Fizika va astronomiya

O ‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT VILOYATI CHIRCHIQ DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
ANIQ FANLAR FAKULTETI

FIZIKA VA ASTRONOMIYA

Egamberdiyeva Fero‘za Rustamjon qizi

“Geometrik optika va fotometriya qonunlari . “ mavzusidagi

KURS ISHI

CHIRCHIQ-2023


Reja
Kirish ………………………………………………..3
I BOB. Geometrik optika,amaliy ahamiyati
1.1 Geometrik optika ……………………………………….5
1.2 Yorug‘likning tabiati……………………………………9
1.3 Yorug’ning aksinishi va sinishi ………………………10

II BOB. Geometrik optika va fotometriya qonunlar uning sabablari va ahamiyati
2.1 Prizmalar va linzalar……………………………………12
2.2 Kamerada optika tasvirni olish ……………………….15
2.3 Yorug’likning aks etish qonuni……………………….1
2.4 Yorug‘lik elektromagnit to‘lqinlar…………………..
2.5 Fotometriya……………………………………...………..25
XULOSA
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Fizikaning fan sifatida paydo bo‘lishi va rivojlanishi. Fizika eng qadimgi tabiiy fanlardan biridir. Birinchi fiziklar tabiatning kuzatilgan hodisalarini tushuntirishga harakat qilgan yunon mutafakkirlari edi. Qadimgi mutafakkirlarning eng buyuklari Aristotel edi (miloddan avvalgi 384-322 yillar), u "<{>Vai ?, "(" fuzis Bu yunon tilida tabiatni bildiradi. Ammo Aristotel fizikasi zamonaviy fizika darsliklariga o‘xshash deb o‘ylamang. Yo‘q! Unda siz tajriba yoki qurilmaning bitta tavsifini topa olmaysiz, na chizma, na chizma, na bitta formulani. Unda narsalar, vaqt, umuman harakat haqidagi falsafiy mulohazalar mavjud. Qadimgi davr olimlari va mutafakkirlarining barcha asarlari bir xil bo‘lgan. Rim shoiri Lucretius (eramizdan avvalgi 99-55-betlar) "Narsalar mohiyati to‘g‘risida" falsafiy she'rida quyosh nurida chang zarralari harakatini shunday tasvirlaydi: Qadimgi yunon faylasufi Talesdan (624-547-betlar). Miloddan avvalgi E)) elektr va magnitlanish haqidagi bilimlarimizdan kelib chiqadi, Demokrit (miloddan avvalgi 460-370 -betlar) materiyaning tuzilishi haqidagi ta'limotning asoschisi, aynan u hamma jismlar eng kichik zarrachalar - atomlardan iboratligini taklif qilgan. , Evklid AD), optika sohasidagi muhim tadqiqotlar tegishli - u birinchi bo‘lib geometrik optikaning asosiy qonunlarini (yorug‘likning to‘g‘ri chiziqli tarqalish qonuni va aks ettirish qonuni), yassi va sharsimon oynalarning ta'sirini tasvirlab bergan.Bu davrning ko‘zga ko‘ringan olimlari va ixtirochilari orasida birinchi o‘rinni Arximed egallaydi (miloddan avvalgi 287-212-betlar). Uning "Samolyotlar muvozanati to‘g‘risida", "Suzuvchi jismlarda", "Tutqichlarda" asarlaridan fizika, mexanika va gidrostatik kabi sohalar rivojlana boshlaydi.
Arximedning ajoyib muhandislik iste'dodi u tomonidan ishlab chiqarilgan mexanik qurilmalarda namoyon bo‘ldi.XVI asr o‘rtalaridan boshlab. fizikaning rivojlanishining sifat jihatidan yangi bosqichi boshlanadi - fizikada tajriba va tajribalar qo‘llanila boshlandi. Birinchilardan biri, Galileyning Pisa minorasidan to‘p va o‘q otish tajribasi. Bu tajriba shuhrat qozondi, chunki u eksperimental fan sifatida fizikaning "tug‘ilgan kuni" hisoblanadi.Isaak Nyutonning ilmiy ishlari fizikaning fan sifatida shakllanishiga kuchli turtki bo‘ldi. "Tabiiy falsafaning matematik asoslari" (1684) asarida u fizik hodisalarni tushuntirish va tasvirlash uchun matematik apparatni ishlab chiqadi. U tuzgan qonunlarga ko‘ra, klassik (Nyut-novskiy) mexanika qurilgan.Tabiatni o‘rganish, tabiatning yangi hodisalari va qonunlarini kashf etishning jadal rivojlanishi jamiyat taraqqiyotiga yordam berdi. 18 -asr oxiridan boshlab fizikaning rivojlanishi texnologiyaning tez rivojlanishiga sabab bo‘ldi. Bu vaqtda bug 'dvigatellari paydo bo‘ldi va takomillashdi. Ishlab chiqarish va transportda keng qo‘llanilishi tufayli bu davr "er -xotinning yoshi" deb nomlanadi. Shu bilan birga, issiqlik jarayonlari chuqur o‘rganilmoqda, fizikada yangi bo‘lim - termodinamika ajratilmoqda. Issiqlik hodisalarini o‘rganishga eng katta hissa S.Karnot, R.Klauziy, D.Joule, D.Mendeleyev, D.Kelvin va boshqalarga tegishl Miloddan avvalgi 469 yil antik dunyoning buyuk bilimdon faylasuflari Suqrot Miloddan avvalgi 399 yil e., qadimgi yunon faylasufi. U sofistlarga qarshi kurashish va yoshlarga ta'lim berish maqsadida, ko‘chalarda va maydonlarda va'z qildi. U yangi xudolarni kiritgani va yoshlarni yangi ruhda buzganligi uchun qatl qilindi (zahar ichdi). Sokrat hech qanday asar qoldirmadi. Uning hayoti va ta'limoti haqidagi eng muhim ma'lumot manbalari uning shogirdlari Ksenofon va Aflotun asarlaridir. Eramizdan avvalgi 428 (427) -348 (347) Platon qadimgi yunon faylasufi. Afinada aristokratlar oilasida tug‘ilgan, 407 yilda u Sokrat bilan uchrashib, uning g‘ayratli shogirdlaridan biriga aylangan. O‘limidan keyin u