.
Korpusli perforatorlar bir martalik utshirish bilan 3,5 m intervalni ochadi, korpusli bir martalik perforatorlar esa -10 m gacha, korpussiz yoki lentali bilan 30 m gacha ochadi.

3-rasm. Korpusli kumulyativli perforator PK105DU:
1-portlatuvchi patron; 2-shnur; 3- zaryad; 4-elektr utkazgich
L enatli perforator korpusli perforatorga nisbatan engil, ularning qo‘llanilishi quduq tubi bosimi va harorati bilan chegaralanadi, ya’ni portlovchi patron va detonirlovchi shnur quduq suyuqligi uzaro ta’sirda bo‘ladi.
Lentali perforatorlarda zaryadlar zich berkitilgan shisha chashkaga urnatilgan, qaysiki oxirida yuk osilgan pulat lenta teshiglariga joylashtirilgan bo‘ladi. Gryand shaklida kabelda tushiriladi. Porlashdan sung lenta uncha zarar etmaydi, lekin uni qayta foydalanib bo‘lmaydi.
Korpussiz perfaratorning kamchigi – ishlamay qolganinini kuzatib bulmaydi, bu kabi nosozliklarni korpusli perfaratorlarda quduqdan kutargandan so‘ng kurish imkonini beradi.
4- rasm. Lentali kumulyativli perforator PKS105:
KN - kabelnыy nakonechnik; 1- perforator boshchasi; 2 – po‘lat lenta; 3- shnur; 4 - zaryad; 5 - portlovchi patron; 6 - yuk.

5-rasm. Perforatorlarning teshib utish qobilyati: a – kumulyativnaya (PK-103); b –uqli (PVK-80); v – torpedali; g – qum-suyuqlik oqimi bilan teshish.
(1- himoya tizmasi; 2-sement halqa; 3 – tog‘ jinsi).