Tilshunoslikka kirish fanining predmeti

NUTQ MEXANIZMLARI ing. mechanism of speech, nem. Mehanismen der Rede, 
Sprechmehanismen, rus. mehanizmi rechi. Nutqning shakllanishi va riv ojlani-
shi uchun zarur bölgan vositalar, asoslar, qismlar, ichki tuzilish. Nutqning 
fiziologik, psixologik, lingvistik mexanizmlari mavjud.
FIZIOLOGIK MEXANIZMLAR ing. physiological mechanisms, nem. Physiolo-
gische Mehanismen, rus. fiziologicheskiye mehanizmi. Nutqning shakllanishi 
va sodir bölishida ishtirok etadigan a’zolar, nutq organlari. 
PSIXOLOGIK MEXANIZMLAR ing. psychological mechanisms, nem. Psycholo-
gische Mehanismen, rus. psihologicheskiye mexanizmi. Nutqning shakllan i-
shi va sodir bölishida ishtirok etadigan ruhiy holat va jarayonlar: diqqat, 
sezgi, idrok, hotira, tafakkur, oldindan faraz qilish va boshqalar. 
LINGVISTIK MEXANIZMLAR ing. linguistical mechanisms, nem. Linguistische 
Mehanismen, rus. lingvisticheskiye mexanizmi. Nutqning shakllanishi va 
sodir bölishida ishtirok etadigan lingvistik birliklar: tovush, bög’in, söz, söz 
birikmalari va matn. 
RETSEPTIV MEXANIZMLAR axborotni idrok qilish jarayonida xizmat qilad igan 
mexanizmlar.
REPRODUKTIV MEXANIZMLAR axborotni uzatish jarayonida xizmat qilad igan 
mexanizmlar. 
NUTQNI IDROK QILISH ing. perseption of speech, nem. Wahrnehmung der Rede, 
rus. vospriyatiye rechi. Og’zaki yoki yozma shakldagi nutqni esh itish yoki 
körish a’zolari yordamida qabul qilish: tinglab tushunish va öqish. 
FIKRNI SHAKLLANTIRISH ing. formation of idea, nem. Formierung des Gedank-
ens, der Idee, der Absicht; Gestaltung des Vorhabens, der Idee, rus. formi-
rovaniye misli. Biror narsa, kimsa haqida öy, hayolni, taklif, maslahatni, ni-
yat, maqsadni, tushuncha, dunyoqarashni, maslakni ma’lum shaklga 
keltirish, hosil qilish, vujudga keltirish.