‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

7-mashq. Quyidagi matnning stilistik xususiyatlarini aniqlang.
SHARQ QADRIYATLARIDAN BIRI
Sharq qadriyatlari bebahodir. Shuning ucliun ham ularga amal 
qilgan Sharq qizlarining bahosi baland bo‘lib kelgan. Ibo, hayo 
shunchaki odat yoki fe’l emas, u — ilm, baxtga yctaklovchi ilmdir. 
Qizlarimizning xaridorlari ko'pligidan boshlari osmonda etsa-da, 
ammo nigohlari hamisha ycrda bo'lgan. Ular oialariga, akalariga, 
hatto onalariga liam tik qaramaganlar. Erkaklaming oldidan kesib 
o ‘tmaganlar. Darvozaxonadan erkak ovoz kelsa, dadil ro 'b aro 1 
bo'lmaganlar. Bo‘yiga yetgan qizlar ota-akalarining oldida oyoq 
uzatish, yonboslilash tugul, birga o ‘tirib ovqatlanmaganlar. Ulaming 
huzurida uzun lozim lar kiyib, iliklarini ko‘rsatmay yurganlar. 
Kishining ko‘ziga tik qarash qiz bola uchun, qo‘pol qilib aytganda, 
libos yechishday uyat hisoblangan. 
(Tursunoy Sodiqova)
81
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

8-mashq. Quyidagi matnning qaysi stilga xosligini aniqlaiig va 
uning leksik, grammatik stilistika bo‘yieha 
xususiyatlariniyozing. 
' 
f
Ona ko‘ngli bolada...
JINSI SHIM KIYGAN QIZIM
Turmush o ‘rtog‘im vafotiga 15 yil bo ‘ldi. 0 ‘zim fizika fanidan 
m aktabda dars beraman. Ikkinchi qizim Toshkentda, Nizomiy 
nomidagi davlat pedagogika universitetining bitiruvchisi...
U o‘rta maktabni a’lo baholarga tamomlab, yuqori ball bilan 
o'qishga kirgan. U ch yil yaxshi o ‘qidi, xulqi ham joyida edi. Oddiy 
kiyinardi. 4-kursdan boshlab ju d a o ‘zgardi. S entabrdan beri 
Toslikentda. Uyga bir enlik xat yozmadi. Tez-tez tushimga kiradi. 
Juda bezovta bo‘ldim.
N oiloj poyezdda Toshkentga j o ‘nadim . S o ‘rab-surishtirib, 
yotoqxonaga bordim. Bexosdan yotoqxona oldida menga ro ‘baro‘ 
kelgan qizimni ko‘rdim -u, esim og‘ib qoldi. Sochi yer supuradigan, 
oddiygina kiyimdagi, pardoz-andozni bilmagan G ulchehram qani? 
U ch yil mobaynida har haftada bizni sog‘inib xat yo‘llaydigan munis, 
oqila, dono qizim qani?
Shundoqqina qarshimda socbi o ‘g‘il bolalamikiday qirqilgan, 
yuz-ko‘ziga bo ‘yoq chaplab tashlangan, ko‘ksi ocliiq kofta, jinsi 
nim cha, tor jinsi sliim kiygan, labi qip-qizil bo'yalgan qizim 
turardi... Necha oydan buyon ko'rishmagan ona-bola bir-birimizga 
qarab qotib qoldik...
0 ‘zimni zo‘rg‘a qo‘lga olib, uning ortidan 4-qavatga, xonasiga 
sudralib bordim . K irsak, yana 3 nafar talaba qiz b o r ekan. 
Salomlashdik. Alam, nafrat ko‘ksimni kuydirdi. K o‘z yosliimni 
ichimga yutib, ularga termuldim.
Ikkitasi xuddi Gulchehraday kiyingan. Faqat to ‘rtinchi qiz 
oddiygina kiyingan ekan. Qizim ni rosa urishdim , kiyimlarini 
almashtirishni talab qildim. Gulchehra esa institutda o ‘qiydigan hamma 
qizlar hozir shunday kiyinishini, agar shunday qilmasa, domlalar
82
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

(yolg‘on ham evi bilan), talabalar hurmat qilmasligini aytdi. Qarang, 
onasini aldashni o'rganibdi.
M en va oilam yem ay-ichm ay, topganim izni Toshkentga, 
Gulchehraga yuborsak, u ahmoqcliilik qilib yursa! 0 ‘ylayverib, kasal 
bo ‘lib qoldim.