3.Nazariy tadqiqot.
Nazariy tadqiqot fundamental ilm-fanning tadqiq qilinayotgan ob`ektga qo`llaniladigan, matematika apparati, nazariy mexanika va boshqa fanlar yordamida olingan yangi, xali ma`lum bo`lmagan, qonuniyatlarini taxlil va sintez qilishdan iborat. Nazariy tadqiqotning maqsadi kuzatiladigan xodisalarni, ularning aloqalarini to`liqroq umumlashtirish, ishchi farazdan iloji boricha ko`proq natija olishdir. Boshqacharog`i esa qabul qilingan farazni rivojlantiradi va tekshirilayotgan muammo nazariyasini ishlab chiqishga olib keladi, ya`ni shu muammo chegarasida ilmiy umumlashtirilgan bilimlar sistemasiga olib keladi. Bu nazariya o`rganilayotgan muammo bo`yicha xodisalar faktlarini tushintira olish, oldindan aytish qobiliyatiga ega bo`lish kerak va bu yerda xal qiluvchi faktor bo`lib amaliyot kriteriyasi qo`yiladi.
4. Amaliy tadqiqot.
Tajriba yoki qo`yilgan ilmiy amaliyot- ilmiy tadqiqotning texnik jixatdan eng murakkab va katta mexnat-talab etadi. U tadqiqotning xarakteri va uning birin ketinligi bilan bog`likdir. Bu xolda tajriba nazariy tadqiqot natijalarini tasdiqlaydi, ba`zan esa rad qiladi. Ammo tadqiqot tartibi o`zgacha bo`ladi. Tajriba nazariydan oldin bajariladi. Bu yetarlicha nazariy tadqiq natijalari bo`lmaganda izlanuvchi tadqiqot uchun xarakterlidir.
5. Natijalarni taxlil qilish, solishtirish.
Nazariy va tajribaviy tadqiqot natijalari taxlili va solishtirilishi ilgari surilgan farazni tasdiqlaydi. Teskari bo`lishi xam mumkin.
6. Oxirgi xulosalar.
Bu etapda tadqiqotning natijalari o`tkaziladi, ya`ni olingan natijalar va ularning qo`yilgan masala bilan mosligi ifodalanadi. Faqat nazariy uchun bu oxirgi etap bo`ladi. Texnikada ko`pincha yana bir etap paydo bo`ladi.
7. Natijalari o`zlashtirish.
Bu etap olingan natijalarni sanoat o`zlashtirishga tayyorlash, joriy qilishni texnologik yoki konstruktorlik printsiplarini ishlab chiqish. Bunda ko`pincha tadqiqot muallifi ishtirok etishga to`g`ri keladi. Chunki u ko`pincha sof muxandislik masala ramkasiga sig`masligi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
