Fizika fakulteti f-18. 03 guruh talabasi Jabborov Javohir ning Lazerlar fzikasi fanidan tayyorlagan taqdimot ishi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Fizika fakulteti F-18.03 guruh talabasi Jabborov Javohir ning Lazerlar fzikasi fanidan tayyorlagan TAQDIMOT ISHI

OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI

Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston

Mavzu: Yorug'likning kombinatsion sochilishi.

Reja:

1. Spontan kombinatsion sochilish.

2. Majburiy kombinatsion sochilish.

Yorug’likni sochilishi

Muhitda tarqalayotgan yorug’lik dastasini mumkin bo’lgan barcha yo’nalishlarda og’ishi Yorug’likni sochilishi deyiladi.

Bunda yorug’likni intensivligi spektori va qutblanishi o’zgaradi.

Har qanday muhitda yorug’lik tarqalayotganda sochiladi. Bunga sabab elektronlarning majburiy tebranishlari tufayli paydo bo’ladigan ikkilamchi to’lqinlar yorug’lik to’lqini olib kelayotgan energiyaning bir qismini chetga sochib yuboradi. Demak yorug’likning sochilishi uchun yorug’lik to’lqinining o’zgaruvchi maydoni ta’siri ostida tebrana oladigan elektronlar bo’lishi yetarlidir

Chandrasekxara
Venkata RAMAN
(1888-1970)

• 1918 yilda Mandelshtam issiqlik akustik to’lqinlari ta’sirida reley sochilish chiziqlarini yoyilishini aytib o’tdi.
• 1926 yilda Mandelshtam va Landsberg tomonidan kristallarda molekulyar sochilishni tadqiq qilish bo’yicha tajribalar o’tkazildi.
• 1928 yilda Raman va Krishnan ikkilamchi nurlanishning chiziqli spektrini aniqlashdi.

Kombinatsion sochilishning imperik qonunlari:

• Yo’ldosh chiziq spektrlari har bir birlamchi nurlanish chizig’i uchun mavjud.
• Yo’ldoshlarning chastota bo’yicha siljishi sochuvchi moddani xarakterlaydi.
• Yo’ldoshlar o’zida uyg’otuvchiga nisbatan simmetrik joylashgan ikki guruh chiziqlarini ifodalaydi.
• Temperatura ortishi bilan binafsha yo’ldoshlarning intensivligi ortadi.

• Oddiy KS-Tushuvchi kvant energiyasi ikki o’zaro yaqin elektron holatlari orasidagi masofadan katta farq qiladi.
• Rezonans KS-Tushuvchi foton energiyasi molekulani bir elektron holatidan keyingi elektron holatiga olib o’tishga deyarli mos keladi.
• Majburiy KS- muhitga kuchli lazer nuri ta’sir qilganda kuzatiladi.