Qadimgi rim tilshunosligi vakillarining qarashlari edi


Download 30.52 Kb.
bet2/2
Sana18.06.2023
Hajmi30.52 Kb.
#1586965
1   2
Qadimgi Rim tarixixining asosii manbalari .
Q uldorlik davlatlari orasida It tarkib topib miloddan avvalgi II asr o'rtalaridan butun O'rta dengiz atroflarida hukmronlikni qilgan kiritgan davlat Rim davlati nomi bilan qurollanadi. Bu davlat Birta Shahar - Rim Polisi asotsid pullik bulib , qayin butun italiyaliklar Oʻrta yer dengizi afrophydagi Ulkalarni , Yakin wa O'rta Shark , Shimoli Afrika Yevropa kata kismini uziga Busundirdi . Miloddan oldingi I va miloddan oldingi II asrlar Davomid uning chegaralari garbda Pyrenees yarim orolidan Sharkda Caspian buylarigacha , Shimolda ingliz orollaridan Janubda Qultigigacha bulgan kuch Quvonchli uz ichiga olar edi . Boo davlat katta kuldorlik Saltanatiga aylanib , carib 500 yil vafot etgan Kurgan .
Rim davlatida kulchilik munosabatlari bekiyos darazada tarak kilib , uning klassik darazhasigacha etgan . Dunyoning biror mamlakatida kullarni kestik ezish wa ularga shavkatsizlarcha munosabate Rimdagidek bulmagan .
Zamon jim bilan kuldorlik huzhaliga wa kulchilik tysimiga mulk Izhtimoiy munosabatlar hham o'z o'lish yashab bulgan , natizada qudratli saltanat quladi .
Boshka kuldorlik davlatlaridan farqli shunday Rim kuldorlik bosim tarixini o'rganish haqida boo aloqadorlik pullik bwlishi , rivozhlanishi wa halokatga uchrash jarayonlarini bir davlat kiyofacida vaqt mumkin .
Yana Rim tarhini o'rganish haqida kullar mehnati va erkin kishilar mehnati samaralaridan bahramand bulib uziga haws madaniyat ajoyiblik , boo madaniyatdan kalitlar zamonlarda butun Dunyo xalqlari hom ba hramand bHilganliklarini bilib olamis .
kadimgi Rim tarixini kuyidagi davrlarga bulib Xrganiladi .
1. Podsholik davri . Miloddan oldingi 509-yilgacha bulgan zamon .
2. Dauri Respublikasi . Boo zamon miloddan oldingi 509-miloddan oldingi 30-yilgacha davom etadi etgan .
3. Dauri imperiyasi . Miloddan oldingi 30 yildan ohanglar 476-yilgacha davom etadi etgan .
Dabrini imperiyasi uzini 284 yildan tegishli Dominat boskichiga alohida . _
kadimgi Italiya Apennines yarim oroli , Sitsiliya, Korsika, Sardiniya va bosh maida orollarny uz ichiga olgan mamlakatdir . Uni shimol tomonidan Alp tog'lari o'rab turadi . Yarim orolni sharkdan Adriatik, Janubdan Ionia, garbdan Tirren dengizlari youtube turadi . Dengiz kirgoklarida kemalar tuxtashi uchun kulai buxtalar bor. Italiya inson hujalik faoliati uchun kulai bulgan yagonalik wa unumdo erlar kwp .
kadimgi yunonlar yarim orolning janubiga kelganlarida boo erda ozukabop o't , o'simlik wa qurt molyarlash kwpligini kurib hayratga tushganlar . shunday uchun ular yarim orolning Janubium kismini "Italiya" - " buzoklar mamlakati ", deb atagan ekanlar . Yarim orol kadimda kalin o'rmonzorlar bilan coplanib , yerda eman, qayragoch, qayin bark , wa kashtan bosh darakhtlar osib , yotgan . kadimgi Rimda Azaldan tomonidan olma , anor wa bosh mewali darakhtlar ham yaxshi mewa bergan .
kadimgi Rimning Hayvonot dunyosi Urta Europanikiga ohshash bwlib , at erda bugu, tog eskisi , yovvoyi chechka , yovvoyi mushuk , ayiq , buri , tulki , maida yirtichlar , sudralib yuruvchilar , parrandalar kw p bulgan . Yarim orol wa dengizlarda baliklar va har xil Dengiz Hayvonlari Serob bulgan .
Apennin orollari jarim _ _ boiliklari ham kwp _ bulgan . Un erdan wa orolardan oltin , kumush , temir wa sog'indim , turli rangdagi marmartoshlar qolib chikarilgan . Yarim orolning Janubidagi Sitsiliya Orolining iqlimi issik bolib , o'simliklar olamiga boydir .
Apennin yarim orolining kulai geograf muhiti juda kadim zamonlardayok ibtidoy odamlarning diqqat etiborini uziga tortgan . Arxeolog olimlar Apennine yarim orolidan kadimgi tosh asriga mansub odamlarning makonlari , mehnat qurollari , gor devorlaridan esa kadimgi loyqa topganlar . Aini yarim oroldan 80-100 min _ yillar mu kaddam yashagan kadimgi odamlarning bosh suyagi va mehnat kurollari ham topilgan . Ular asosan termachilik va qo'y iti bilan shugullanganlar. Neolit davriga kelib italy va orollarda aholi koʻpayadi unda . Boo davrga kelib Odamlar Gorlarni Tark etib , chailalarda yashaganlar , birinchi marta chervachilik . _ _ _ _ _
Miloddan avvalgi III ming yilliqda Italiya aholisi misdan , II ming yilliqda zhezdan va II ming yilliklash ohirida - men aralashaman yilliklash keyin tomonidan temir kurolardan foidalan unda . Temir qurollardan foidalanish qishloq hujaling rivojig kata ta'sir kursatgan .
