B I R L I K - Masalan: Dehqonni yer davolaydi. U urug’ bilan birga orzu dard-hasrat, quvonchlarini ham yerga to’kadi (S.Nurov.). Ketma-ket uzatilgan chelak va savatlarni keksalar yerga ag’darayotirlar. (O.). Men mustaqillik haqidagi qo’shiqni kuylamoqdaman.
- Kelasi zamon fe’li, birinchidan, ish-harakatning nutq so’zlangandan sґng bajarilish-bajarilmasligi mo’ljallanishi, taxmin qilinish ma’nosini ifodalab.
- –r(-ar) affiksli kelasi zamon sifatdoshini tuslash orqali shakllanadi (kel-ar-man, ishla-r-san kabi).
- Bunday forma kelasi zamon gumon fe’lini hosil qiladi. Kelasi zamonning maqsad ifodalash shakli ham mavjud bo’lib, u -moqchi affiksli fe’l formasini, shuningdek, -digan, -jak(-ajak) affiksli sifatdoshlarni tuslash orqali shakllanadi.
- .
- I. sh. Kel-ajak-man, o’qi-yajak-man
- II. sh. Kel-ajak-san, o’qi-yajak-san
- III sh. Kel-ajak, o’qi-yajak
- I. sh. Kel-ajak-miz, o’qi-yajak-miz
- II. sh. Kel-ajak-siz, o’qi-yajak-siz
- III sh. Kel-ajak(lar), o’qi-yajak(lar)
- Buyruq-istak va shart mayllari formasidagi fe’llar ham, asosan kelasi zamon tushunchasini ifodalaydi
- Masalan: Bilaman, u bizni poylamoqchi (N.Fozilov.). Oltin yerimizni ko’z qorachig’iday saqlanglar. (H.G’.). Dilimizdagi gaplarni so’zlab bersam...
Do'stlaringiz bilan baham: |
