Fizika-tehnika

II.bob.Lyuminetsent tahlil va titrashda eritma lar

2.1.Lyuminetsent titrlashda eritmasini tayyorlash

Ishchi eritmaning titrini aniqlashda hisoblar quyidagicha bajariladi. Agar eritma konsentrasiyasi normallik bilan ifodalansa, unda titrlashdagi hisoblar uchun ushbu formuladan foydalaniladi:

_V1·N₁= V₂·N₂

Bunda V₁,V₂- eritmalar hajmi, ml; N₁,N₂- eritmalar normalligi.

Normal konsentrasiya to’rtinchi o’nlik belgigacha aniqlik bilan hisoblanadi. NaOH ishchi eritmasining konsentrasiyasini aniqlash uchun boshlang’ich
eritma sifatida xlorid kislotaning 0,1 n. eritmasi olingan. Titrlashga olingan boshlang’ich eritmaning hajmi 10 ml. Titrlashga sarf bo’lgan ishchi eritmaning hajmi 11,30 ml. Ishchi eritmaning aniq normal konsentrasiyasi

bo‘ladi.

Ishchieritmaninganiqnormalkonsentrasiyasiniifodalashda ko’pincha tuzatish koeffisienti K deb ataluvchi koeffisient ishlatiladi. Bu kattalik eritmaning aniq konsentrasiyasini topish uchun eritmaning ehtimol qilinayotgan normalligiga ko’paytirish kerak bo’lgan sonlardir. Masalan, K = 0,945 bo’lgan taxminan 0,1n eritma bor. Demak, eritmaning aniq normal konsentrasiyasi 0,1·0,945 = 0,0945n ga tengdir.

K sonni titrimetrik aniqlangan eritma normalligini eritmaning taxminiy normalligi qiymatiga bo’lib topiladi.

bunda N- eritmaning aniqlangan normalligi; N₀- eritmaning taxminiy normalligi. Agar ishchi eritma fiksanaldan tayyorlangan bo’lsa, K = 1.

Tahlil qilinuvchi eritmadagi aniqlanuvchi modda ekstragent yordamida ekstraksiyalanadi. So’ngra hosil bo’lgan ekstraktni analitik to’lqin uzunlikda

18
fotometrik usulda aniqlanadi. Usul tahlil qilinuvchi eritmada yorug’lik yutilishini

to’g’ridan – to’g’ri o’lchash imkoni bo’lmaganda yoki tahlil qilinuvchi dastlabki ob’ekt – (malxam, pasta, suspenziya kukun va x.k.) – holida bo’lib, ularda fotometrik o’lchashni o’tkazib bo’lmagan xollarda qo’llanadi. Ekstraksion – fotometrik tahlilni o’tkazish shart-sharoitlari:

1 . Murakkab aralashmadagi komponentlarning nur yutilishi bir xil to’lqin uzunligida bo’lsa, yutilish maksimumlari bir birini qoplasa. Masalan: