Tarix-7 2017.(Uzb). indd

6-§. VIZANTIYA: G‘ARB VA SHARQ
ORASIDA
Impåriyaning tàshkil tîpishi. Vizantiya – Rim imperiyasi 
vorisi bo‘lib, imperiyaning sharqiy hududlarida vujudga kelgani 
uchun u Sharqiy Rim imperiyasi deb ham ataladi. Vizanti-
yaga ham Yevropa, ham Osiyo hududlari kirganligi bois uni 
G‘arb va Sharq orasidagi mamlakat deyish ham mumkin.
Ma’lumki, Impåràtîr Feîdosiy 
ning o‘g‘il 
làri 395-yil-
da Rim im 
påriyasini ikki mustàqil dàvlàtgà: G‘àrbiy Rim 
impåriyasi – pîytàõti Rim và Sharqiy Rim impåriyasi 
(Vizàntiya) – pîytàõti Kînstàn tinîpîlgà bo‘lib îlishàdi. 
Kîn 
stàntinîpîl shàhri o‘rnidàgi yunonlarning Megara 
shahri koloniyasi Vizàntiy nîmi 
dàn ko‘pinchà Vizàntiya 
dåb ham atashgan.
19-rasm. Otton I 
rafiqasi bilan

---

30
I BOB. O‘RTA ASRLARNING ILK DAVRI
Vizàntiya tàrkibigà Bîlqîn yarimîrîli, Kichik Îsiyo, 
Kàvkàz, Suriya, Fàlàstin, Misr, shuningdek, Krit va Kiðr 
îrîllàri kirgàn.
Sharqiy Rim imperiyasida yunon 
lar son jihatidan ko‘p 
bo‘lganidan davrlar o‘tib, yunon tili lotin tilini surib chi-
qarib, davlat tiliga aylanadi.
Sharqiy Rim imperiyasi aholi-
sini yevropaliklar grek (yu non) lar 
deyishgan. Lekin imperiya fuqaro-
lari o‘zlarini rimliklar (yunoncha, 
romeylar), davlatlarini esa Rim 
(Ro 
mey) imperiyasi deb hisoblash-
gan. Ularni Sharq xalqlari ham 
rimliklar deb bilishgan.
Vizàntiyadà qulchilik sàq 
lànib 
qîlsà-dà, àhîlining kàttà qismini erkin dåhqînlàr tàshkil 
eti 
shi, sun’iy sug‘îrishgà àsîs 
làn 
gàn sårmàhsul zirîàtchilik-
ning bo‘lishi uning iqti 
sîdiy bàrqàrîrligini ta’minlàgan. 
Shu 
ning uchun impåriyadà VI àsr 
dà hàm Kînstàntinîpîl,