Tasdiqlayman” O‘quv ishlari bo‘yicha direktor o‘rinbosari

Nazorat uchun savol va topshiriqlar:
1.Tafakkur haqida tushuncha bering.
2. Tafakkurning nerv-fiziologik jarayonlari?
3. Tafakkur turlari.Tafakkur jarayonlari?
4.Tafakkurning mantiqiy shakllari?
5. Intellekt va kreativlk haqida tushuncha?


10-Mavzu: Hissiyot va iroda
Mavzu rejasi:
1.Emotsiya haqida tushuncha.Hissiy holatlarning nerv-fiziologik asoslari.
2.Emotsiya nazariyalari.Hissiy holatlar.
3. Iroda haqida umumiy tushuncha
4.Irodaviy harakatlarning sifatlari
5.Irodaviy harakatlarning qonuniyatlari


Tayanch tushunchalar: Tuyg‘u, kayfiyat, affekt, ehtiros, ruhlanish, emosiya, stress, stenik astenik. Tuygu - shasxning ahvolini ifodalovchi kechinma. Kayfiyat - ma’lum muddatli emotsional holat. Affekt - qisqa muddatli kuchli emotsional holat. Extiros - sababga asoslangan tarzda kayfiyatning o‘zgarishi.Ruhlanish - kayfiyatning ijobiy tomonga o‘zgarishi. Emotsiya - kuchli ruhiy holatga berilish.
Hissiyot yoki tuyg‘u - emotsiya haqida tushuncha. Hissiyotning nerv-fiziologik asoslari.
Hissiyot deb tashqi olamdagi narsa va hodisalarga nisbatan bo‘lgan munosabatlarimizning va bu munosabatlarimizdan hosil bo‘ladigan ichki kechinmalarimizning ongimizda aks ettirilishiga aytiladi.
Hissiyotlar, odatda, juft-juft bo‘lib uchraydi. Masalan, yoqimli-yoqimsiz, xush-noxush, xursand-xafa, shodlik- g‘azab, muhabbat-nafrat kabi.
Hissiyot boshqa hamma psixik jarayonlar kabi bosh miya po‘sti qismining faoliyati bilan bog‘liqdir. Bosh miya hissiyotlarning kuchini va barqarorligini idora qilib turadi. Hissiyotlar boshqa psixik jarayonlardan farq qila o‘laroq bosh miya po‘stining faoliyatidan tashqari organizmning ichki a’zolari faoliyati bilan ham bog‘liqdir. Boshqacha qilib aytganda, hissiyotlar vegetativ nerv sistemasining faoliyati bilan bog‘liqdir. Hissiyot vegetativ nerv sistemasi orqali boshqariladigan ichki a’zolarining faoliyati bilan bog‘liq bo‘lsa ham bari bir bosh miya po‘sti orqali idora qilinadi.
Odamda har turli hissiy holatlar bo‘lishi mumkin. Bunga sabab hissiyotlarning turlicha tezlik bilan yuzaga kelishi va ma’lum muddat davomida saqlanib turishidir. Ana shu jihatdan olganda odamda bir necha hissiy holatlarni farqlash mumkin. Hissiyotlarnint tezligi, ko‘chi, barqaror yoki beqarorligi va chuqurligi nuqtai nazaridan emotsional holatlar quyidagi turlarga bo‘linadi:
Kayfiyat