Fizika darslarida amaliy va laboratoriya topshshiriqlarni bajarish usullari o‘quv kursining Elektr bo‘limiga doir topshiriqlarni bajarish usullari mavzusidan ma’ruza matni

Laboratoriya mashg‘ulotlari mavzulari: 
Elektrostatik maydoni o‘rganish. O‘zgaruvchan tokda ishlaydigan Uitson 
ko‘prigi yordamida kondensatorning sig‘imini aniqlash. Elektr o‘lchash asboblarini 
o‘rganish. (Ampermetr va voltmetrni darajalash). O‘zgarmas tok ko‘prigi 
yordamida o‘tkazgichlarning qarshiligini aniqlash. O‘zgarmas tokning murakkab 
zanjiri qonunlarini o‘rganish. Akkumulyatorlar batareyasining foydali quvvatini va 
FIKni iste’mol qilinayotgan tok kuchiga bo‘lgan bog‘lanishini aniqlash. Metall 
(mis) qarshiligining temperaturaga bog‘liqligini o‘rganish. Faradey soni va 
elektronning zaryadini aniqlash (Misning elektroximiyaviy ekvivalentini aniklash). 
Metall termoparani darajalash va uning termoelektr yurituvchi kuchini aniqlash. 
Magnit maydoni induksiyasini aniqlash. Tangens-bussol yordamida Yer magnit 

---

maydonining gorizontal tashkil yetuvchisini aniqlash. O‘zinduksiya koeffisiyenti 
va sig‘imni o‘lchash hamda o‘zgaruvchan tok zanjiri uchun Om qonunini 
tekshirish. 
Mustaqul ta’lim mashg‘ulotlari mavzulari. 
1. 
Elektrostatika 
Gauss teoremasi yordamida zaryadlangan simmetrik jisimlarning (qarama-
qarshi ishoralari zaryadlangan cheksiz tekislik, sirti va hajmi bo‘yicha tekis 
zaryadlangan shar, sfera) elektr maydonlari kuchlanganligini hisoblash ifodalarini 
keltirib chiqarish; kuchlanganlik chiziqlarining manzarasini chizish. Potensial va 
potensiallar ayirmasni hisoblash ifodalarini xususiy hollarda keltirib chiqarish, 
ekvipotensial sirtlarini chizish. Kondensatornin turli usullarda ulanganda va 
kondensatorlar turlarining (yassi, sferik, silindrsimon) sig‘imini hisoblash 
ifodalarini keltirib chiqarish. Pyezoelektriklar va ularning qo‘llanilishi. 
Segnetoelektriklar, elektretlar va ularning qo‘llanilishi. Nuqtaviy zaryadlar 
sistemasining o‘zaro ta’sir energiyasi ifodasini keltirib chiqarish.