Miloddan avvalgi men aralashaman yillikda Italiya etrusk, ligur , lotin , venet, osc , va samniy (samnit) kabi turli kabilalar yashar edilar .
Ligurlar wa etrusklar mamlakatning kadimgi kabilalaridan bwlib , ular Italianing shimol i- garbiy tomonlarida yashaganlar . Mamlakatning shimoliy sharki Chekkasida venetlar , uning janubi bilan Sitsiliya orolis italiyalik kabilalar yashaganlar . Aini Paytda Yarim Orolda lotin kabilalari ham yashaganlar . Ular yashagan zhoy Lacia deb atalgan . Laciaga yondosh Tekiligida kampaniyasi oxlar yashaganlar .
Miloddan avvalgi II ming yilliqdan tomonidan Juno Dengizchilari Apenin yarim oroli va sicily oroli sohillariga kelib o'rnasha boshlaganlar . kadimgi rivoyatlarga kwra , Krit podshosi Minos Sicilyada halok bulgan ekan . Sitsilyada sikanlar , elimlar , Korsikada wa sardiniya sardlar yashaganlar .
kadimgi Rim tarixini o'rganish uchun asosii manbalar rome tarixichilarning tarichius asarlarini , arxeolog tadkikotlar ma'lumotlari , van numizmatika epigrafiyasi ma'lumotlaridir .
Rim matbuoti miloddan oldingi II asrdan keyin , o'rta er dengizi buylaridagi qudratli davlatga ailangan zamondan tomonidan Rimda unonlar ta'siri kuchaigan . Junon tili, fani wa madaniyati Rimga ta'sir qila . _
Rimning shunga o'xshash tarixichilar yilnomachilar bo'lib , uyg'ondi wa tadbirlar tarzid kalendar yozib borilgan . Boo ish bilan miloddan oldingi VI-V asrlardan tomonidan fastlar-ibodathonalarning bosh kohinlari shugullanib borganlar . Dustlabki yilnomalar miloddan oldingi 390-yilda Rimga gallar huzhumi wa istilosi vaktida yuk kilib yuborilgan .
Kalitlar zamonlarda haqida yilnomalarni miloddan avwalgi 130 yil Publius tashkil etgan tuplanib , nashr kilinib , " Buyuk yilnomalar » deb ataldi .
Miloddan oldingi III-II asrlardagi yilnomachilarni tarichida katta yilnomachilar deb atash rasm bwlib , Ciceronning aitishicha : “ular pussy kilib sayohat bayotning birdan-bir fasilati deb bilib , faqat kunlar , kishilar , wokea wa yuz bergan _ qo'shilish kursatib yozganlar , holos ".
Katta yilnomachilarning eng mashhuri Quintus Fabius Piktordir . U miloddan oldingi III asr ochirida yashab , asari “ Yilnomalar ” va Juno tilida yozgan . asarda Italiya qo'shilish pullik bulishidan ular uchun , puni urushigacha bulgan Rim tarixi bayon Keelingan .
Lotin tilidagi birinchi tarichius asarni esa Mark Porcius Kato ( miloddan oldingi 234-149 yillar ) nomlanib , unda “Italy va Ispaniyadagi ajoyib kuringan vokealarni “ yozgan . Kato hakida Tsitseron: “ Junoston wa rim tarixida u bilmagan Biron bir wokeani topish kiin ' deb yozgan edi .
Miloddan oldingi II asrning 30 yillaridan Rim respublikasida " yangi " yoki " kichik " yilnomachilar _ deb atalgan Muallilar - Lucius Caelius , Antipater , Sempronius Azellionlarning asarlari pullik bezori .
Rim respublikasi davrining uzb qir tarixichilardan biri , miloddan Avvalgi II Asrning uchun yarmida umumiy _ _ tarikh " asarining " muallifi Polibidir . asarda miloddan avwalgi 264-146 yillarda manbalarni sinxronlash qilgan , boshqargan geograf holati va iclimini o'rgangan . Polibiy tarix Chinakam vokealarni isoxlashga va boo vocalarning foyda tarakkiyot yulini haqida imkon bor , yani Tarix “Nasihat Berishi ”, “ Urgatishi ” Mumkin , Amaliy Zhihatdan Foidali ko'tarilish mumkin deb faraz kiladi .
Miloddan oldingi I asr respublikachi kulashlar wa imperatorlik karor cho'kmoq davridir . Davlat chayqalish U qilishingiz keskin kurashlar Sharoitida yuz bergan . Boo davr manbalari shu zamonda yashagan Mark Tullius Tsitseron, Gay Yuliy Tsezar, Gay Salustiylarning asarlaridir . Catton wa Warronlarning asarlari esa italiya qishloq xujaligini o'ganishda yordam . _
Rim imperiyasi davri wa Dominat davri tarixini o'rganishda , Valeriy Paterkul , Kornelius Tacitus, Suetonius Tinchlik , Kassius Dio , Ammianus Marcellin , Strabon , Katta Plinylar yaratgan asarlar asosii manbalar bulib hizchmat kiladi .
Adabiyotlar:


1. S.Usmonov. Umumiy tilshunoslik. T., 1972.
2. V.I.Koduxov. Obshee yazkoznanie. M., 1974.
3. N.A.Kondrashov. Istoriya lingvisticheskix ucheniy.
M.,1979.
4. Ya.V.Loya. Istoriya lingvisticheskix ucheniy. M., 1968.
5. T.A.Amirova, B.A.Olxovikov, Yu.V.Rojdestvenskiy.
Ocherki po istorii lingvistiki. M., 1975.
6. Rasulov R. Umumiy tilshunoslik. 1-qism. –T., 2005.
Download 30.52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling