Я ш и «китоб дунёси» газет аси кутубхонаси


 Францияиипг собик, мустамлакаси. 1960 йилдаи мустак,ил


Download 4.94 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/48
Sana31.10.2023
Hajmi4.94 Mb.
#1736253
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   48
Францияиипг собик, мустамлакаси. 1960 йилдаи мустак,ил 
давлат.


сабаб ам р этаман, илм олгани П ари ж томон ЙОД 
оласан. Узингга хам маълумки, бу ок, танлилар домм 
чунтакларидаги би р парча хужжагни пеша к,йЛ
1
И
бечора кора танлиларни лакиллатишади.
Маду Тугилиб усган гушасини тарк этаётганидД 
мехрибон Керика холанинг парвариши-ю, айнщЩ 
у тухфа этган к,адрли совгасидан махрум булаётга^^ 
дан хомуш тортди. Устига-устак, узи хуш курмай, 
ган ж аноб Бонфиснииг хам рох булиши уни батам 
ташвишга солди. Бу мугомбир француз йил давол 
да негрлардан умарган олтинларни Францияга 
шиб чарчамасди.
Бу саф ар унга бахтли бодалигининг аянчли якуп 
топиши булди.
Маду нихоят, Парижга егиб келди ва жаноб Мр- 
ронвал гимназиясига укишга кирди. Бадавлат кирои 
углининг ушбу даргохда тахсил олиши, гимназия 
довругани кукларга кутаришини тасаввур килган жа­
ноб Моронвал Мадуни кучок, очиб кутиб олди. Жаноб 
Моронвал у билан тез-тез кунгилочар жойлар — театр 
ва хиёбонларга бориб турар, аммо унинг илм олиши- 
га унчалик хам ахамият бермас эди.
Кунларнинг бирида ж аноб Бонфис Маду тахсил 
олаётган гимназияга таш риф буюрди. У Дагомея- 
дан нохуш хабар олиб кел ганди. У келтир ran хабар га 
кура Мадунинг отаси к,ушни давлат томонидан асир 
олинган ва энди у ортик, кирол эм ас эди.
Орадан би р меча ойлар утди. Мадунинг уциши 
хамда кундалик сарф-харажатлари учун ж аноб М о­
ронвал хисобига келиб тушадиган туловлар буткул 
тухтаб колди. И л ож сиз к,олган Маду энди жаноб 
М оронвал хонадонида хизматкорлик кила бошла­
ди. Кичик Маду ж аноб М оронвал уйида тиним бил- 
мас, хизматлари эвазига эса факат дакки эшитарди. 
Унинг учун П ари ж осм они кундан-кунга тундлашиб


liopap, корли об-хавоси эса борган сари унга азоб бе- 
рар эди.
"Ох,
Керика, холажоним Кери ка, каерлардасан?" - 
кпби сунгсиз саволлар Мадунинг хаёлида кеча-кун- 
дуз тинмасдан айланарди. Келиб би р курсанг эди, 
улар сенииг кичик шахзодаигни не куйларга солиш- 
моада. Бу азобларни сен тасаввурингга хам сигдира 
олмайсан.
Дархакикат, кичик шахзоданинг качонлардир 
зебу зар билан безатилган ш охона камзули урнини 
жулдур либослар, илгари тановул килган тансик 
гаомлари урнини эса Маду б и р вак,глар, хатто уз 
итларига хам раво курмайдиган ёвгон эгаллади. Боз 
усгига у еган калтакларнинг хисоби йук эди. Энди 
Маду хужайини билан илгаригидек ёнма-ён эмас, 
балки хизматкор кулларга хос тарзда унинг ортидан 
vh
ка дам нарида колиб ю рарди. Об-хаво нечоглик 
совук булмасин, бечора Маду хафтада икки марота- 
ба озик-овкат харид килиш учун шахарга чикар эди. 
Бир неча ойлар илгари оиласи багрида бахтли бола- 
лик гашгини сураётган болакай, бугун эса оч-нахор, 
сонукдан кал гираб, кулида катта сават билан П ариж
кучаларини париш он кезар эди.
Маду — киролнинг угли эди!


