Taqdimot mavzu: Iqtisodiy tahlilning metodi va unda qo’llaniladigan usullar

Moliyaviy tahlil metodining yana bir o‘ziga xos tomoni o‘rganilayotgan ko‘rsatkichlarni o‘zaro ta’sirini va bog‘liqligini aniq hisoblab ko‘rsatib berishdir.

Xulosa qilib aytish mumkinki, tahlil metodining muhim xususiyati o‘rganiladigan muayyan iqtisodiy ko‘rsatkich alohida tarzda, boshqa omillardan ajratilgan holda tahlil qilinmaydi. Ularning o‘zaro bog‘liqligi doimo e’tiborda tutiladi.

Tahlilning usullari to‘g‘ri tanlansa, ulardan ilmiy, ijodiy foydalanilsa, tahlil muvaffaqiyatli chiqadi. Bu esa o‘rganilayotgan obyektga dialektik yondashuvni talab etadi.

Tahlilning usullari to‘g‘ri tanlansa, ulardan ilmiy, ijodiy foydalanilsa, tahlil muvaffaqiyatli chiqadi. Bu esa o‘rganilayotgan obyektga dialektik yondashuvni talab etadi.

Tahlil qilishda dialektik usuldan foydalanish, korxona xo‘jalik faoliyatini o‘rganib chiqishda barcha bog‘liq tomonlarini hisobga olinishini talab etadi.

Moliyaviy tahlilning o‘ziga xos xususiyatlarida moliyaviy analitiklar quyidagi muhim jihatlarga ahamiyat berishlari lozim:

- operatsion jarayonning tashkil etilishiga;

- naqd mablag‘larning harakatiga;

- boshqaruvning maqsadliligiga;

- tarmoq risklarini baholashga;

- bozorni o‘rganishga;

- faoliyat ko‘lamini o‘rganishga;

- yuridik maqomini o‘rganishga.

Moliyaviy tahlilda qo’llaniladigan usullar

An’anaviy usullar
taqqoslash,
balans,
o‘rtacha miqdorlar,
zanjirli almashtirish,
indeks, farqli,
nisbiy ko‘rsatkichli
Iqtsodiy matematik
integral,
chiziqli va chiziqsiz dasturlash,
nazariy o‘yin,
korrelyatsiya va regretsiya,
determinant,
logarifm

Tahlilning asosiy (umumiy) usullari sifatida quyidagilarni tarkiblash lozim:

Tahlilning asosiy (umumiy) usullari sifatida quyidagilarni tarkiblash lozim:

Taqqoslash usuli. Taqqoslash – tahlilda eng ko‘p qo‘llaniladigan usul hisoblanadi. Uning gorizontal, vertikal, trendli usullari tarkiblanadi. Amalda taqqoslashning muhim shartlariga amal etish talab etiladi. Ular qatoriga o‘lchov birligi (hajm, qiymat, miqdor ko‘rsatkichlar), davriy oraliqlari, faoliyat shakli, ishlab chiqarish sharoitlari, ishbilarmonlik muhiti bir xilligi, hisob-kitoblarning metodik jihatdan yagonaligini kiritish mumkin.