Turkm dili-7 2017. indd

nji gönükme. Habary dürli söz toparyndan getirip, özüňizden bäş sany sözlem düzüň we depderiňize göçüriň. Habaryň haýsy söz toparyndan ýasalandygyny aýdyň.

• 
  Dursun, sen näme üçin geldiň(?)⁵
  
• 
  Seni alyp gitmek üçin.
  
• 
  Men nä ýüz bilen baraýyn, men ömürlik maýyp (…)⁵ men (…)⁵
  
• 
  Diýme şu sözi. Men ýörite³ şonuň üçin yzyňdan çykdym, bütin Daşkente sorag salyp, seni tapmadym. Seniň üçin, meniň ar(-)⁵namysym üçin, iliň üçin, ýurduň üçin aýaksyz galdyň, şol sebäpli hem men seni öňk..den iki esse artyk söýýärin.
  

ýörite mümkin bütin gündiz

§ 17. EÝE BILEN HABARYŇ YLALAŞYGY

Eýe bilen habar, esasan, sanda we ýöňkemede ylalaşýar. Eýe bolup gelen söz haýsy sanda we ýöňkemede gelse, ha- bar hem şol sanda we ýöňkemede gelip, baş agzalar özara ylalaşýar.
Meselem:
Men ir bilen geldim.
Bu sözlemiň eýesiniň menlik ýöňkemäniň birligi- ni aňladýan men söz bolany sebäpli, onuň habary-da şol ýöňkemäniň birlik sanynda gelipdir, ýagny eýe we habar sanda hem-de ýöňkemede ylalaşypdyrlar.
Käbir sözlemde eýe bilen habar diňe sanda ylalaşýar. Meselem:
Okuwçylar pökgi oýnaýarlar.

Eýe bilen habaryň sanda ylalaşmasy olluk ýöňkemede berk däldir, ýagny olar sanda ylalaşman hem bilerler.

Meselem:
Bizde meşhur türkmen halylary öňdürilýär.
Habar işligiň mälim geljek zamanyndan ýa-da işligiň hökmanlyk şekilinden bolanda hem ol eýe bilen sanda we ýöňkemede ylalaşmaýar.
Meselem:
Men (biz)
Sen (siz) aljak (almaly) Ol (olar)
Habar sypatlardan, bar, ýok, az, köp ýaly sözlerden bolanda-da sözlemiň eýesi bilen sanda ylalaşman biler.
Meselem:
Okuwçylaryň hasyl ýygymynda zähmet çekişle- ri göwnejaý. Siziň obaňyzda pälwanlar köp. Zalda dürli ýurtlardan gelen wekiller bar.

82.