Михаил ЗОШ ЧЕН К О, 
рус ёзувчиси
КУЛФАТ
Гнилие Прудки к,ишлогилик Егор Ивапич, фами- 
лияси Глотов, от оламам, деб икки йил пул йивди. 
Кррни туйиб овк,ат емади, тамаки чекишни ташла- 
ди, 
кулбола
арокнинг эса таъмипи хам унутди. Яъни 
худди пичок, билан кесиб ташлагаидай. Егор Ива- 
нични улдирса хам унинг мазасини эслай олмайди- 
гап булиб к,олди.
Бир-бир албагта, уни ёдига туширгиси келарди. 
Аммо эркаклиги тутиб кетиб, иродасини мустахкам- 
ларди. Отнинг к,анчалик зарурлигиии эса айтиш- 
нинг хам хожати йук,.
"Аввал отии олай, - деб уйларди, - ушанда ичар- 
ман. Хотиржам булинглар".
Бу дехкон боласи икки йил маблаг жамгарди 
ва учинчи йилга утганда сармоясини санаб чиади 
хамда йул га чик,ишга тараддуд куришга киришди.
Энди кетаман, деб турганда эса цушни к,ишлок,- 
дан бир одам Егор Иваничнинг олдига келиб, узи- 
нинг отини согиб олишни таклиф килди. Лекин 
Егор Иванич бу таклифни рад этди. Хатто чучиб хам 
кетди.

Йук, йук, отахон! - деди у. - Мен икки йил 
емай-ичмай пул йиццаиман - от сотиб оламан, деб. 
Энди эса тусагдан - "м а, ол отии". Буни харид деб 
хам булмайди... Йук;, мени куркитмай к,уяк.ол, биро- 
дар. Яхшиси, шахарга борам аи. Шунда хаммаси чи- 
накамига булади.


Нихдят, Егор Иванич йулга отланди. Пулини 
найтава орасига тикиб, этигини кийди, таёк,ни ку­
лига олди ва жунади.
Бозорда эса Егор Иванич дархол битта отни ёк,ти- 
риб колди.
Бу оддий дездон оти эди. К^орни ута шишган
ранги мавхумрок - куригаи лой ва гунг тусида.
Сотувчи унинг ёнида турар ва узини отини сотиб 
олишлари ёки сотиб олмасликлари кизиктирмаёт- 
гаидай килиб курсатарди.
Егор Иванич оёгани этик ичида кимирлатди, 
пулни пайпаслаб курди ва отга мех;р билан бокар- 
кан, шундай деди:
- Бу канакаси, азизим, отни нима дейди, сотамиз- 
ми ёки йукми?
- Отними? - писанд килмай савол берди сотувчи. - 
Майли, сотармиз х;ам. Албатта, сотаман.
Егор Иванич узини отта эх,тиёжи йук килиб кур- 
сатмокчи эди, би рок чидаб ггуролмадй ва юз-к^зи 
кулиб, шундай деди:
- Азизим, от менга шундай зарурки... Сув ва ха- 
водай. Камина, азизим, уни сотиб олиш учун уч йил 
похол кавшади. От менга ута зарур... Бирок огнинг 
нархи канча? Факат келиштириброк айт.
Сотувчи батсидщ айтди, Егор Иванич эса бу иарх 
узил-кесил эмаслишни билганидан олди-согди кои- 
даларига биноан ба^сга киришмади. У отни куздан 
кечиришга тушди. Туйкусдан жопиворнииг кузлари 
ва кулокларига пуфлади. Кейин кошини учириб, 
тили ни такиллатиб, шундоккина отнинг калласи ол- 
дида бош ини сарак-сарак килди ва ювош отни шун­
дай чучитиб юбордики, у шу пайтгача жим тургани 
х;олда аста-секин, ам м о оёкларини Егор Иваничга те- 
гизишга уринмай, депсииа бошлади.



Download 4.94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   48




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling